Diversiteit, pandemie, #MeToo, de bewogen bestuursperiode van Marion Koopman (Via)

‘Omdat toenmalig voorzitter Marc Oosterhout vond dat ik het moest doen. Ik heb er best lang over gedacht. Vea was een vereniging voor creatieve bureaus en Greenhouse, waar ik ceo was, was een digitaal marketingbureau. Natuurlijk met een heel groot creatief stuk, maar niet op de manier waar de Vea toen voor stond. Marc vond juist dat er verandering en vernieuwing moest komen en zag mij als innovator.’

‘Ja, maar ook dat de creatieve industrie zichzelf moest vernieuwen. En ik voelde me daardoor wel aangesproken. Ik stort me altijd met veel plezier in vernieuwing en vond dat ik dat dan ook voor de branche moest doen.’

‘Goede vraag. Ik ga mezelf niet meer macht toe-eigenen dan ik heb. Ieder bedrijf moet het besluit zelf nemen en voor zichzelf doen. Ik denk wel dat ik de discussie kan starten en mensen kan laten nadenken over waar het vak staat en waar het naartoe gaat. In het bestuur kon ik het gesprek wel voeren en dat deden we ook in espressomeetings waar leden regelmatig bij elkaar kwamen.’

‘Even chronologisch: ik kwam binnen toen net de documentaire over 100 jaar Vea was uitgekomen. Ik liep daar in Tuschinski en dacht echt: “dit is een andere wereld dan waar ik in zit.” Marc had me dat natuurlijk al verteld. De film kreeg veel kritiek, want het was precies het eigen wereldje waar de Vea zich eigenlijk van los wilde maken. Ik heb toen letterlijk gezegd: “Ik hoop niet dat ik excuustruus word.” Marc had al veel veranderd, waaronder de vernieuwing van de Effie. Ik sta voor verandering en had de kans nieuwe mensen in het bestuur te krijgen. Een van conclusies die we al snel trokken, was dat er wel heel veel brancheverenigingen waren en dat het goed zou zijn daarin de verbinding te zoeken.’

‘Zo waren er wel meerdere. Er zijn veel partijen met een kant waar wij duidelijk tegenaan zaten. Je hebt de creatieve kant, de bureaukant op C-level, maar ook een kant waar de toekomst ligt. Het digitale stuk, en dan vooral de data- en techkant, hadden we niet.’

‘De eerste stappen zijn gezet. De Via bestaat nu ruim een jaar. De weg is ingezet en het is aan het gebeuren. Het eerste jaar was natuurlijk vooral praktisch ingestoken. Eén contributiesysteem, bureau, directeur, website, ga zo maar door. Wat je wel ziet is dat het bestuur op portefeuilles zit en dat de taskforces daar steeds meer doorheen lopen en dat het elkaar versterkt.’

‘Ik ben een gevoelsmens en ik wist dat we de juiste richting hadden gekozen. Kritiek is waardevol, want het is ook een investering die mensen willen doen in de branche. Ik heb wel degelijk geluisterd, maar ik was het er niet altijd mee eens. Het verschil van inzicht was dat ik vind dat je dingen niet moet uitsluiten, maar bij elkaar moet brengen en dan samen een betere koers neerzetten. Je moet niet om problemen heen gaan.’

‘Ja en dat doen we ook naar buiten toe.  En dan krijgen we ook antwoord. Een branchevereniging staat voor het totaal, dat is juist de beweging die we hebben gemaakt. Dat zie je aan de recente ontwikkelingen op het gebied van cookies. Daar leer je van en dan moet je weer met elkaar door om het beter te maken.’

‘We waren bijna al een jaar lang heel intensief bezig met diversiteit en inclusiviteit. Baba Touré was Next Legend en zat in ons bestuur. Op verschillende facetten waren we bezig. Een uitvoerig onderzoek naar stereotypering, in de bestuursvergaderingen, een benchmark; het was echt een groot thema. Maar dat hebben we veel te veel intern gehouden. We hadden het gesprek al veel eerder in de breedte moeten voeren. Het was nog allemaal net niet af toen de BLM-demonstratie op de Dam plaatsvond.’

‘Het was niet zo dat we het niet durfden, maar we waren na een jaar hard werken nog niet helemaal klaar. Een maand later was het klaar. Wat ik had kunnen en moeten doen, was er alvast over te vertellen. Zo zit ik niet in elkaar, maar daar hebben we wel van geleerd.’

‘Ik denk dat er veel is gebeurd. Vooral in de gespreken en er vinden veel meer anti-biastrainingen plaats. Er is veel meer bewustzijn. Maar is het voldoende? Absoluut niet. Er zijn denk ik verschillen tussen de mediawereld en de creatieve wereld, de een gaat wat sneller dan de ander. Maar het is bij lange na nog niet klaar, net begonnen.’

‘Het eerste was eigenlijk een Whatsapp-groep voor bureaudirecteuren die heel intensief werd gebruikt. Die espressomeetings hebben we digitaal gemaakt waardoor er veel informatie werd uitgewisseld. Ik vond de veerkracht van bureaus enorm. Het was knap hoeveel er werd gedeeld, zowel positief als negatief. Tips, problemen, onderzoek; er was echt saamhorigheid. Wij hebben dat gestimuleerd. Op die manier hebben wij geprobeerd de bureaudirecteuren te helpen en ik denk dat dit goed is gelukt. Dat onze leden op dat moment duidelijk de toegevoegde waarde voelden.’

