De bubble van transformatiemeester Barack Obama

TomTom maakte miljoenen 100.000 Stratenboeken volslagen overbodig, en is nu zelf aan de beurt. Jaja, kleine disrupters worden groot. Ze kweken een buikje, krijgen een kwaaltje, worden een fatcat, en overlijden als disruptee. De nachtmerrie van elke aandeelhouder en bestuurder, die uit voorzorg collectief aan het transformeren slaan.

De opdracht voor de ceo is duidelijk: neergang rap ombuigen naar double digit growth. In paniek worden de McKinsey’s binnengereden, hun rekenmeesters voorop. We gaan expertise centraliseren, managementlagen saneren en agile werken. Er komen posters in de lift met catchy thema’s als Go the extra mile!, Unleash!, Accelerate! (alles met een uitroepteken is goed!). En in de eerstvolgende townhall wordt het plan onder genot van een glaasje champagne met de mensen gedeeld en gevierd. Waarna we verwachtingsvol naar de plinten kijken, of er alweer winsten tegenaan klotsen.

Nieuw speeltje

Door de felle spotlights ziet de ceo alleen niet dat medewerkers meewarig het hoofd schudden en beginnen te fluisteren: ‘Lachen mensen, de baas heeft weer een nieuw speeltje’. ‘Kalm blijven, het waait vanzelf over, net als de vorige keer’. Wat maar weer aantoont dat het uiteindelijk niet gaat om business of digital transformation, maar om human transformation. Zoals liefde van de man door de maag gaat, gaat organisatieverandering door de medewerker.

Wie hier toevallig verdomd veel ervaring mee heeft, en toevallig ook in Amsterdam was, is Mr President Barack Obama. Hij weet als geen ander dat er in verandertrajecten geen shortcuts mogelijk zijn. In een afgeladen AFAS Live zaten drieduizend managers een uur lang ademloos te luisteren naar tips van de transformatiemeester.

Bubble en boardroom

People need good stories. In Nederland komt ‘storytelling’ binnenkort met stip binnen in de Jeukwoord Top-5, maar als Obama het zegt, klinkt het ineens toch heel verstandig. Hij stelt dat verandering beangstigend is en we daarom gewoon goede verhalen nodig hebben. Mensen moeten zich er iets bij voor kunnen stellen. In zijn speeches daarom altijd een geschiedenisles: dit is waar we vandaan komen, en dit is waar we naartoe gaan.

Do not despair. Transformeren is taaie kost, twee stappen vooruit, en eentje terug. Obama is een gentleman, maar doelt hier op de opvolger met peroxidepet. De terugslag maakt hem niet minder optimistisch over het vermogen vooruit te komen.

Beware of the bubble. Zoals het Witte Huis een bubble is, zijn onze boardrooms dat natuurlijk ook, zo stelt hij. Macht corrumpeert en voor je het weet ben je een geïsoleerde zonnekoning in een paleis vol met jaknikkers. Daarom had Obama een speciale afdeling die uit de dagelijkse stapel van 40.000 burgerbrieven er tien selecteerde om voor het slapengaan toch nog even door te lezen. Het geheim van Obama’s transformatie is zo eenvoudig, luisteren naar gewone mensen. Hij haalde zelfs zijn schoonmoeder in het Witte Huis. Had TomTom er beter voorgestaan als ceo Goddijn naast zijn vrouw ook haar moeder in de top had benoemd. Of is de belangrijkste congresles dat de groten der aarde ook weleens een foutje maken.