Het is het gedroomde afscheid van de professionele woordvoerder. De CEO die live tijdens een persconferentie inbreekt en aan de zaal vertelt dat het hem nog het meeste spijt dat zijn goede vriend vertrekt. Het overkwam Jay Carney, eerste woorvoerder van het Witte Huis, afgelopen vrijdag. De CEO in dit geval was niemand minder dan Barack Obama. De vraag is of de president helemaal naar waarheid sprak.
Barack Obama's farewell to spokesman Jay Carney
“Bittersweet” noemde de president het nieuws dat Carney wordt vervangen door zijn adjunct deputy press secretary Josh Earnest. Carney die soms in fel debat ging met de aanwezige journalisten werkte zelf 21 jaar als redacteur bij Time Magazine. Hij maakte de overstap naar het Communicatieteam van het Witte Huis om als communicatiedirecteur voor vice president Joe Biden aan de slag te gaan en stoomde na drie jaar door naar de post van eerste woordvoerder van de president.
‘He comes to this place with a reporter's perspective,’ aldus Obama in zijn afscheidswoord op vrijdag. ‘That's why, believe it or not, I think he will miss hanging out with you.’
Maar in dat tussenzinnetje - believe it or not - zat veel onverwerkt leed. Want ondanks de lovende woorden van de president, was er veel kritiek op het optreden van Carney. Niet alleen omdat hij veel minder dan zijn voorgangers, zijn ergernis over vragen uit de zaal niet goed kon verbergen, maar vooral omdat hij het ontwijkend reageren op vragen tot hogere kunst verhief.
Ook het striktere toelatingsbeleid van journalisten onder Carneys bewind leidde tot veel kritiek. De beperkte accreditatie van journalisten tijdens de trip van Obama naar de uitvaartceremonie van Nelson Mandela was aanleiding tot openlijk protesten van Witte Huisverslaggevers.
Een CNN verslaggever noemde het communicatiebeleid onder Obama ‘minder transparant dan onder George W. Bush.’ En dat terwijl transparantie een van de speerpunten in het beleid van Barack Obama.
Het weerwoord van het Witte Huis op de kritiek: er is geen land waar de eerste woordvoerder een uur lang gegrild kan worden onder het oog van de tv-camera’s.
In een interview met het programma Morning Joe, daags na zijn aangekondigde vertrek, hekelde Carney de theatrale houding en het gebrek aan originaliteit onder White Housereporters. Ze steken vuurtjes aan, louter vanwege hun tv-momentje. En over het vemeende gebrek aan originaliteit: ‘If you watch a briefing in its entirety, I think you’ll be struck by how often the same questions are repeated, even when they’ve been asked two minutes before.’
Volgens Carney kan hij de meeste vragen die op hem worden afgevuurd min of meer voorspellen.
Over de vorm van de persconferenties – dagelijks een uur lang woordvoerdertje pesten - is de ex-woorvoerder expliciet. Een van zijn verre voorgangers, voormalig woordvoerder van Clinton Mike McCurry, heeft zijn excuses gemaakt aan iedereen die na hem kwam: ‘for being the press secretary who agreed to allow the briefing to be televised in full.’
Ondanks het woordgrapje waarmee Obama Carneys opvolger aankondigde – Earnest doet zijn voornaam eer aan - waren er de nodige twijfels bij de aanwezigen over de kwaliteit van de nieuwe man.
In zijn voordeel spreekt dat hij zich minder makkelijk laat provoceren.
