Op vakantie ontdek je de tofste dingen. In dit geval in Polen. Waar ik zelf helemaal niet was, want ik zit lekker in Frankrijk, maar een vriendin van mij gelukkig wel. Ze appte een berg foto's van een Poolse supermarkt. Met als begeleidende tekst:
'Wauw ik wilde dit met jullie delen - ben in Polen en ze hebben van alles om zelf los op te scheppen - t/m diepvries erwtjes en dumplings en linzen en thee en koffie en koekjes en snoep en alle pasta en graansoorten echt zo’n beetje alles dat in pakken te koop is, kun je scheppen - indrukwekkend..!'
Betreffende dame werkte niet in de communicatiesector of in mijn super-green-protein-cirkel, dus kun je nagaan. Als gewone klanten het al indrukwekkend vinden moet het wel echt indrukwekkend zijn.
Het rechtse Polen haalt ons links in?
Een verpakkingsvrije supermarkt. In Polen. Lag ooit achter het ijzeren gordijn. Werd daarna het land waar die goedkope klussers en onderbetaalde aspergetrekkers vandaan komen. Met prachtige welkomstgebruiken, ze schudden geen handen boven een drempel, dat brengt ongeluk. Verder gaat het niet zo lekker daar. Nog geen 30 jaar na het vallen van de muur worden rechters weer politiek benoemd en kritische journalisten de mond gesnoerd. Homo’s en gekleurde medemensen liggen ook onder vuur. Allemaal dankzij de populistische partij PiS, die daar regeert zoals ie hier klinkt. Kortom, het soort land waarin Baudet en Wilders van dromen, maar een weldenkend mens niet voor z’n lol gaat wonen. Nou ja. Met zo’n toffe supermarkt misschien weer wel. Die toffe Polen blijken de Lage landen niet alleen rechts, maar nu ook links te hebben ingehaald!
Geen pop-up ding maar een heuse keten
Waar in Nederland tijdelijk een hipster pop-up store opent, waar je voor een godsvermogen quinoa in een puntzak mag scheppen, kun je in Polen drie maaltijden per dag met een schepje halen. Of je nu met 1 of 7 personen bent, je kunt altijd een passende hoeveelheid tortellini of diepvriesdoperwtjes kopen. Scheelt onnodige verpakking, leidt tot minder voedselverspilling en spaart geld. Win-Win-Win. Het was een aardig grote winkel, want ze hebben volgens mijn Woman near Bialystok ook een pennenschap van 20 meter lang, dus met een beetje mazzel zie je de volgende Stanislav Lem een papieren zakje vol scheppen. Voor de goede orde: deze supermarkt is niet volkomen verpakkingsloos, maar biedt wel een ongeëvenaarde keuze aan onverpakte artikelen, allemaal onder huismerk. Inclusief diepvries!
Chapeau of Chapolen?
Enige research leerde mij dat de Fransen ook een credit verdienen, want de winkelketen heet Auchan Polska en Auchan is een Franse keten. Ga zeker even checken of ze het hier ook verpakkingsloos doen en in welke mate. Volgens de Volkskrant gaan zero-waste winkels in Duitsland en België prima, maar zijn wij Nederlanders kennelijk te beroerd om zelf een zakje met Macaroni-Op-Maat te vullen. Duitsers zijn van nature dol op scheppen, dat zie je al op ons strand. De emballage-bewuste Belgen waren al wereldkampioen verpakking recyclen (bijna 90%). Alleen gescheiden PET-recycling ontbreekt nog, want ook in België heeft de verpakkingslobby van Coca-Cola en consorten helaas succes gehad.
Drop of d’r onder
Schril contrast met Nederland anno 2019: wij kunnen alleen drop uit een bak scheppen bij een paar drogisterijen. En bij Jamin, als die tenminste nog bestaat. Kortom, we zijn sinds 1959 niet echt opgeschoten. AH, Jumbo, Plus… zorg dat we als Nederlander binnenkort ook op kunnen scheppen over onze verpakkingsloze supermarkten. Huur anders een paar goedkope Polen in, om je uit te laten leggen hoe dat precies moet.
