Leren 3.0: the rise of MOOC

Vooral binnen beta-georiënteerde vakdisciplines als data analyse, IT, digital marketing en systeembiologie zie je een explosie aan MOOC’s. Maar ook in alfa-vakdisciplines als bedrijfseconomie, Engels en Chinees zie je steeds meer aanbod aan MOOC's: massive open online courses.

Sites als Coursera, EdX, Udacity, Canvas etc. hebben een enorm aanbod vanuit gerespecteerde universiteiten als Stanford, Harverd, North Western. Maar ook via Facebook, Google, Linkedin wordt menig MOOC aangeboden. Kenmerk van de meeste MOOC’s: de eenvoud waarop complexe materie wordt uitgelegd. Goeroe’s op het gebied van data analyse, programmeren, wiskunde en finance onderwijzen de meest recente ontwikkelingen binnen hun vakgebied op speelse wijze.

De opkomst van MOOC heeft gevolgen voor het hedendaagse opleidingenlandschap. Voor zowel het aanbod van universitaire als HBO-studies als de particuliere markt. Verder moeten organisaties zich de vraag stellen hoe ze MOOC’s kunnen integreren binnen het ontwikkelen van het huidige ontwikkelingspad van hun medewerkers.

In deze blog beschrijf ik in het kort de markt van MOOC. Wat is hun kracht, wat zijn voor- en nadelen van het volgen van een MOOC. Wat betekent de opkomst van MOOC’s voor de huidige markt van opleidingen?

Het bestaansrecht van MOOC’s  valt en staat vanwege de drive om te leren. Daarom eerst een korte beschrijving wat leren inhoud.

Wat is leren?
Al vanaf je geboorte leer je, je hele leven lang. Maar wat is leren eigenlijk? Leren is het verwerken van informatie die wij tegenkomen, die tot veranderingen of tot een verhoging van onze kennis en capaciteiten leidt. Leren doe je niet alleen op school, maar overal, elke dag opnieuw. Met de verandering binnen de huidige maatschappij waarin digitalisering van content een steeds belangrijkere rol speelt, kon het dan ook niet uitblijven dat leren meer en meer online wordt aangeboden.  Maar het succes is verbijsterend. Met name de ontwikkeling binnen het leergedrag van de disciplines data science en computer science heeft tot de explosie aan MOOC studenten geleid.

Wat is MOOC?
Een MOOC is een zogeheten Massive Open Online Course, oftewel een cursus die gratis online wordt gegeven, en waar iedereen aan deel kan nemen. In je eigen bureaustoel kun je kiezen uit het groeiende aanbod online cursussen. Het mooie aan een MOOC is dat de student 'naast je' uit Brazilië, IJsland of Japan kan komen.  Onderwijs wordt op deze manier toegankelijk voor iedereen. (Bron: de werkstudent).

Vanuit de forums op de MOOC merk ik dat er steeds meer deelname vanuit Nederland is. Toch zijn het vooral buitenlanders van origine die woonachtig zijn in Nederland, die deelnemen aan MOOC’s. Het grootste aanbod heeft Coursera (meer dan 900 online cursussen), gevolgd door EdX (+/- 450 opleidingen).  Met name het aanbod van cursussen over topics als data science, machine learning, computer science, cloud computing en gaming geeft insight in de laatste ontwikkelingen.

Wat is de kracht van de MOOC?
Na wat lezen van blogs, actief participeren in MOOC en het volgen van de forums op de MOOC’s, is mijn inziens de kracht van de MOOC:

