Dit is het meest onderschatte instrument in communicatie

Communicatie bestaat 20 jaar. Voor dit jubileum legden we 20 onbetwiste toppers uit ons vakgebied een serie vragen voor. In deze aflevering: Wat is het meest onderschatte instrument in communicatie?

Met stip op 1

Er is grote overeenstemming over het instrument dat te veel uit het oog verloren is, maar enorm belangrijk voor communicatie. ‘Een simpel persoonlijk gesprek’, zoals Betteke van Ruler het formuleert. ‘Niet alleen het meest onderschatte, maar ook het meest ingewikkelde instrument.’

Meer dan de helft van de deskundigen is het met Van Ruler eens.  

Niet dat er niet gepraat wordt in het vakgebied. Integendeel, aldus de dialoogdeskundige hoogleraar Noelle Aarts. ‘We praten wat af. Ook beroepshalve laten we heel veel afhangen van gesprekken die we met deze en gene voeren. Keer op keer blijkt dat we vrij slecht zijn in het voeren van effectieve dialogen. Als we onze dialoogvaardigheden verbeteren winnen we enorm aan communicatiekracht.’

Grote getallen

Monique Botman (Porter Novelli) vindt dat er te veel aandacht is voor de grote getallen in het vak: ‘Er worden duizenden euro’s uitgegeven aan creatieve uitingen of gelikte websites, maar het zou zo veel effectiever zijn als we meer investeren in persoonlijk contact. Zeker als de doelgroep redelijk af te bakenen is. Je bereikt niet direct duizenden, maar ik geloof heilig in de olievlekwerking van een positieve persoonlijke ontmoeting. Vooral - gemeentelijke - overheden zouden hier nog veel meer mee kunnen doen.’

Ewald van Rooij van Lindblom is het volkomen met Botman eens: ‘We zoeken te vaak naar constructies om zoveel mogelijk mensen in één keer te bereiken; via massamediale oplossingen. Vaak zijn de echte beslissers of beïnvloeders op twee handen te tellen en dus ook persoonlijk te benaderen.’

Jos Govaart, Coopr: ‘Onvoorstelbaar hoe vaak bedrijven en bestuurders op afstand blijven terwijl een echt gezicht zoveel doet.’

En nu: luisteren

Zijn er nog andere onderschatte interventies en middelen in communicatie? Jazeker,  ‘het luisteren’ zeggen Hans Koeleman (KPN) en adviseur Renata Verloop.

Reint Jan Renes zou graag meer aandacht zien voor deskresearch. ‘Te vaak vinden we het wiel steeds weer opnieuw uit’. Terwijl ook het goed, ambachtelijk kunnen schrijven en ontwerpen van hem meer aandacht mag krijgen.

Maryse Ducheine (gemeente Den Haag) pleit voor ‘onopgesmuktheid van overwegingen, daden en feiten: juist níet uit zijn op een PR-verhaal’. Vaak hebben bestuurders, politici, CEO’s volgen Ducheine de neiging een positief verhaal te willen vertellen.

Ducheine: ‘’Daarmee doen ze in feite bij voorbaat onrecht aan hun publiek, dat meestal feilloos aanvoelt of iets ‘deugt’ of klopt. Je dilemma’s durven tonen, je afwegingen toelichten, durven toegeven dat er weerstand is. Eenvoud die zo krachtig kan zijn.’

Klik krijgen

Adviseur Charles Huijskens vindt, net zoals Ilse van Ravenstein, mensenkennis en intuïtie van onderschat  belang: ‘Steeds opnieuw mensen inschatten en beoordelen, uitvinden ‘what makes people tick’. Ik probeer altijd uit te zoeken wat iemand ten diepste beweegt om vervolgens te proberen een klik te krijgen.’

Jan Driessen pleit voor aandacht voor emotie, met daarnaast : ‘De kracht van non-verbale communicatie, de melodie van een heldere tekst, het ambacht van betrokken woordvoering.’

Kracht van vraag

Roland Kroes (AFM) ziet de kracht van de vraag: ‘ En het vervolgens doorvragen als het je niet duidelijk is. Het meest overschatte instrument is overigens de cc-knop.’

Hanneke de Korte vindt dat we meer aandacht moet zijn voor evaluatie-onderzoek, terwijl Marjolijn Meynen (Rijksmuseum) de vrolijkste onderschatting uit het vakgebied benoemt: ‘Je eigen lach’.

----

Nog geen Communicatie Magazine?

Speciaal voor ons jubileum doen we lezers van CommunicatieOnline een aanbieding. Laat Communicatie voor je werken en sluit je nu geheel vrijblijvend aan: drie maanden voor maar 10 euro! Inclusief magazine, onbeperkt online toegang en korting op events. Hoeveel informatie en inspiratie wil je hebben?  Klik hier! 

Illustratie: Rodica Bruma