Wint Amsterdam creatieve business van Londen na Brexit? (Antwoord: Nee.)

In een meer dan lezenswaardig blog brengt Jan Rijkenberg, long time CEO en oprichter van BSUR, een ode aan Amsterdam. Samengevat: de stad heeft echt alles om een van de absolute creatieve hoofdsteden van de wereld te zijn. Zeker nu Londen, als gevolg van de Brexit, een veer zal moeten laten, moet Amsterdam z’n plek in de creatieve wereld opeisen.

Het is een loflied op de hoofdstad dat al twintig jaar wordt bezongen. Maar vooralsnog lukt het niet echt om die belofte in te lossen. Hoe je ook de cijfers uitpluist, in de vergelijking met een flink aantal andere Europese steden is de bijdrage van de creatieve sector van Amsterdam te klein. Ook als je de relatieve geringe omvang van de stad laat meewegen. Amsterdam is natuurlijk relatief een kleine stad vergeleken met Berlijn, Londen en andere steden. Hoe je ook zoekt: de creatieve sector in Amsterdam is niet spectaculair groot en de rol die wereldwijd wordt gespeeld, valt tegen. Uiteraard kun je de creatieve sector heel breed definiëren (architectuur, software, games etc. zijn óók creatief), maar ik kijk vooral naar de bredere reclame/communicatie-sector.

Achterblijven
Ook als het gaat om het pakken van prijzen, het maken van spraakmakend werk dat wereldwijd wordt bewonderd, blijft Amsterdam achter. Dus is de vraag gerechtvaardigd: waarom zou de droom van Jan Rijkenberg nu wel uitkomen?

De voedingsbodem is, zegt Jan, extreem vruchtbaar. Vele nationaliteiten voelen zich thuis in het gezellige Amsterdam waar je op de fiets naar je werk kunt en het gezin, mocht dat meegereisd zijn, veilig naar een goede school kan.

Dutch Design en de tv-industrie
Waarom gaat het voorlopig toch niet lukken? Daarvoor zou je kunnen kijken naar drie Nederlandse sectoren: design, reclame en tv. Dutch Design is een succes. Vanuit Eindhoven is het gelukt om in een bijzondere samenwerking tussen opleidingen en ondernemingen een totaalverhaal neer te zetten dat aansluit tot in de verste uithoeken van de aardbol. Dutch Design is een begrip geworden.

Dan de reclame. Daar zijn we onmiskenbaar weggezakt. Oorzaak, in mijn beleving: extreme versnippering van het bureaulandschap en geen collectieve inspanning, anders dan het nietszeggende en tamelijk truttige ‘I Amsterdam’, om een sterk verhaal in de wereld neer te zetten.

Ten slotte de tv-industrie. Nederland telt echt mee. We staan in de top vijf van meest succesvolle format-landen. En dat al vele, vele jaren. Dat is geen toeval. Maar waar hebben we dat aan te danken? Aan het ondernemerschap eigenlijk van één man: John de Mol. Hij, en niemand anders, heeft de weg geplaveid voor de hele vaderlandse tv-industrie. Dankzij de successen van de formatontwikkelaars zijn facilitair bedrijven en andere producenten meegegaan in het succes. We hebben naam gemaakt. Dutch formats zijn populair.

Voordelen van kleine thuismarkt
Interessant detail in de tv-industrie is dat Nederland baat heeft gehad bij de relatief kleine thuismarkt. We zijn daardoor gewend met relatief beperkte budgetten toch veel kijkers te trekken. Dat lukt met slimme formats én met de slimme productietechnieken. Tijdens de opgaande jaren van de Nederlandse producenten, in de jaren negentig, produceerden ze gemiddeld minimaal de helft goedkoper dan de Duitse collega’s. Dat is voor kopers van formats, zenderbedrijven, ongelooflijk interessant.

Minimaal twee smaken zijn er dus, om de weg naar succes af te leggen.

- De collectieve aanpak van Dutch Design.

- Of het geluk van een topondernemer die een sector op sleeptouw neemt.

Dan kom ik weer uit bij de reclamesector. Is er zoiets als een collectieve aanpak? In de verste verte niet. Het is ieder voor zich. En de brancheclubs kijken vooral naar de grond en niet om zich heen.

Zijn er briljante ondernemers in de reclame-industrie? Nee. Alleen de mensen achter Media Monks spreiden echt hun vleugels uit. Anderen proberen het natuurlijk wel, maar krijgen te weinig voet aan de grond.

Hoe nu verder?
De reclamekoppen bij elkaar steken. Nog maar eens goed kijken naar Dutch Design en de tv-industrie. En dan aan de slag. Maak een keuze. De post-Brexit-handel komt niet zomaar aanwaaien in Amsterdam.