10 vragen en antwoorden over DAB+

Door Evert Bronkhorst

1 Wat is het verschil tussen digitale radio, DAB en DAB+?
‘"Digital Radio" is de overkoepelende paraplu voor alle digitale radiodistributie initiatieven (zowel DAB+ als IP als digitale kabel). DAB+ is digitale radio via de ether en zal de opvolger voor analoge broadcasting via FM en de ether zijn. Het is de verbeterde versie van DAB (digital audio broadcasting) dat al in 1981 is ontwikkeld door het Instituut voor Radiotechniek in Duitsland.'

2 Wie moet DAB+ in Nederland aan de man brengen?
'Anno 2015 is DAB+ een volwaardige digitale gratis uitzendtechniek via de ether met veel voordelen. De stuurgroep Digital Radio in Nederland omarmt alle digitale distributie-initiatieven en heeft in het bijzonder de taak om DAB+ van de grond te krijgen. In deze stuurgroep zitten naast de commerciële en publieke zenders (VCR en NPO) ook het Ministerie van Economische Zaken. Verder sluiten ook belanghebbende brancheverenigingen zich bij de stuurgroep aan (o.a. elektronica, retail, automobielsector, telco). Grote publiekscampagnes moeten ervoor zorgen dat DAB+ in Nederland bekendheid krijgt.'

3 Zal luisteren naar digitale radio stormlopen in Nederland?
'Nee, het zal geen snelle transitie zijn en dat hoeft ook niet. Ons doel is dat elke nieuwe radio in staat is om ook radio via internet (kabel/WiFi) én/óf DAB+ te kunnen ontvangen. Hiervoor werken we nauw samen met de automobiel- en elektronica-industrie. Naast het standaardiseren van DAB+ in auto’s, is er wereldwijd het streven om DAB+ te integreren in smartphones. Zo kun je, zonder dat je je data op je smartphone verbruikt, overal en altijd genieten van kwaliteitsradio. Wij geloven dat deze integratie van DAB+ in radio’s, in smartphones en auto’s zal slagen. Het is al in bijna elke nieuwe auto mogelijk DAB+ te krijgen. Vaak is het nog een optie, maar het wordt al steeds meer in (lease) pakketten meegenomen.'

4 Hoe staat het met de ontwikkeling in Europa?
'Niet alleen in Nederland is radio via DAB/DAB+ te beluisteren. Waar Noorwegen, Denemarken, Zwitserland en Engeland tot de voorlopers behoren zijn Duitsland, Italië en Nederland uiteindelijk ook gevolgd in deze ontwikkeling. Inmiddels zijn België, Frankrijk en Polen ook toegetreden tot het DAB-tijdperk. De ontwikkelingen verschillen per land evenals het tempo waarin DAB+ wordt uitgerold en geaccepteerd. Noorwegen is al ver als het gaat over de ontwikkeling om over te schakelen naar DAB+.'

5 Hoe staat het met de penetratie van DAB+ ontvangers in Nederland?
'Het aantal verkochte DAB+ radio’s is in de eerste helft van 2015 bijna verdubbeld ten opzichte van de eerste helft van 2014 (bron: GfK panelmarkt sales units 2015). In 2014 zijn 52.200 digitale DAB+ radio’s verkocht. Van de nieuwe verkochte auto’s heeft zo’n 14% nu een DAB+ radio ingebouwd. Tevens is ruim een kwart van de Nederlanders van plan om op korte termijn een digitale radio met DAB+ aan te schaffen. (bron: NPO MAP juni 2015).'

