Is het AD nu onder druk gezet of niet? Het ministerie ontkent.
‘Op maandagavond om 9 uur heb ik contact gehad met Stephan Koole, met wie ik nog lang bij het AD heb samengewerkt. Hij belde over het verhaal en deed een klemmend beroep op me om dit uit de krant te houden. Toen hij aanvoelde dat ik daar niet gevoelig voor was, wilde hij een dag uitstel, dan zouden we de dag erop er nog over kunnen praten. Ik ben daar niet mee akkoord gegaan.’
Wat waren zijn argumenten?
‘Die hadden te maken met privacy, maar hij vond ook dat we het niet konden maken een 81-jarige man zo in het artikel aan het woord te laten. Mijn tegenargument was dat het een goed journalistiek verhaal is, mede gebaseerd op het relaas van een man die bij zijn volle verstand is en willens en wetens onze verslaggeefster te woord heeft gestaan. Hij is zelfs nog met zijn vriend Ben Oude Nijhuis op de foto gegaan. Misschien dat hij de impact van zo’n verhaal niet helemaal kan overzien, maar dat is bij meer mensen het geval. Ik zou niet weten waarom ik er rekening mee zou moeten houden. Koole zei toen: “Maar het is wel de vader van de staatsecretaris. Die vindt het erg moeilijk in de krant te lezen dat de urine over zijn moeder enkels loopt”.’
Wat ik me goed kan voorstellen.
‘Ik ook, dat heb ik ook gezegd. Waarop Stephan Koole een gaatje zag en zei: haal dan in ieder geval zijn naam weg. Dat leek me geen goed idee, want die zou toch wel uitlekken. Maar goed, daar ben ik uiteindelijk wel mee akkoord gegaan, een beslissing waarvan ik achteraf spijt heb. Er waren drie opties voor me. 1. Het verhaal niet plaatsen. 2. De naam eruit, met daarbij wel een interview met de staatssecretaris. 3. De naam eruit en verder niets. Ik ben voor de tweede optie gegaan, ook al omdat ik het een maatschappelijk verhaal vond, en het politieke impact minder goed heb ingeschat.’
Optie 2? Maar dat interview is er niet gekomen.
‘Inderdaad. Een dag na de publicatie wisten mensen al vrij snel dat het om de vader van staatsecretaris Van Rijn ging. Toen heb ik opnieuw gevraagd om een interview en gezegd dat de staatssecretaris de kans kreeg zijn menselijke gezicht te laten zien. Want dat geloofde ik echt: dat dit artikel voor Van Rijn juist een kans was zijn persoonlijke betrokkenheid en menselijke kant te laten zien. Dat vond het ministerie niet, want medewerking aan het interview werd geweigerd.’
Maar had u een harde toezegging voor een interview?
‘Geen harde toezegging, wel de toezegging dat hij zich hard ging maken, wat binnen voorlichterstermen dus betekent dat je het op je buik kan schrijven. Het vreemde was, Stephan Koole zei me op ons verzoek dat van Rijn geen enkel interview zou geven en niet in de media zou reageren. Hij zou alleen komen met een statement, wat die middag er ook kwam. Zo ging ik de avond in. Tot ik ’s avonds om een voor elf een sms’je kreeg van Koole: ‘Sorry, Christaan, maar hij zit toch bij Pauw.’
Daar was u niet blij mee.
‘Niet blij? Ik ben intern echt ontploft, echt ik was enorm boos. Dat werd later nog erger toen ik zag welke impact alles heeft, want de twee mannen hebben erg veel last gehad van deze afhandeling. Joop van Rijn komt zijn huis niet meer uit, omdat zijn zoon hem overal weghoudt. Ben Oude Nijhuis is uit de cliëntenraad gezet en hem is verzocht toch vooral zijn mond te houden. Ongelooflijk, wat heeft die man nou verkeerd gedaan?’
De woordvoerder van het ministerie heeft zijn bedenkingen bij de werkwijze van het AD
‘Ik vind de totstandkoming van dit verhaal juist als een voorbeeld van goed journalistiek werk. Onze verslaggeefster was inderdaad in dat tehuis voor een ander verhaal. Ze kwam echter in contact met de twee mannen, en vond wat zij vertelden maatschappelijk veel belangwekkender. Zij deed wat iedere goede journalist zou doen: ze ging terug naar de redactie, en zei: “Ik heb een ander verhaal dat verteld moet worden”. Ze is de dag erop als journaliste teruggegaan, heeft de twee mannen uitgelegd wat ze wilde, waarna zij haar te woord hebben gestaan en op de foto zijn gegaan. Ben Oude Nijhuis was enorm blij met dit stuk in de krant; hij wilde dat het verhaal verteld zou worden.’
Lees hier het interview met de woordvoerder van VWS, en hier het oorspronkelijke bericht over het AD en vader Van Rijn