Scato van Opstall - oprichter Karma Brothers
Reacties:
Ook een reactie plaatsen? Word lid van Adformatie!
Een Taal die moeilijker bleek dan gedacht, alleen al van de 7 naamvallen moest ik gruwelen. Aanvankelijk vond ik alles een beetje "troepig" of "goedkoop" aanvoelen en uitzien. Maar al snel werd ik door mijn vrouw, onze (nieuwe) vrienden en aangetrouwde familie meegenomen op een reis door Polen en verschillende steden.
En ik was (en ben nog steeds) geregeld verbaasd over hoe groot de contrasten zijn in dit land.
In Polen kun je sinds jaar en dag OVERAL (lees: 95% - dus in Taxi, Bus, Tram, Frituur, Marktkraampje) electronisch betalen met pas en telefoon.
Daarnaast hebben ze Google Pay sinds 2017, Apple Pay sinds dit jaar (beide diensten ondersteunen in Polen meerdere banken) en is er een scala aan iDeal-achtige diensten. Maar de mogelijkheden gaan veel verder. Je kunt hier bij de bankautomaten allerlei zaken regelen en betalen, waaronder mobiele telefoon kaarten opladen, in een deel van de automaten kun je behalve de Nationale Munt ook gewoon Euro's pinnen.
Maar het meest Trieste: ALLE Poolse en Buitlandse kaarten werken gewoon bij alle automaten. Waarom? Alle automaten ondersteunen in ieder geval Maestro, Master Card, VISA, de contactloze varianten en nog wat systemen. Veel Nederlanders op bezoek komen gestrest over of ze niet moeten wisselen en of PINNEN wel vertrouwd is. Allereest is PIN een Nederlandse implementatie en variant omwille van patent- en licentiekosten van internationale systemen grijpt men in Nederland natuurlijk maar al te graag naar de eigen systemen die goedkoper zijn. Waarbij ik me blijf verbazen dat het betalen via bankpas in het buitenland zoveel goedkoper is dan in Nederland en dan wel met Internationale standaarden. Kortom, is men in Nederland wat overtrokken gierig of spreken we juist van grote graaiers (overheid + banken)?
En dan kom je in Nederland: Broodje Filet Americain bestellen: "sorry, we accepteren alleen PIN, geen credit cards". Bij de bakker een broodje halen: "sorry, alleen PIN meneer". Genoemde merken hebben niet alleen Credit Cards, maar ook Debit Cards (bank kaarten). De rest van de wereld kent ze, maar nee... Niet Nederland, niet Belgie en ook niet Duitsland. Al moet gezegd: in Duitsland kan ik vaker terecht met een Debit Card dan in Nederland. En het probleem? Veel banken bieden geen eigen "huismerk systemen", maar enkel kaarten van internationale payment providers, zoals VISA of Master Card. Dus wat kun je daarmee in Nederland? Juist ja: Geld Binnen, maar dan loop je vast als je iets duurs wilt kopen, want sja ... boven de 1000 euro aan contanten wordt men in Nederland zenuwachtig ...
Maar dan waar het om gaat: Supermarkten en Winkelen. Mijn grootste koude vloershock was hoe goed nagedacht is over bijvoorbeeld de rol van kinderen tijdens het winkelen. ELK Winkelcentrum van redelijke omvang (en geloof me Polen STIKT het van de winkelcentra) heeft een KINDERSPEELTUIN met KINDEROPVANG! Ouders leveren hun kroost af en kunnen lekker shopppen. Daarnaast zijn er hele strips met restaurants. Gratis Parkeren en interactieve informatieschermen.
Kwam ik recent in Amsterdam en omgeving om eens vrienden en familie op te zoeken, zag ik dat het Stadshart van Amstelveen was gerenoveerd. Prachtig, maar lullige speelhoek met ouderwetse draaimolens voor enkele Euro's per 3 minuten en HOUTEN INFORMATIE borden. In Polen hebben ze al ergens sinds 2012/2014 Interactieve schermen in winkel centra. Dood normaal hier, geen hond die er van opkijkt.