6 Wat kunnen we verder nog verwachten op het gebied van digitale radio?
'We zijn momenteel druk bezig om de verschillende mogelijkheden via het internet te ontdekken. Denk aan reclame die je kunt targetten op één specifieke doelgroep (o.a. via The Media Exchange), maar ook gepersonaliseerde radio tegen een eventuele betaling. Dit zijn vooralsnog kleinschalige initiatieven en al klink het allemaal heel logisch, de consument is als het gaat om radio heel conservatief en misschien ook gewoon heel tevreden over hoe het nu is. Ook zijn er de eerste ontwikkelingen van hybride digitale radio, waarbij DAB+ gecombineerd wordt met een 4G signaal, zodat je zowel het voordeel van ‘free-to-air’ broadcasten kan combineren met een 1-op-1 connectie via het internet. Dat is natuurlijk voor mobiele toepassingen in smartphones en auto’s heel erg interessant.'   

7 Zorgen deze initiatieven niet voor een versnippering in het aanbod?
'Hoe je het ook went of keert, er zullen meer zenders bijkomen in de ether. Zenders die er overigens nu al zijn op het internet. Als iets technologisch mogelijk is, zal het gaan gebeuren. Met de komst van het internet en DAB+ is er nauwelijks nog sprake van schaarste. Het is wat mij betreft zaak om sterke merken te blijven bouwen en deze in te zetten als de bakermat van de radiosamenleving. In een wereld waar men overspoeld wordt door internationaal aanbod, wordt nog steeds gezocht naar lokale houvast. Radio blijft als product stevig overeind, net als de grote radiomerken. Radio is veel meer dan ‘muziek’ en het mooie van radio luisteren is dat je het kunt combineren met andere activiteiten zoals werk, sport en gaming. Dat is altijd al zo geweest en dat is naar mijn mening dé reden waarom radio nooit zal verdwijnen.'

8 Wat kunnen adverteerders hiermee? Immers, radio wordt nu (ook) ingezet om in korte tijd een hoog bereik te realiseren.
'Dat blijft zo, een groot bereik realiseren adverteerders met ether-radio. Nu komen er nog meer zenders bij die allemaal doelgroep specifieker worden. Dat betekent gerichter adverteren met minder ‘waste’. Als in de toekomst DAB+ aan 4G wordt gekoppeld kan je dus zowel ‘1-to-many’ adverteren gecombineerd met ‘1-to-one’. DAB+ is de opvolger van de FM. De FM zal worden omgeschakeld vanaf, naar het lijkt, ergens rond 2023. Het bereik van DAB+ in Nederland is voor commerciële radiostations fors groter dan FM, bijvoorbeeld in Limburg en de grensstreken.'

9 Het luisteronderzoek in de huidige vorm is niet berekend op deze ontwikkelingen. Als we alleen al veel meer zenders via DAB+ kunnen ontvangen is het hoog tijd voor een modernisering van het onderzoek. Enig idee hoe snel dit gaat?
'Het luisteronderzoek is nu al heel erg goed en toekomstbestendig, het registreert “distributie neutraal”, in tegenstelling tot bijvoorbeeld het TV onderzoek wat aan TV toestellen gekoppeld zit. Dus hoe je ook luistert, via internet of FM of DAB+, het maakt niet uit, dat wordt allemaal netjes geregistreerd in het luisteronderzoek. Er zullen in de toekomst meer zenders aan het luisteronderzoek worden toegevoegd nu luisteren via DAB+ en internet verder toeneemt.'

10 Hoe zie jij de nabije toekomst?
'Radio ontvangst via internet en digitale kabel (settopbox) zal verder groeien, met name als het gaat om het gebruik binnenshuis. We schatten in dat dit in 2023 tot vijftig procent van het totale volume kan groeien. FM via de analoge ether zal dalen tot onder de dertig procent, en DAB+ zal zo’n twintig procent penetratie kennen in 2023. Als we deze indicatoren hebben bereikt, zal de ontmanteling van de FM-kanalen in gang worden gezet, simpelweg omdat het dan niet meer rendabel is om deze kanalen operationeel te houden.'

Evert Bronkhorst is Strategy Director bij Vizeum

Dit artikel verschijnt medio december eveneens in de derde jaargang van CONNECTED, het jaarlijkse magazine van Dentsu Aegis Network.