Wat daar gebeurd is raakt de hele discussie over diversiteit en inclusiviteit. We hebben een lange weg te gaan. Wat natuurlijk het meest opvalt is dat het zo laat naar buiten komt en er dus al lange tijd is. Je mag nooit denken dat gebeurt bij ons niet. Het gebeurt ook in ons vak. Maar bureaus kunnen veel doen. We bieden anti-biastrainingen en ook we maken bureaus – klein en groot – wegwijs in hoe je een veilige cultuur kan neerzetten. Door ze te wijzen op externe vertrouwenspersonen en onveiligheid bespreekbaar te maken. Met name jongere directeuren hebben daar veel interesse voor. Maar juist ook de oudere directeuren moeten dit blijven doen. Het is een illusie om te denken dat het wel geregeld is. Dat moet je blijven aanpakken.’

‘Ik vind dat echt verschrikkelijk.’ Koopman raakt zichtbaar geëmotioneerd. ‘Je raakt iets wat me echt verschrikkelijk dwarszit.’

‘Nee. Het is toch gebeurd. Ook bij bureaus in onze club. Ik denk dat je het nooit helemaal weg kan halen, maar ik denk wel dat wij met elkaar veel opener moeten staan voor het feit dat het altijd kan gebeuren. En dat je er als leider van een bedrijf ongelofelijk gevoelig voor moet zijn. Jij moet als leider het voorbeeldgedrag vertonen. Dat is ook de reden waarom ik sommige events in het vak ook moeilijk vindt.’

‘Daar zeg ik niks over. Maar dit is iets in het vak waar ik heel verdrietig over wordt. We zijn allemaal mensen en iedereen verdient een veilige omgeving, waarin ze gerespecteerd worden. In hun zijn, in hun gender, hun afkomst en hun religie.’

‘Ik hou van mensen en je moet niet aan mensen komen. Ik hou van resultaat neerzetten, dat weet je, maar mensen zijn mij extreem dierbaar en je mág daar niet mee spelen.’

‘Als ik het had gezien, had ik mensen er direct op aangesproken. En dat vind ik er moeilijk aan. Jonge mensen die kwetsbaar zijn moet je altijd beschermen. Je moet ze coachen en richting geven. En je mag ze aanspreken op resultaten, ze moeten ook gewoon presteren. Maar ze moeten wel veilig zijn.’

‘Er is een beweging en het gesprek erover moet gaande blijven. Het probleem moet zichtbaar worden gemaakt, want dingen onder de tafel houden is echt heel slecht. Ik denk dat dit gebeurt. Het probleem is dat je het als leider dus ook niet altijd ziet. Ik wil mijn opvolger daarin ook wel iets meegeven: laten we dit onderwerp steeds opnieuw bespreekbaar maken. Net als diversiteit en inclusiviteit. Het vált niet mee. Dit is een thema van de afgelopen en komende vijftig jaar. Het moet op de agenda van de Via blijven. In iedere vergadering.’

‘We zijn een jaar verder met de fusie. Het doel was het creatieve vak en het data en techvak dichter bij elkaar te brengen. Van talent tot C-level. Dat is in de organisatie gelukt en ik denk dat er nog grote stappen te maken zijn. Ook retailmediavak is een domein waar nog enorm veel te halen is. Met mijn Xs4All-achtergrond is met mijn privacyhart heel groot. En mijn marketinghart ook. Ik geloof in de consument aan de knoppen en je kunt het allemaal heel netjes doen. Ik denk dat het vak dit heel goed moet snappen om zowel de creatieve kant als de marketingkant vooruit te helpen. En dan zijn er de grote thema’s: inclusiviteit, het neerzetten van de juiste cultuur waarin ieder talent kan bloeien. En hoe maak je het vak duurzaam. Dat is zo’n groot thema, nog zwaar onderbelicht. Strategisch wordt dat al vormgegeven en ik denk dus dat het goed is om veel over te praten zodat er partijen kunnen aanhaken.’

‘De mensen. En ook de vooruitstrevendheid van het vak. Altijd bezig met vernieuwing en verandering. Dat vind ik bij The Student Hotel ook, omdat het binnen die wereld een vooruitstrevend concept is, maar in het marketingvak zit het in de vezels. En de evenementen, waar de energie echt samenkomt.’

‘Het is makkelijker om het te laten bij het oude. Dan krijg je minder kritiek, hebt het rustiger. Maar zo zit ik niet in elkaar. Ik zie de volgende stap, erover praten is voor mij niet voldoende. Als je erover praat en je kunt het uitwerken en 98 procent van de mensen erachter krijgen dan moet je gaan. Dat ben ik als persoon, ik ben een bouwer.’

‘Dieptepunt: dat er binnen het vak #MeToo-situaties zijn ontstaan. Dat mag niet, blijf van mensen af. Een hoogtepunt was wel hoe we de nieuwe generatie hebben aangehaakt bij de ervaren legends. The Future Bosses in Cannes was daar een voorbeeld van en ook het Legend Diner waar inmiddels jong en oud door elkaar loopt. Ik had daar nog meer van willen zien en dat is door corona misschien niet helemaal gelukt. Ik zou dat het bestuur wel willen meegeven: houd die toekomstige generatie dichtbij en leer ervan.’