Wetenschappers zijn meer uitgesproken geworden in het beschrijven van hun onderzoek, zo laat een analyse van de wetenschappelijke literatuur zien. Onderzoekers aan het UMC Utrecht Hersencentrum en het VUmc in Amsterdam schrijven in het British Medical Journal van deze week dat in 40 jaar tijd het gebruik van positieve woorden in de wetenschappelijke literatuur negen keer zo groot is geworden. Ook negatieve woorden worden door wetenschappers vaker gebruikt. De meest voor de hand liggende interpretatie van deze resultaten is dat hype en overdrijving in de wetenschap zijn toegenomen.
Positieve woorden
Psychiater Christiaan Vinkers, een van de onderzoekers: ‘We hebben 25 ‘positieve’ en 25 ‘negatieve’ woorden geselecteerd en alle wetenschappelijke artikelen bekeken die in de PubMed database gepubliceerd zijn. Bij positieve woorden moet je denken aan novel, innovative en unprecedented en negatieve woorden waren bijvoorbeeld disappointing, ineffective en unacceptable.’
Jaar 2123
De onderzoekers zagen dat het gemiddeld aantal publicaties met één of meer positieve woorden in de titel of samenvatting steeg van 2,0 procent in 1974-1980 tot 17,5 procent in 2014. Voor negatieve woorden steeg dit van 1,3 procent in de jaren ‘70 tot 3,2 procent in 2014. Vinkers: ‘In ons artikel zeggen we wat schertsend dat als dit zich voortzet, het woord ‘novel’ in het jaar 2123 in elk artikel gebruikt zal worden.’
Geloofwaardigheid
De kans dat de kwaliteit van de wetenschap ook daadwerkelijk zoveel beter is geworden lijkt klein. Voor een wetenschappelijke publicatie is het vaak nodig om te benadrukken wat er speciaal en uniek aan is. ‘We denken dat deze trend niet goed is. Als alles ‘robuust’ en ‘nieuw’ is, dan is er geen onderscheid meer. In dat geval verliezen woorden hun betekenis en gaat het meer over de verkoopbaarheid. Wij denken dat deze ontwikkeling problematisch is voor de geloofwaardigheid van de wetenschap.’
Publish or perish
Volgens Vinkers wordt deze trend mede bepaald door het huidige onderzoeksklimaat. ‘Het probleem is de huidige ‘publish-or-perish’-cultuur, waarin wetenschappelijke kwaliteit wordt gemeten aan de hand van het aantal publicaties en de tijdschriften waarin gepubliceerd wordt. Het is dan ook te begrijpen dat wetenschappers hierin meegaan en veel willen publiceren. Jouw studie moet opvallen tussen duizenden anderen.’
Niet toegeven
Dat maakt het voor onderzoekers verleidelijk om de nuances weg te laten en een duidelijk statement te maken dat wellicht wat overdreven is. Vinkers bepleit dat onderzoekers niet toegeven aan deze druk. ‘We moeten realistisch zijn in wat de wetenschap kan bieden. Dat moet duidelijk zijn voor het algemene publiek, maar ook voor de media die soms klakkeloos over wetenschap schrijven. Een juiste context en bespreking van de nuances en beperkingen zijn essentieel voor een juist begrip en interpretatie van wetenschap.’
Plaats als eerste een reactie
Ook een reactie plaatsen? Word lid van Adformatie!