Door Henk Hofstede
Stichting Ideële Reclame (SIRE), die namens de communicatiebranche maatschappelijke issues aankaart, lanceerde 9 september jongstleden een nieuwe campagne. Onder het motto ‘Waarder het, repareer het’ spoort de stichting consumenten aan om meer producten te laten repareren. Nu wordt jaarlijks per persoon gemiddeld voor 18 kilo aan elektrische apparaten, 15 kilo textiel en 16 kilo aan onder meer meubels en speelgoed weggegooid, volgens Milieu Centraal. De meeste mensen laten hun product pas repareren als een nieuw exemplaar 100 euro of meer kost, concludeert de stichting.
Insight:
SIRE stuurt met deze campagne nadrukkelijk aan op de verlenging van de gebruiksduur van producten. Daarmee wordt de negatieve impact op het milieu beperkt en wordt de consument andermaal op het belang van een duurzame levensstijl gewezen.
Hoewel het initiatief is toe te juichen, gaat dit niet zonder meer voor een radicale gedragsverandering bij de consument zorgen. Het zou in dit geval nog beter zijn om het bedrijfsleven aan te spreken. Zelden ontwerpen fabrikanten producten op een manier dat ze makkelijk te repareren zijn en niet snel kapot gaan.
Zo zijn kleding en elektronica voornamelijk voor tijdelijk gebruik: ze gaan mee zolang de specifieke modetrend aanhoudt of alle toepassingen op de telefoon nog ondersteund worden door de fabrikant. Daarnaast zijn veel producten zo goedkoop dat het aantrekkelijker is om een nieuw product te kopen in plaats van te laten repareren. Daarmee verzekeren fabrikanten zich van toekomstige omzet en blijven consumenten nieuwe producten kopen.
Wel veranderen
Wie wel gedragsverandering kan bewerkstelligen, is de overheid. Nieuwe wetgeving kan ervoor zorgen dat fabrikanten hun businessmodel veranderen. Hierbij valt te denken aan wetgeving die fabrikanten aanmoedigt om een bepaald percentage gerecycled materiaal te gebruiken in hun producten.
Op hun beurt zullen fabrikanten de consument dan aanmoedigen om afgedankte producten in te leveren, bijvoorbeeld door hier statiegeld aan te koppelen. De producent blijft daarmee verantwoordelijk voor zijn verkochte producten, ook na de levenscyclus van een product. Daarmee stimuleert deze wetgeving tegelijk dat fabrikanten hun producten zo te ontwerpen dat ze langer mee gaan of eenvoudig te repareren en te recyclen zijn.
Versneld
Om duurzaam gebruik te stimuleren, is aanpassing in fiscaliteit een reëele optie. De organisatie Ex’tax bepleit het volgende: verlaag de belasting op arbeid, die immers nodig is bij het recyclen en repareren van producten, en hef een hogere belasting op het gebruik van nieuwe grondstoffen bij de productie van nieuwe spullen. Het op deze manier verleggen van de belasting leidt er mogelijk toe dat de doelen van SIRE alsnog versneld worden bereikt, zij het via een andere route.
Dergelijke wetgeving moet breed worden opgezet en op EU-niveau uitgevoerd worden. Dan worden bedrijven als Fairphone gestimuleerd. Deze Nederlandse telefoonmaker heeft een makkelijk te repareren en te upgraden smartphone ontworpen. Kledingbedrijven zullen ook meer worden aangemoedigd om een reparatieservice voor hun klanten te beginnen, zoals Nudie Jeans en Pantagonia nu al doen. Een boodschap als die van SIRE zal pas bij dergelijke wetgeving voor een echte gedragsverandering bij de consument zorgen, eenvoudig omdat laten repareren dan wel loont.
Henk Hofstede is sector banker retail bij ABN Amro
Dit opiniestuk verscheen eerder bij ABN Amro Headlines
Plaats als eerste een reactie
Ook een reactie plaatsen? Word lid van Adformatie!