Storycoach McKee adviseert bedrijven: ga voor de underdogpositie!

[door Jeroen Janssen]

For better or worse, an event throws a character’s life out of balance, arousing in him the conscious and/or unconscious desire for that which he feels will restore balance, launching him on a Quest for his object of desire against forces of antagonism (inner, personal, extra-personal). He may or may not achieve it. This is story in a nutshell’ (McKee, 1998).

Storynomics

Op 26 mei presenteerde de wereldbefaamde Storycoach Robert McKee zijn Story in business seminar: Storynomics. In een vol De La Mar theater luisterden vertegenwoordigers van bureaus en bedrijfsleven 6 uur lang naar de (verhaal)wetten van de inmiddels 73-jarige, strenge leermeester. McKee wordt de meester onder de meesters genoemd als het gaat om verhaalwetten. Onder zijn begeleiding zijn meer dan 200 Oscar en Emmy winnende films en televisieseries tot stand gekomen. Zijn boek Story uit 1998 is befaamd. Het bedrijfsleven kan veel met verhalen, maar dan moeten het ook echt verhalen zijn. En dat is meestal niet het geval. Vandaar dat McKee de laatste jaren enkele malen per jaar zijn kennis doorgeeft aan vertegenwoordigers van het bedrijfsleven.

‘Just do it’

In vier sessies van anderhalf uur behandelde hij achtereenvolgens de kenmerken van een succesvol verhaal, de structuur van een verhaal, de manier waarop leiders hun verhaal zouden moeten vertellen. Hij sloot af met een laatste sessie waarin een aantal best practices werden voorgelegd aan het publiek. Bij dat laatste werd duidelijk dat het niet makkelijk is om vanuit bijvoorbeeld de retoriek zomaar tot een verhaal te komen. ‘Just do it’ wordt pas een verhaal op het moment dat iemand die eigenlijk niks meer kan, of alles heeft opgegeven en besloten heeft voor altijd 25 kilo te zwaar te zijn, iemand ontmoet die zoveel liefde in hem losmaakt, dat hij er nog eenmaal vol voor gaat. En dat deze persoon dan na vele tegenslagen zijn streefgewicht haalt. Dat is een verhaal achter een slogan als ‘Just do it’ Een overwinning zonder tegenslagen heeft geen glorie.

Roze wolk

Ook in Amsterdam hield McKee zijn publiek weer voor dat bedrijven die echt verhalend durven denken en handelen, leidend zullen worden in de komende decennia. Dat betekent onder andere dat bedrijven meer moeten gaan durven laten zien van zichzelf en vaker van de roze wolk af moeten komen. ‘Bedrijven hebben de neiging altijd de positie van ‘overdog’ in te nemen. Dat is jammer, want juist in de ‘underdog’ herkennen we meer menselijke trekjes waardoor we juist (en zeker de jongere generaties) meer empathie ontwikkelen voor een bedrijf, dat is belangrijker dan sympathie’, aldus McKee.

Karakter

Een organisatie moet ‘in character’ zijn om goed te anticiperen op alle onverwachte wendingen die in onze tijd nu eenmaal op ons afkomen. Daarbij laat een karakter zich vooral in dit (social)mediatijdperk zien in haar reacties. Conflicten moeten niet vermeden worden, maar juist worden aangegaan. Juist in conflicten kun je de kracht van je karakter door gemaakte keuzes benadrukken.

Keuzes durven maken

McKee beaamde dat strategisch communicatiemanagement meer zou moeten gaan over hoe standvastig vanuit het ‘core character’ te reageren in plaats van altijd maar de mooie kanten te laten zien. In echte verhalen worden voortdurend keuzes gemaakt, waarmee de protagonist in een zoektocht naar een nieuwe balans voortdurend speelt met de kloof tussen verwachtingen en resultaat. Als bedrijven spannende keuzes durven maken, kunnen ze ook spannende verhalen vertellen. Dan moeten ze wel ergens voor staan. Dat sluit goed aan bij deze tijden waarin; de millennium-generatie is meer dan ooit op zoek naar de betekenis van het leven.

Jeroen Janssen, UpDate Communicatie en docent Fontys Hogeschool Eindhoven.

In ‘Tegenwind geeft vleugels’ presenteren Saskia Ramakers en Jeroen Janssen de Story Flow-methode. Dit is een procesmethode die vanuit verhalend denken organisaties helpt snel te veranderen, en dat op een uitdagende en betrokken manier. En vanuit de kern van hun karakter. De Story Flow-methode helpt bedrijven in een queeste te zoeken naar hun betekenis in de samenleving en dus ook de markt. Dit als basis voor hun avonturen en verhalen. De methode is voor een belangrijk deel gebaseerd op het verhalend denken van Robert McKee.