Imperial Tobacco: waar rook is, is vuur

Sigarettenfabrikanten verdienen natuurlijk ook veel geld met een product dat redelijk uitontwikkeld is en waarvoor je niet mag adverteren. Afgelopen weekend meldde NRC handelsblad uitgebreid over een initiatief van de producent van Gauloises, Drum en Van Nelle om een aantal smaakmakende jongeren vol te stoppen met sigaretten in ruil voor een marketingadvies.

Achterliggende gedachte is dat deze voorlopers anderen wel aan het roken zullen krijgen, zij zijn immers rolmodellen. Slim, maar de kritiek was stevig. Toch is het niet in strijd met de Tabakswet om jonge, creatieve mensen sloffen sigaretten te geven in ruil voor marketingideeën, zegt een woordvoerster van de Britse tabaksfabrikant Imperial Tobacco in een reactie tegen het ANP.

NRC schrijft dat zestig (38 mannen en 22 vrouwen) jongeren uit de vier grote steden elke maand worden voorzien van twee sloffen Gauloises. De jongeren van 21 jaar en ouder werken allemaal in de creatieve sector. Zij hebben een baan als modeontwerper, reclamemaker of muzikant. Op feestjes roken zij Gauloises, al was dit niet hun merk. Hoogleraar bestuurlijk sanctierecht Henny Sackers noemt deze vorm van betaling in NRC strafbaar.De woordvoerster van het bedrijf met een vestiging in Oosterhout noemt het artikel echter suggestief. ‘Het zijn gewoon volwassenen die wij vragen deel te nemen aan brainstormsessies. Daarin vragen wij hen na te denken over bijvoorbeeld het design van de verpakkingen. Deze keer hebben wij er voor gekozen om hen in Gauloises uit te betalen, maar een volgende keer kan het ook een ander merk zijn of gewoon geld. Volgens de Tabakswet is dat legaal.’

De woordvoerster van de tabaksfirma ontkent dat de jongeren zogenoemde seeders zijn, trendsetters die bepaalde producten krijgen aangeboden in de hoop dat anderen het gedrag kopiëren. In NRC zeggen de jongeren dat zij juist denken dat zij hierom sigaretten krijgen. Zij vertellen ook dat ze een geheimhoudingsplicht hebben. ‘Die geheimhoudingsplicht is een van de redenen dat zij juist niet praten over de sigaretten’, aldus de woordvoerster. Ook gaat het volgens haar om een standaardclausule om te voorkomen dat creatieve ideeën uitlekken.Directeur Lies van Gennip van Stivoro noemt de ‘marketingtruc stuitend’. ‘Het is verboden gratis sigaretten te verstrekken, ook als daar een wederdienst tegenover staat.’

Ze vindt het vooral raar, omdat de tabaksindustrie eerder heeft afgesproken om niet uit te zijn op jonge mensen aan het roken te krijgen, zegt ze. ‘Hiermee richt Imperial zich wel en heel bewust op jongeren en dan ook nog eens op de trendsetters waar andere jongeren tegenop kijken.’Dat het om jongeren gaat die volwassen zijn, laat ze onbesproken.

Een woordvoerster van het ministerie van Volksgezondheid laat weten niet op de hoogte te zijn van deze kwestie. Vooralsnog doet het ministerie er niets mee. Of er sprake is van een wetsovertreding is een zaak van het Openbaar Ministerie, zegt ze.