Nou gewoon...

Branchevereniging Logeion liet zien dat ze best snel en up-to-date op de actualiteit kan inspelen. De brokken ijs zijn nauwelijks gesmolten, maar Friese Elfstedenvereniging bestuurslid Immie Jonkman staat, op initiatief van Logeion, klaar om een stuk of 50 nieuwsgierige communicatieprofessionals tot in detail uit de doeken te doen hoe het mediacircus van ‘de Tocht der Tochten die niet doorging’ in zijn werk ging. En eigenlijk kunnen we het, na twee uur vertellen en vragen, bijzonder kort houden: gewoon vertellen hoe het zit!

Het was dit jaar de collectieve hoop van Nederland: een Elfstedentocht. Het mediacircus brak in alle vroegte los toen een weerman de ‘horrorwinter’ aankondigde en een datum voor de Elfstedentocht voorspelde. De telefoon van Immie Jonkman stond vervolgens roodgloeiend. Bestuurslid Immie Jonkman, die verantwoordelijk is voor de communicatie en voor sponsoring van de Friese Elfstedenvereniging, kijkt nog steeds op van de massahysterie die uitbrak. Zijzelf is van het nuchtere soort, het onderwerp ‘communicatie’ beslaat hooguit 4 pagina’s van het vuistdikke draaiboek. ‘We zijn het volstrekt met elkaar eens over hoe de communicatie van de Elfsteden ingericht moet zijn; eerlijk en eenvoudig. De dingen die we doen moeten bij ons passen. Sponsoring is simpel, dat doen we niet. Ik werd gebeld door een automerk die ons wilde sponsoren. De winnaar zou een auto krijgen en wij ook, mits we in die weken allemaal in die auto zouden rondrijden. Zo heb ik onszelf een stuk of wat dure auto’s door de neus geboord’. Ze moet er nog hard om lachen. De bejubelde voorzitter Wiebe Wieling is een natuurtalent, en ze verzekert een aantal keer tijdens de bijeenkomst dat hij ‘ècht zo is’. ‘Ik zei tegen hem, mijn moeder moet jou een leuke man vinden. De dag na de eerste persconferentie belt mijn moeder, en zegt: dàt is nou een leuke man’. Waarvan akte.

De vakgenoten hebben vragen, op zoek naar het geheim rondom deze positieve crisiscommunicatie. ‘Hoe doe je dat nou?’, een veelgehoorde vraag. ‘Nou gewoon’, is het meest voorkomende antwoord. Toen besloten werd, overigens unaniem door het bestuur, dat de tocht niet door zou gaan, en de kans erop ook bijzonder gering was, had voorzitter Wieling zijn statement binnen tien minuten geschreven. De NOS besteedde er het hele 8-uur journaal aan. ‘Sterk overdreven,’ zegt Immie, ‘na drie minuten was het ook voldoende geweest’. Een vraag uit de zaal: ‘Jammer dat Hilversum het zo overnam en dat de tocht jullie uit handen werd genomen’. Jonkman weerspreekt het: ‘Ben ik niet met je eens, wij hebben onze eigen weg gevolgd en ons enige doel voor ogen gehouden: het organiseren van een schaatstocht. Onze taak is om te kijken of zo’n tocht realistisch is, of het veilig is. En dat doen we nou eenmaal gewoon hier, in Friesland’. Daarom hebben ze verzoeken De Wereld Draait Door stelstelmatig afgewezen (‘dat is in Amsterdam’), daarom staan ze Pownews net zo gemakkelijk te woord als elke andere omroep. Ze laten zich niet verleiden door welke aandacht dan ook. En is dat nou typisch Fries? Zit het hen nou echt in het bloed, in de genen? Neu… dat zou al te gemakkelijk zijn. Misschien houden ze het hoofd koel doordat er de afgelopen jaren geringe media-aandacht voor de Elfstedentocht was, èn dat mediahypes zich doorgaans in de Randstad afspelen.

Toen ze als bestuurslid aantrad, was het nog een discussiepunt of de bestuursleden al dan niet emailadressen moesten krijgen. Twitter? Ze hebben een account, maar de tweetteller komt niet boven de 16 uit. Wel een dikke 16.000 volgers. Jonkman heeft weinig geheimen en spreekt vrijuit over het verloop van het proces en de samenwerking tussen haar, Wieling en ijsmeester Oosterbrug. In het begin van haar bestuursperiode was het zoeken hoe het werkte en welke rol zij daar ze had. ‘De bestuursleden keken me aan en zeiden; mens, doe niet zo moeilijk!’. De strekking van hun communicatie is een ‘natuurlijk’ iets, ze hoeven er niet over te discussiëren of over debatteren.
Vorig jaar organiseerde ze een persbijeenkomst om de pers uit de doeken te doen hoe de organisatie werkt. En ja, dat was ook omdat ze gek werd van alle telefoontjes bij elke graad vorst. ‘We organiseren ieder jaar een Elfstedentocht,’ vertelt ze, ‘we houden hem alleen niet ieder jaar. Op die bijeenkomst hebben we eigenlijk niets anders gedaan dan gewoon vertellen hoe het zit’. Het helpt om realistische verwachtingen te wekken, dat is ook leuker voor de pers.

Jonkman heeft een team van vrijwilligers om zich heen die zich voor een paar dagen lang uitsluitend met de Elfstedentocht hebben bezig gehouden. Ook zij worden bevraagd door het naar Friesland afgereisde collega-publiek. De strekking van hun antwoorden komen elke keer op hetzelfde neer. Natuurlijk, jammer dat ie niet door is gegaan, maar dit hadden ze niet willen missen. Vol vuur vertellen ze wat ze er zo leuk aan vonden en wat hen bezielde hun reguliere werk aan de kant te schuiven. ‘Het was een mooie generale,’ zegt Jonkman, ‘ik heb nu meer zicht op een zwakke plek, het perscentrum. Dat moet echt verbeterd worden’.

En door de manier waarop zij erover praten, door de bevlogenheid van Jonkman, door het terugkijken van de filmpjes uit de media, en ja, misschien gewoon doordat deze bijeenkomst in Friesland was, gingen we de zaal uit met het gevoel dat ie stiekem toch een beetje was doorgegaan.