Elon Musk, de rijkste persoon ter wereld, wil Twitter kopen voor omgerekend 41 miljard euro. Na twijfels binnen de directie van het socialmediaplatform is het bedrijf om; het bod is akkoord. Musk belooft Twitter zo te veranderen dat het zijn ‘ware potentie’ kan benutten. De een heeft daar het volste vertrouwen in, waar een ander bezorgd is over de toekomst van gebruikers of brand safety.
Musk is met zijn 84 miljoen volgers één van de grootste Twitter-accounts en kocht begin april 9,2 procent van de Twitter-aandelen. Met die miljardeninvestering werd hij in één klap de grootste aandeelhouder. Een zetel in de raad van het bestuur wees hij op het laatste moment af, waarna de Twitter-directeur waarschuwde voor ‘toekomstige afleidingen.’ Enkele dagen later maakte Musk bekend omgerekend 41 miljard neer te willen leggen om Twitter van de beurs te halen en te privatiseren.
Miljardair Musk, zelf een fervent Twitteraar, wil allerlei veranderingen doorvoeren om Twitter een bastion van de vrijheid van meningsuiting te maken. Ook denkt hij hardop na over het aanpassen van Twitters advertentieregels en Twitters verdienmodel via betalende gebruikers. Twitter-oprichter Jack Dorsey, in november vertrokken bij zijn bedrijf, juicht de overname door Musk toe. Hij zegt het volste vertrouwen te hebben in Musk en spreekt van ‘het juiste pad’, maar schrijft ook dat hij vindt dat Twitter ‘in beginsel’ van niemand moet zijn.
Eén persoon als grenswachter
Om die reden is de Nederlandse privacyorganisatie Bits of Freedom tegen Musks overnameplannen. Niet per se omdat het Musk is die Twitter in handen krijgt, maar omdat één persoon de baas wordt van een platform waarop 330 miljoen gebruikers met elkaar discussiëren. ‘Twitter schetst de grenzen en regels van ons publieke debat. Met andere woorden: één rijke man uit de VS (Musk) bepaalt door deze overname de grenzen van ons publieke debat’, schrijft Bits of Freedom op – hoe kan het ook anders – Twitter. De privacyorganisatie pleit voor strenge regulering voor beleidsmakers om digitale burgerrechten te waarborgen.
Ook oud-politicus Kees Verhoeven, gespecialiseerd in digitalisering, staat wantrouwend tegenover Musks overname. Op Twitter schrijft Verhoeven: ‘Elon Musk koopt Twitter. Zijn idee van Twitter als gezellig dorpsplein waar je alles moet kunnen zeggen is marketingtaal. In feite zegt hij: ik ga nog meer geld verdienen aan polarisatie en intimidatie. Onder het valse mom van vrijheid van meningsuiting.’
Donald Trump keert niet terug
Musks belofte voor meer vrijheid van meningsuiting wordt wél enthousiast onthaald door gebruikers die zich beperkt voelen door de moderatieregels van het Twitter. Zo spreekt Ayaan Hirsi Ali, oud VVD-politicus en activiste, van een ‘great day for free speech.’ En Donald Trump, die in januari 2021 permanent verbannen is van Twitter vanwege opruiende berichten, zegt tegen Fox News dat Elon ‘een goede man’ is die ‘verbeteringen zal doorvoeren.’ Trump zegt niet terug te keren naar Twitter als Musk zijn account terugzet – iets waar sommige gebruikers en Twitter-medewerkers bang voor zijn. De reden ligt voor de hand: Trump lanceerde onlangs zijn eigen socialmediaplatform Truth, dat sterk lijkt op Twitter.
Juridische grenzen
Menno Weij, partner tech & privacy recht bij BDO Nederland, is vooral benieuwd wat Musk wil met die vrijheid van meningsuiting. Want daar zitten grenzen aan, legt Weij uit in gesprek met Adformatie. Zo gaat in Europa in 2024 de DSA in, nieuwe wetgeving die platforms verantwoordelijk maakt om hun content te monitoren en hierop te handelen. ‘Musk kan de vrijheid van meningsuiting uitbreiden, maar hij kan niet om de DSA heen. Alle socialmediaplatforms moeten zich aan de wet houden.’
