Lessen van het Fyre Festival, het grootste feest nooit gehouden

Met twee documentaires en waanzinnig veel PR werd de ervaring inderdaad onvergetelijk, maar niet op de manier waarop het bedoeld was. Het festivalterrein was bij aanvang verre van af en had meer weg van een opvangkamp dan het geadverteerde millennial heaven. De organisatie liet gasten toch arriveren waardoor de droom eindigde in een nachtmerrie voor zowel de lokale bevolking, medewerkers, bureaus als voor de gasten. 

Wat deze documentaire wat mij betreft illustreert is dat we nog niet goed weten hoe we moeten leven in een internet-gedreven wereld, welke regels er gelden en naar wie je zou moeten luisteren.  Het internet heeft ervoor gezorgd dat we met elkaar in verbinding zijn, dat we elkaar allemaal kunnen laten zien wat we hebben en aan het doen zijn en elkaar vervolgens weer kunnen laten weten wat we daar van vinden. De experience economy, ooit ontstaan vanuit de behoefte om minder te bezitten en meer te ervaren is inmiddels getransformeerd tot de ‘veroordelingseconomy’. Je waarde hangt af van de online opinie die zich uit in de vorm van volgers, likes en comments.

Er is (zoals altijd) veel kritiek op de influencers die met een post van een oranje vlak met link naar een gelikt promotiefilmpje en de oproep ‘join me@fyrefestival’ voor de hype zorgden die nodig was alle kaarten binnen 48 uur te verkopen.

Opmerkelijk is dat zij als enigen het festival op een bepaalde manier wel hebben kunnen ervaren. Aan de shoot van de promotiefilm was namelijk niets nep. Dat er echt een feestje werd gevierd, op een eiland, met die mooie mensen en dat eten en drinken, zorgde voor promotiemateriaal dat authentiek was en waarschijnlijk daarom zo succesvol. Zoals treffend in de documentaire wordt opgemerkt: “It (the experience) did happen, only for 60 people and not for thousands”. De influencers verkochten hun ervaring op het eiland aan hun publiek, dat is wat influencers doen. Dat het festival op een productionele ramp afstevende hadden zij niet kunnen weten.

Een aantal van hen zijn door de rechter op de vingers getikt omdat ze hebben laten afweten bij de oproep te vermelden dat de post betaald was. Het product van de influencer is de mening van de influencer, maar als er betaald is door derden om die mening te beïnvloeden dan moet de volger daarvan op de hoogte zijn, zodat deze zelf kan beoordelen de mening van de influencer wel of niet voor waarheid aan te zien. Regelgeving die wat mij betreft niet is bedacht door iemand die het internet snapt. Als je geen #ad vermeldt ben je medeverantwoordelijk, maar hoe dit dan in de praktijk zou moeten werken is mij een raadsel.

Ook is er kritiek op het bureau dat dit allemaal zo briljant heeft bedacht. Heb je de verantwoordelijkheid om de productionele haalbaarheid van een event te checken als je wordt ingehuurd voor communicatie? En op het moment dat je erachter komt dat alles in de soep loopt, dan is het toch juist jouw taak om te redden wat te redden valt of heb je een morele plicht het publiek in te lichten van de werkelijke situatie?

Kritiek is er ook op medewerkers, die aan de bel hadden moeten trekken. Kritiek op de kopers van kaarten, die deze zonder enige echte informatie voor duizenden dollars aanschaften. Kritiek op investeerders, die met miljoenen een luchtbel financierden.

De meeste kritiek is er natuurlijk op Billy McFarland, en terecht. Dat hij schuldig is aan oplichting staat buiten kijf. Dat vond ook de rechter ook en sloot hem voor 6 jaar op. Ja Rule (“This is not fraud, its false advertising”) zelf zegt slachtoffer te zijn van de oplichting, maar loopt ook kans op vervolging.

Genoeg vingers, maar door al dat wijzen zou je bijna vergeten in de spiegel te kijken. Want als je goed kijkt, zijn het niet alleen influencers, rich kids, hippe bureau’s of rappers die de giftige internetcultuur vormen. Wij, die het bekritiseren zijn zelf ook onderdeel van deze cultuur. We zijn allemaal op zoek naar het gevoel bijzonder te zijn, in een consumptiemaatschappij die er volledig op is ingericht jou dat gevoel met spullen en ervaringen te kunnen geven.

Ik was in oktober in Tulum in Mexico, ook wel bekend als ‘Instagram coming to life’. Als je geïnteresseerd bent in internetcultuur zou ik je zeker aanraden daar eens een kijkje te nemen. Houten borden met motivational quotes langs de weg, schommels aan de bar in plaats van stoelen, Matcha barretjes, flamingo’s, ananassen en alle andere Instagram-clichés die je kunt bedenken komen daar samen. En het gedrag wat daarbij hoort natuurlijk ook.

Ik ergerde mij aan het meisje dat haar vriendje ons liet fotograferen tijdens de yogales en zodra de ‘fotoshoot’ afgelopen was de yoga shala verliet. Ik ergerde mij aan de mensen die ons vroegen of zij even op de schommel mochten omdat ze een foto wilden maken terwijl wij daar aan het lunchen waren. Ik ergerde mij aan mensen die take-away bekers pakten bij het ontbijtbuffet in plaats van kopjes omdat koffiebekers Instagramwaardig zijn.

Maar dit poste ik zelf, die vakantie:

Toen ik de likes en comments zag binnenkomen en merkte wat dat met mij deed (dopamine!), besefte ik dat ik niet veel verschil van de mensen die ik veroordeelde. Ik stel mezelf alleen gerust met het idee dat ik anderen er niet mee lastig val en de aandacht niet nodig heb. Ik stopte mijn telefoon de rest van de vakantie dus extra goed weg om mezelf dat te laten doen geloven. Dus als je meeleeft met de gedupeerde lokale bevolking, maar je kapot lacht om gedupeerde influencers, gasten en misschien zelfs de bureaus en medewerkers van Fyre Festival, bedenk dan wie je precies uitlacht.