Thuisbezorging is overigens iets waar Nederland en de rest van Europa een puntje aan kan zuigen. In Polen is dat naar Amerikaans model ingericht. Het is een ware dienstenmaatschappij in de modern zin des woords. Zelfs het bankwezen, al is dat een toonbeeld van de grootst denkbare spreiding. Je hebt hier banken die nog stoffiger werken dan in Nederland en banken die hypermodern zijn en waar alles in no time geregeld is. Ik ken zelfs een bank waar je een rekening binnen enkele minuten kunt openen en de bankkaarten, inclusief credit cards binnen 30 minuten op dezelfde vestiging voor je klaarliggen. Daarbij kun je bij verschillende banken online van Valuta switchen op je Credit Card, wel zo handig. Kom je bij menig serviceprovider (bijvoorbeeld auto verhuurbedrijf in België of Nederland) en automatisch kiest men (voor jou gemak) de Poolse Zloties. "Anders moet u dure conversiekosten betalen". Nou, nee ... Ben je gek, hoeft al jaren niet meer. Maar in Nederland kent men het hele concept niet (vermoed ik).
En inderdaad: Vis, Groente, Snoepjes en vele andere dingen kun je hier scheppen in grote Supermarkten, zoals Auchan, Le Clerc, Carrefour en nog wat andere namen.
Verder valt het mij op dat rietjes tegenwoordig van steeds vaker van Karton zijn, de bakjes ook en anders van bamboo of een ander ecologisch materiaal.
En dan vlieg ik vorige week voor zakenreis van Berlijn naar Amsterdam met KLM. Wat krijg ik in het vliegtuig: een bakje met water en een hapje (verpakt in plastic) in een kartonnen bakje. Bakjes, bakjes, bakjes.
Bij Lufthansa en LOT wordt gewoon geschonken in een Bekertje. Nog niet altijd in Karton, maar ik heb het afval meegenomen uit het vliegtuig en naast elkaar gelegd: belachelijk veel afval bij de KLM.
En dan kom je op Schiphol en ga je een AH To Go binnen: Plastic paradise … Dan wordt je uitgenodigd op een overdekte barbeque en weer: plastic vorkjes, plastic bordjes. Nederland houdt gewoon van Plastic.
En toen kwamen de gesprekken: "In Polen zal het wel vreselijk zijn, niet? Hoe is dat nou in zo'n arm, achtergesteld land".
Wel, voor mij in ieder geval een eye opener. Polen is een prille democratie die nog diverse roerige tijden zal kennen voordat het zich enigszins kan stabiliseren. Maar dat is de politiek. Slechts 55% heeft voor de huidige regering gestemd, 45% tegen. Dus zo overweldigende meerderheid hebben ze niet. En dat merk je ook op straat. Maar we hebben het hier niet over politiek, maar over supermarkten.
Eigenlijk heeft een vriendin van mijn vrouw, die Jaren in Nederland heeft gewoond, het als volgt geformuleerd: Nederland is een prachtig land, de wegen zijn recht, de treinstations de mooiste van Europa, Ziekenhuizen zien er uit als in een Televisie Serie, de Albert Heijn ziet er prachtig verzorgd uit. Alles is prachtig. Of is het schijn? De Wegen zijn recht, maar er hangen een half miljoen camera's waarbij de kleinste overtreding naar Orwelliaans model wordt bestraft, de Treinstations en Treinen zijn prachtig, maar sneller dan 160 km per uur kun je niet want het spoornet zelf is verouderdt en een HSL kan na al die Jaren maar niet gebouwd worden, over een Metro doen jullie 30 jaar, Ziekenhuizen zijn prachtig maar er is veel mis: lange wachtlijsten en medische fouten en je betaalt je Scheel aan de zorgkosten en de Albert Heijn, speciale lampen om het vlees mooier te kleuren dan het is. Met als summum der collectieve verstandsverbeistering: alles in plastic stoppen en zelfs komkommers in folie stoppen om dan aan klanten te verkopen dat het milieuvriendelijker is. Immers, "dan blijven Komkommers langer houdbaar en is dat beter voor het milieu" … … …
Dat kan alleen in Nederland.