Hij heeft er zelf ook een paar gekocht, zegt Sander van de Vlasakker van Havas Lemz. Dit bureau is verantwoordelijk voor de PR-campagne ‘Stook mee in de handel in CO2’. Punt is, zo legt Van de Vlasakker uit, dat er een overschot is aan emissierechten. Dat stuwmeer is vanaf 2005 ontstaan, toen een overschot aan rechten werd uitgegeven.
Tijdens de crisis is het overschot nog verder doorgegroeid. In die periode zijn veel rechten wel aan bedrijven toebedeeld maar nimmer gebruikt. Hierdoor is een markt ontstaan waar bedrijven die extra CO2 willen produceren, voor een prikkie emissierechten bij kunnen kopen. Van de Vlasakker: ‘Wat met goede bedoeling werd gestart, is nu een gedrocht met perverse prikkels.’
Een positieve systeemhack
Opdrachtgever Greenchoice, leverancier van groene energie, wilde deze misstand aan de kaak stellen. Voor hen ontwikkelde Havas Lemz samen met platformbouwer WISE een opkoop- en opstookactie.
Consumenten kunnen heel simpel zelf via de website een emissierecht aanschaffen en van de markt halen. Betalen gaat via Ideal. ‘Het is een vorm van een positieve systeemhack.’, zegt Van den Vlasakker. Een emissie kost minder dan tien euro en staat gelijk aan een ton CO2 die aan het systeem onttrokken wordt.
Het risico dat de actie een te groot succes wordt en er straks een tekort aan emissierechten ontstaat is niet zo groot volgens hem. ‘Daarvoor zijn er te veel rechten in omloop.’ Hij hoopt wel dat het opkopen enige effect heeft. ‘Het zou mooi zijn als de prijs die bedrijven moeten betalen iets zou stijgen.’
Teruggefloten wegen te commerciële insteek
Inmiddels zijn er al meer dan zesduizend rechten gekocht en vernietigd. Hoewel consumenten die deelnemen aan de actie wel in hun bedankmail op de diensten van Greenchoice worden gewezen, was het niet de bedoeling er een salescampagne van te maken, zegt Van de Vlasakker. ‘De insteek is echt bewustwording creëren. Het gaat er om dat Nederland en de politiek op deze misstand worden gewezen.’
De mensen die bij Greenchoice werken omschrijven zichzelf als ‘donkergroen’. Van de Vlasakker zegt dat ze zelfs teruggefloten zijn omdat ze de campagne te commercieel wilden maken voor de klant. ‘Als Greenchoice haar doel bereikt en heel Nederland ligt vol met zonnepanelen, dan heffen ze zichzelf met liefde op. Ze streven na om uiteindelijk overbodig te worden.’
Auteur: Matthijs van der Pol