[Door Hester Heringa]
Blije beleidstekst bestaat uit goedbedoelde woorden die zaken verdoezelen. En dat is kwalijk. Wat voorbeelden uit het ‘sociaal domein’ (overigens ook een blije beleidstekst-woord).
Er zijn gezinnen die in normaal Nederlands ‘diep in de ellende zitten’, denk aan een combinatie van geen baan, psychische problematiek, verslaving, schulden, dreigende uithuiszetting, jeugdzorg aan hun broek ten behoeve van de kinderen en vooral ook aan gebrek aan uitzicht op verbetering. Niks fijns aan.
De verbazing is dan ook groot als dergelijke gezinnen aangeduid worden als ‘gezinnen met domeinoverstijgende vraagstukken’. Klinkt het namelijk ineens een stuk minder erg en urgent. Het is natuurlijk niet minder. Het gaat om dezelfde gezinnen, maar de urgentie en de pijn is er toch wat van af.
Kotsmisselijk
Zo zijn er meer voorbeelden. Stel je bent een probleemjongere, ofte wel een jongere met ‘domeinoverscheidende vraagstukken’, en er zijn de afgelopen jaren tig hulpverleners bij je langs geweest. Die je allemaal niet echt hebben kunnen helpen. Dan kan het goed zijn dat je, wanneer hulpverlener tig + één zich meldt, denkt (of zegt): ‘Ik ben kotsmisselijk van al die hulp, lazer op met je hulp.’ Netjes zeggen we dan: ‘Deze jongere met domeinoverschrijdende vraagstukken is hulpverleningsmoe.’
Schulden
Een andere leuke: Stel je een vader voor ‘in diepe ellende’. Hij heeft onder andere schulden en is verslaafd. Vader denkt zelf dat hij eerst van zijn verslaving af moet en dan aan de slag kan met zijn andere problemen. Maar daar denkt de verslavingszorg anders over: voor het beste resultaat zullen eerst vaders’ andere problemen opgelost moeten worden, anders heeft afkicken geen kans van slagen. Wanneer vader dan maar eerst zijn schulden wil aflossen, hoort hij van zijn schuldhulpverlener dat hij eerst zijn verslaving moet aanpakken, anders komt hij niet in aanmerking voor schuldhulp. Vader zit pijnlijk klem. Beleidsmatig zeggen we dan: de recht- en doelmatigheid staat een integrale oplossing in de weg.
De echte pijn verbergen
Professionele beschaafde beleidstekst verbergt de echte pijn, de emoties en de echte problemen. Het haalt ook de urgentie uit vraagstukken.
Bij deze nodig ik u uit om het beestje weer bij de naam te noemen. Om de warme deken van de blije beleidstekst een tijdje niet te gebruiken en zo emotie, urgentie en duidelijkheid de boventoon te laten voeren.
FOTO: ANP
Hester Heringa is veranderkundige. Zij geeft organisatieadvies en trainingen en is auteur van de boeken ‘Bij welke reorganisatie werk jij?’ (samen met Jaap Peters) en ‘Hoe fit is je organisatie?’