• Het enorme aanbod aan een grote variatie van topics. MOOC's hebben een grote diversiteit aan “specialistische ”onderwerpen.  Doordat de afzetmarkt de wereld is, nemen al snel ettelijke duizenden studenten deel aan een cursus. Een MOOC heeft minder het probleem van het vinden van een kritische massa om een specifiek aanbod te doen. Op de Nederlandse markt is dit vaak niet mogelijk. Zelf heb ik dit ervaren bij een topic als gaming en netwerkdynamica.
• Studenten helpen en onderwijzen elkaar. Als je een probleem hebt, kun je dit op een forum plaatsen en is er in vele gevallen een mede-student die je verder op weg helpt. In de grote online MOOC houden professoren zich vaak afzijdig van discussies. In geval van MOOC’s met een omvang tussen de 100-200 deelnemers zie je vaak dat de assistent-teacher jouw vragen helpt te beantwoorden.
• Kort maar krachtig tippen aan bijzondere topics. De meeste MOOC’s weten de essentie van onderwerpen vaak binnen ettelijke minuten onder woorden te brengen. Je hoeft niet urenlang literatuur door te spitten om tot de essentie van het verhaal te komen. Het gebruikmaken van beeld en geluid heeft tot gevolg dat een student sneller en meer informatie tot zich kan opnemen.
• Mogelijkheid tot diepgang. Vaak biedt men binnen een MOOC verschillende stromingen aan. Een basisvariant, een uitgebreide en een variant waarbij men opdrachten moet uitvoeren. Je kunt zelf je eigen niveau kiezen.
• Mogelijkheid tot specialisatie. Op de site van Coursera worden tegenwoordig specialisaties aangeboden. Deze worden afgesloten met een praktijkopdracht. Het niveau van een aantal van deze specialisaties kan als zeer hoogwaardig worden bestempeld.
• Je kunt zelf bepalen wanneer je wilt leren. De meeste MOOC’s hebben in hun cursussen een timeline wanneer bepaalde opdrachten gereed moeten zijn, maar in principe kun zelf kiezen wanneer en waar je wilt leren.
• MOOC maakt op een leuke wijze gebruik van gamification technieken. Als je vragen beantwoordt, certificaten behaaldt, krijg je badges en kun je je score afmeten op scoreboards. Hoe is je eigen ontwikkeling in relatie met de rest van de MOOC deelnemers (misschien wel de wereld)?

Heeft een MOOC dan geen nadelen? Toch wel.

Niet altijd zal je vraag direct worden beantwoord, zoals dit in een realtime opleiding wel het geval is. Soms moet je dagen of weken op je antwoord wachten. Wat je heden ten dage meer en meer ziet is dat zich community’s  gaan vormen die gezamenlijk een MOOC gaan volgen. Een leuk voorbeeld is de groep Brussels Data Science Community. Deze groep van data scientists volgt met een groep van 50 personen de online MOOC over Machine Learning aan Coursera.

Daarnaast is de waarde van een certificaat vaak subjectief. Immers een beetje zoeken op het net geeft je vaak de antwoorden. Op de Github hebben vele studenten hun antwoorden op vragen prijsgegeven.

MOOC en HR
Hoe moeten organisaties met deze ontwikkeling omgaan? Hoe kunnen ze deze ontwikkeling integreren binnen hun eigen HR beleid? Moet men bijvoorbeeld werktijd gaan inruimen om MOOC’s te gaan volgen? Werknemer krijgen immers ook tijd als ze een gangbare cursus volgen.

Concurrentie
Daarnaast is de vraag welke positie particuliere aanbieders moeten gaan innemen op de opleidingsmarkt. Vaak kan een particuliere opleider niet tippen aan de inhoudelijke diepgang van een MOOC. De cursus wordt immers gegeven door de goeroe’s op hun vakgebied. Daarnaast zijn de praktijkopdrachten van hoog niveau. Je past de nieuwste technieken toe op bestaande praktijkcases. Bedenk alleen wat de ontwikkelingskosten zijn om een cursus vorm te geven. Deze variëren van duizenden tot tien duizenden euro’s.

Wat een MOOC echter naar mijn idee niet kan, is de een opleiding tailor made maken. Immers het is online en open. Dit betekent niet gepersonaliseerd. Om toch te kunnen overleven, moeten particuliere opleidingen dus gaan nadenken over hoe men bijvoorbeeld gaming elementen kan toepassen op tailor made cursussen.