Duidelijkere moderatieregels
Socialmediaplatforms moeten schadelijke content zoals haatzaaiende berichten al langer zo snel mogelijk verwijderen. Dat is een hele opgave, waar een dienst als Twitter veel medewerkers voor heeft. Slimme software helpt de moderatieteams. Weij ziet ruimte voor verbetering, ook met oog op de aanstaande DSA-wetgeving. ‘Musk kan de moderatieregels van Twitter verduidelijken, bijvoorbeeld wanneer iemand tijdelijk of permanent verbannen wordt voor het schenden van de gebruikersvoorwaarden. Met name als het gaat om bekende personen als Donald Trump of Geert Wilders.’ Laatstgenoemde kon tijdelijk geen tweets plaatsen vanwege een tweet over de premier van Pakistan. Alsof toeval niet bestaat, tweet Wilders tijdens het gesprek met Weij dat hij terug is en dat Twitter oordeelt dat zijn account ten onrechte geschorst is. Er gaat dus wel eens wat fout, en dat valt met name bij prominente Twitter-accounts op.
Weij vervolgt: ‘Het monitoren van de tweets van honderden miljoenen gebruikers is niet makkelijk, dat begrijp ik. Feit is en blijft dat Twitter verantwoordelijk is voor de content van gebruikers, maar zelf geen content genereert. Het gevaar ligt bij de mensen die tweets plaatsen. Sommige mensen tweeten immers content die het daglicht niet kan verdragen.’ Musk heeft aangegeven dat hij schadelijke content op Twitter wil terugdringen verificatie in te stellen voor alle accounts. Deze stap moet ook spambots tegengaan.
Brand safety
Enerzijds wil Musk de vrijheid van meningsuiting op Twitter vergroten, anderzijds wil hij ook verificatie afdwingen en spam verder tegengaan. Eventuele veranderingen kunnen impact hebben op de brand safety van het platform. Twitters advertentietopman Barry Collins noemde die brand safety cruciaal, zo is terug te lezen in een interview dat Adformatie in november publiceerde. Uit dit interview: Collins noemt brand safety cruciaal voor Twitter omdat het wil voorkomen dat content van adverteerders verschijnt bij ‘onveilige content’. Volgens de topman loopt Twitter op dit vlak voorop, waar hij aan toevoegt dat merken Twitter niet op zijn woord hoeven te geloven. ‘We werken samen met externe partijen om dit te valideren en met deskundige organisaties om de standaard van onveilige content te bepalen.’
Collins voorspelde in hetzelfde interview ook dat Twitter in 2022 veel vernieuwingen gaat doorvoeren. Wie had destijds kunnen denken dat de rijkste persoon ter aarde het platform zou overnemen?
Musk blokkeert critici
De aanstaande Twitter-eigenaar hoopt in ieder geval dat na de overname zelfs zijn grootste criticasters actief blijven op Twitter. Dat is ietwat ironisch, want Musk heeft zelf enkele critici geblokkeerd op Twitter. Eén daarvan is Matt Navarra, een bekende en uitgesproken socialmediaconsultant. Navarra noemt zijn toekomst op Twitter nu ‘onzeker’, wat zowel ironisch als serieus opgevat kan worden. Zo zijn er meer opmerkelijke voorbeelden.
Ook de Nederlandse Roos van Vugt, social media manager bij Ey Nederland, is op Twitter geblokkeerd door Musk. ‘Ik heb geen idee waarom, heb nog nooit met hem getweet’, zegt ze tegen Adformatie. ‘Dus dat Musk het platform nu overneemt, tja. Het is wat het is. Ik vind Twitter nog steeds het leukste platform.’ Van Vugt, die achttienduizend volgers heeft op Twitter en merken helpt op sociale media, verwacht dat Twitter de komende tijd wel wat gaat veranderen. Ze verwijst naar de edit-knop die in de maak is. ‘Gebruikers kunnen tweets straks achteraf aanpassen. De vraag is hoe wenselijk dat is, bijvoorbeeld in het geval van een opvallende uitspraak door een merk of bekend persoon.’
