(Column René Repko) Sharing?

Mijn aanvankelijk euforie over de ‘sharing economy’ is alweer getemperd.

Daar waar ik tot voor kort stond te juichen over de ongebreidelde mogelijkheden die onder andere Uber, Kickstarter en AirBnB ons bieden, is dit omgeslagen in een milde vorm van twijfel.

Iedereen is enthousiast over de voordelen van de ‘disrupters’. In april was ik net zo verontwaardigd als Neelie Kroes over de Parijse taxichauffeurs, die staakten vanwege Uber en het mogelijk verbod op de nieuwe aanbieder door lokale wetgevers. Complete systemen verliezen eindelijk hun bestaansrecht omdat wij consumenten de macht hebben kunnen pakken - onze stem wordt gehoord. We zijn niet meer afhankelijk van autoritaire aanbieders, we bepalen zelf wel wat we wanneer willen consumeren.

Maar de bereikbaarheid van de nieuwe diensten van de ‘sharing economy’ komt met een prijs en die heet: ongelijkheid. Er is namelijk een partij die we even vergaten in onze euforie: de overheid. Hun focus op regelgeving en regulering, op vergunningen en controle is gericht op de oude economie, niet op de nieuwe.

Ik heb meer begrip voor de altijd chagrijnige Amsterdamse taxichauffeur, die lang heeft gespaard voor z’n vergunning. Die telkens weer een cursus of examen moet halen (en terecht, want ze weten nog steeds niet waar mijn straat is). Ze zien een concurrent groeien die baadt in populariteit, maar die het veel makkelijker heeft op dit gebied - geen regelgeving. Luister even naar het relaas van de TCA-chauffeur tijdens uw rit naar Schiphol en u bent om.

Praat met de hoteleigenaar die elke maand weer een andere ambtenaar op bezoek krijgt als hij z’n pand verbouwt. Gek wordt hij van de regeldrift. Vier huizen verderop heeft iemand z’n slaapkamers opengesteld via AirBnB: noppes vergunningen, nada belasting. Laat staan brandveiligheid.

Bij de AFM en DNB werken duizenden mensen om de financiële sector te controleren: terecht, dat hadden ze wat eerder moeten doen. Of zij ondertussen begrijpen in welke initiatieven mensen hun geld investeren via Kickstarter, is de vraag.

Gelijke monniken, gelijke kappen. Of de overheid spreidt haar tentakels uit richting de ‘sharing economy’ - God beware ons - of we dereguleren economieën meer. Voor die tweede optie zijn amper nog geluiden te horen. In San Francisco, de basis van de ‘sharing startups’, duwen de eerste brede protesten AirBnB nu al in de hoek van de verdediging. Einde van een disruptie, maar uiteindelijk wel meer gelijkheid?

Dit artikel staat in Tijdschrift voor Marketing nummer 9.