Too Good To Go (TGTG), het platform dat zich inzet om voedselverspilling te voorkomen, sloot recent een pact met voedingsmiddelenreus Unilever. ‘Een belangrijke doorbraak in de strijd tegen voedselverspilling’, noemen de samenwerkende partijen het, waar overigens een zevental minder grote merken c.q. bedrijven (Bertolli en La Vache qui rit) en kleine merken (zie opsomming onderaan) aan meewerken.
De samenwerkende partijen zetten hun schouders onder de invoering van een logo dat verspilling moet tegengaan: ‘kijk, ruik, proef’. Twaalf andere Europese landen gingen Nederland al voor in de invoering van dat logo. Het label zou ‘bewezen effectief’ zijn en moet consumenten vaker op hun zintuigen laten vertrouwen in plaats van enkel op de Ten minste Houdbaar Tot-datum (THT-datum). Het probleem is namelijk dat wereldwijd meer dan een derde van al het voedsel wordt weggegooid. TGTG: ‘Thuis is 10 procent van de voedselverspilling te herleiden tot een onjuiste interpretatie van de houdbaarheidslabels.’
Maar is een logo dat door – toch – relatief weinig partijen wordt gedragen wel voldoende om dit probleem op te lossen? Geertje Zeegers, country manager Nederland bij Too Good To Go en Esther Slegtenhorst – van Spronsen, marketing director Unilever Foods, vertellen hoe ze de strijd tegen voedselverspilling voor zich zien.
‘Bewezen effectief’ is dus de claim die TGTG cum suis aan het anti-verspillogo koppelen. Uit recent onderzoek van Wageningen University & Research (WUR), uitgevoerd in opdracht van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit en in samenwerking met het Voedingscentrum, stichting Samen Tegen Voedselverspilling en TGTB blijkt volgens Zeegers dat bepaalde iconen (de oog, neus en mond die ook in het logo staan) op de verpakking consumenten kunnen helpen minder voedsel te verspillen. ‘Zo zijn consumenten minder geneigd om THT-producten over de datum weg te gooien.’
Gedragsverandering?
Daarnaast laat Europees onderzoek van onderzoeksbureau Epinion, in opdracht van TGTG volgens haar zien dat in de landen waar het ‘kijk, ruik, proef’ label al langere tijd op producten staat, twee derde van de mensen, door het label, zich meer bewust zijn geworden van het probleem en hun zintuigen meer zijn gaan gebruiken. 21 procent van de Britten is zelfs al bekend met het label. Maar zeggen deze onderzoeken ook iets over daadwerkelijk veranderd gedrag? Dat is volgens Zeegers de volgende stap. ‘Hierna gaan we gedragsverandering in kaart brengen, dus meten wat het effect is van het "kijk, ruik, proef”-label op voedselverspilling en CO2-reductie. Momenteel wordt hier een onderzoeksvoorstel voor geschreven.’
Gesprekken lopen
Dat voedingsmiddelengigant Unilever aan boord is bij het initiatief, is een hoopvol begin, maar wat doet TGTG eraan om andere grote foodbedrijven en vooral ook supermarkten (met hun huismerken) snel in te laten stappen? Zeegers erkent dat het gigantische probleem van voedselverspilling alleen samen opgelost kan worden. ‘Dus hoe meer bedrijven en supermarkten meedoen, hoe meer bewustwording wordt gecreëerd en hoe minder eten wordt verspild. Dit is dan ook pas het begin, want gesprekken met meerdere grote en kleine foodbedrijven lopen, dus ik verwacht dat er snel meer volgen. Zeker omdat meerdere grote foodbedrijven het “kijk, ruik, proef”-label al op hun producten in andere Europese landen hebben staan.’
Dat geldt wat Zeegers betreft ook voor supermarkten: in België is het label bijvoorbeeld al te vinden op de zuivelproducten van supermarkt Colruyt Group. De oproep van Zeegers: ‘Zegt het voort! Geïnteresseerde bedrijven kunnen zich aanmelden via onze site.
Campagne
Maar om consumentengedrag te kunnen veranderen is het label op producten alleen niet voldoende. Er komt dan ook (‘heel belangrijk’), een aanvullende gedragsveranderingscampagne. Zeegers: ‘Deze week zijn we gestart met een online campagne om meer bewustwording te creëren rond het verschil tussen een Te Gebruiken Tot-datum (TGT), en een THT-datum én om mensen te motiveren te kijken, ruiken en proeven voordat ze een product met een verstreken THT-datum onterecht weggooien.’
Die campagne voert TGTG niet alleen, maar samen met 16 partners. ‘Een consistente campagne is belangrijk en hoe breder deze gedragen wordt, ook door de Nederlandse media, Rijksoverheid, retailers en maatschappelijke organisaties, hoe beter. Voor ons is dit in ieder geval een blijvend onderwerp dat regelmatig zal terugkeren.’
Derving?
De eerste gedachte die mogelijk opkomt bij commercieel directeuren van foodconcerns is: gaat dit ons geen omzet kosten? Immers, nu een derde van het eten nog in de vuilnisbak belandt, moeten er eerder nieuwe boodschappen worden gedaan. Maar Slegtenhorst – van Spronsen van Unilever, is ‘zeker niet bezorgd’ over een eventuele omzetdaling. ‘Sterker nog, consumenten vinden het reduceren van verspilling belangrijk en willen concrete actie van merken zien. Door het nieuwe ‘kijk-ruik-proef’ label worden consumenten geholpen om zelf voedselverspilling te verminderen; win-win.’ Slegtenhorst – van Spronsen vertrouwt dus op een verhoogde merkvoorkeur door ‘het goede te doen’. Maar als de voedingsindustrie zich in de breedte aan deze missie committeert, en het werkt écht, dan zal het volume op termijn dalen. Wil de industrie de omzet dan op peil houden, zullen de marges omhoog moeten.
Hellmann’s
Onder de (enorme trits van) Unilever-merken is er één die zich nadrukkelijk positioneert als ‘anti-spillage’. Maar deze positionering hoort stiekem gewoon bij alle Unilever-merken, zegt Slegtenhorst – van Spronsen. ‘Het is voor al onze merken een prioriteit. Daarom ondersteunen meerdere Unilever-merken het initiatief van TGTG, waaronder Calvé, Conimex, Unox, Knorr en natuurlijk Hellmann’s, waarvan de eerste aangepaste verpakkingen binnenkort al in de winkels te vinden zijn.’
Keuzes keuzes
Dat brengt ongetwijfeld een design-uitdaging van reuzeproporties met zich mee. Want nóg een logo op je etiket veroorzaakt toch een rommeltje? ‘Inderdaad een uitdaging’, zegt Slegtenhorst – van Spronsen, ‘merken zijn zeer gedreven om consumenten te informeren over grote transities als duurzame ingrediënten, circulaire verpakkingen en lagere overall milieu-impact. Ook extra informatie over gezondheid en productsamenstelling is een prioriteit.'
Voor merken en specifieke producten worden volgens Slegtenhorst – van Spronsen afwegingen gemaakt welke boodschap het meest relevant is voor consumenten en hoe die te communiceren. 'Bijvoorbeeld via verpakkingen, campagnes, advertenties en digitale middelen. Maar ook middels door ons beschikbaar gestelde apps die de consument voorziet van gedetailleerde informatie. Samen met TGTG en WUR werken we aan het structureel meten van de impact van deze aanpassingen, om ze waar nodig aan te passen en/of op te schalen.’
