Epic Games, de maker van de razend populaire onlinegame Fortnite, krijgt een tik op de vingers van de Autoriteit Consument & Markt (ACM). Kinderen die Fortnite spelen, ervaren door Epic Games 'op verschillende manieren druk' om met echt geld virtuele extra's in het spel te kopen. De ACM deelt daarom een boete uit en eist veranderingen van Epic Games. Vijf vragen en antwoorden over de situatie.
1: Wat en wie zijn Fortnite en Epic Games ook alweer?
Fortnite is een online actiespel waarin gamers elkaar in een cartoonachtige tekenstijl om het leven moeten brengen op een eiland. De gamer die als laatste overblijft, wint het spel. Fortnite is sinds 2017 beschikbaar op uiteenlopende platformen, heeft prijzen gewonnen en telt miljoenen dagelijkse spelers.
Epic Games is de ontwikkelaar van Fortnite en verdient geld aan de gratis te spelen game omdat een deel van de gebruikers de portemonnee trekt voor optionele outfits en accessoires. Een grappig klinkend verdienmodel, maar Epic Games lacht het hardst. Fortnite levert miljarden dollars per jaar op en liet Epic Games groeien tot een bedrijf met meer dan vierduizend medewerkers. Die richten zich niet alleen op Fortnite, maar bijvoorbeeld ook op een eigen gamewinkel. Fortnite vormt echter nog steeds het kloppende financiële hart van de onderneming.
2: Welke overtredingen in Fortnite beboet de ACM?
Omdat Fortnite zo razend populair is, ligt het spel ook regelmatig onder een vergrootglas. Deze keer van de ACM, die verschillende overtredingen in het spel is tegengekomen.
Voor twee overtredingen deelt de ACM boetes uit. De eerste boete, a 562.500 euro, volgt omdat Fortnite minderjarige gebruikers in zijn winkel (de Item Shop) rechtstreeks aanspoorde om echt geld uit te geven. Bij virtuele producten stonden teksten als 'Get it now' en 'Buy now'. De ACM noemt deze vorm van kindermarketing 'onder alle omstandigheden een verboden agressieve handelspraktijk.'
De andere boete, ook 562.500 euro, krijgt Epic Games omdat het bedrijf niet eerlijk was over de beschikbaarheid van virtuele producten in zijn Item Shop. Bij producten werd een aflopende timer getoond, die impliceerde dat het product na die periode niet meer te koop was. De ACM stelt op basis van eigen onderzoek dat de producten echter te koop bleven. 'Kinderen werden hierdoor onder druk gezet snel te beslissen over hun aankoop, omdat zij dachten anders het aangeboden item mis te lopen. Hiermee werd ingespeeld op de angst van kinderen om iets mis te lopen (FOMO; fear of missing out), hetgeen het risico op impulsaankopen vergroot. De ACM vindt dit soort bedrieglijke timers misleidend', staat in een persbericht van de toezichthouder.
3: Waarom deelt de ACM deze boetes uit?
De boetes, totaal 1.125 miljoen euro, volgen omdat Epic Games met Fortnite de Wet oneerlijke handelspraktijken geschonden heeft. Minimaal een jaar lang ging het mis, zo stelt de toezichthouder. Cateautje Hijmans van den Bergh, bestuurslid bij de ACM: 'Bedrijven die producten aanbieden aan kinderen hebben de verantwoordelijkheid om rekening te houden met het feit dat kinderen extra gevoelig zijn voor bepaalde prikkels. In het populaire spel Fortnite werden kinderen onder druk gezet tot het doen van aankopen door in te spelen op hun kwetsbaarheden. Met dit besluit geven wij een krachtig signaal af: kinderen moeten een online spel kunnen spelen zonder dat zij oneigenlijk onder druk worden gezet. Deze praktijken van Epic schaden het vertrouwen in de digitale economie.'
4: Wat is de reactie van Epic Games?
Het techbedrijf reageert tweedelig. Volgens de ACM gaat Epic Games wijzigingen doorvoeren om Fortnite aan de eisen van de ACM te laten voldoen. Wat betekent dat de aflopende timers in de Item Shop wereldwijd (inderdaad, niet alleen in Nederland) verwijderd zijn, een klok met de lokale tijd duidelijk maakt wanneer de Item Shop een update krijgt en per item zichtbaar is wanneer het uit de digitale winkel verdwijnt. Epic Games voert - aldus de ACM - ook een wijziging door specifiek voor Nederlandse Fortnite-spelers onder de achttien jaar. Zij zien in de Item Shop alleen nog items die minimaal 48 uur beschikbaar zijn.
Anderzijds maakt Epic Games ook heel duidelijk het niet eens te zijn met de boete. De bevindingen van de ACM bevatten volgens het bedrijf 'aanzienlijke feitelijke onjuistheden.' In een verklaring meldt het bedrijf: 'De ACM eist wijzigingen die zouden resulteren in een slechte ervaring voor spelers.'
5: Is de kous nu af?
Nee. Epic Games heeft beloofd voor 10 juni wijzigingen in Fortnite door te voeren om het spel te laten voldoen aan de eisen van de ACM. De toezichthouder zegt na 10 juni te controleren of dat gebeurd is. Epic Games moet bovendien de boete van 1,1 miljoen euro betalen. Of dat direct gaat gebeuren is de vraag, want het techbedrijf heeft bezwaar aangetekend tegen het besluit van de ACM.
Bezwaar aantekenen gebeurt vaker, vertelt een woordvoerder van de ACM aan Adformatie. De toezichthouder buigt zich bij een bezwaar 'met een frisse blik nog eens over de feiten' en laat de bezwaarmaker ook nog eens reageren. Een nieuw besluit volgt en wordt ook gepubliceerd. Valt het hernieuwde besluit ook in het nadeel van Epic Games uit, dan kan het bedrijf naar een Nederlandse rechter stappen voor beroep en later eventueel ook hoger beroep. Bezwaar maken heeft echter geen opschortende werking voor het doorvoeren van de maatregelen; dat moet voor 10 juni gebeuren. Het betalen van de boete schuift door het bezwaar wel op, van binnen 6 weken naar maximaal 24 weken.
