Bescherm de consument tegen je concurrent!

De laatste tijd lijkt de pers hier steeds meer aandacht aan te besteden. Kan McDonalds elke andere Mc verbieden? Mogen de verpakkingen van Albert Heijn nu wel of niet naast die van Unilever blijven bestaan?
Ook de mogelijke strijd tussen Lay's en Procter & Gamble over de Pringles bus haalde moeiteloos de kolommen.

Is dergelijke informatie nu echt van belang voor het grote publiek? De klagende partijen vinden van wel, die onderbouwen hun acties in ieder geval deels als zijnde 'ter bescherming van de consument.'

Gouden Gids vs. ILocal
Wie zou de weerloze consument anders beschermen tegen bijvoorbeeld
iLocal, de onlangs gelanceerde alternatieve bedrijvengids op internet?

In haar campagne maakte iLocal een vette knipoog naar de GoudenGids campagne met Katja Schuurmans. De Gouden Gids nam het direct voor ons op.
Die spande tegen deze nieuwkomer een kort geding aan, omdat de reclame te veel op de eigen reclame zou lijken, waardoor de consument in verwarring zou worden gebracht.

De uitspraak van de rechter was leerzaam.

Kleurmerk zonder kleurcode
De kleur geel van de Gouden Gids zou een kleurmerk kunnen zijn. Net als de kleur geel voor Zwitsal, groen voor KPN of blauw voor KLM.
Al sinds jaar en dag worden kleuren in de jurisprudentie als merken beschouwd.

Volgens de nieuwe Europese vereisten moet bij het deponeren van een kleurmerk echter een internationale kleurencode worden vermeld.

De Gouden Gids heeft dat nooit gedaan. De rechter zegt daarom dat de Gouden Gids: 'geen geldige merkenrechten heeft verkregen' ongeacht de diverse registraties. Papieren tijgers dus, die oude registratiecertificaten.

Hoewel de rechter geen diepgaande analyse maakt, wordt de kwestie van de kleurgelijkenis in feite van tafel geveegd.

Portretrecht zonder portret
Maar er is nog een tweede bron van mogelijke verwarring. Ook iLocal liet een model optreden in hun advertenties, waarbij het gezicht niet zichtbaar was.

Toch deed alles aan Katja Schuurmans denken. Schendt dit het portretrecht van Katja Schuurmans? Nee, zei iLocal, want hoe kun je een portretrecht schenden als je geen gezicht laat zien? Ja, zei de Gouden Gids, het is toch duidelijk dat er aangehaakt wordt bij de bekendheid van Katja!

De rechter geeft de Gouden Gids gelijk. 'Karakteristieke kenmerken van de portretten van Katja' zijn door iLocal gebruikt: het kapsel, de haarkleur, het silhouet, de houding, de hoge hakken... kortom, voldoende identificerende factoren om van een portret te kunnen spreken.

De belangen van de consument
De rechter spreekt een verbod uit tegen iLocal en verplicht hen een rectificatie te plaatsen in o.a. de Telegraaf. Niet paginagroot, zoals de Gouden Gids had geëist, maar 1/8 pagina.

Misschien is dat nog wel het meest teleurstellende deel van het vonnis voor iLocal...

Kennelijk achtte de rechter de kans op verwarring voor de consument niet zo heel groot. De vraag blijft dus of de Gouden Gids nu echt de belangen van de consument in het achterhoofd had, of gewoon probeerde een nieuwe concurrent het leven zuur te maken.

Een nieuwe concurrent die bedrijven erop wijst dat ze al jaren te veel zouden betalen aan adverteren in de Gouden Gids en die laat zien dat het veel goedkoper kan. Wie behartigt dan feitelijk de belangen van de consument?

Marten Bouma, Merkenbureau Bouma, Rotterdam.