Voedselwaakhond Foodwatch heeft zijn pijlen dit jaar bij de Gouden Windei-verkiezing gericht op merken die stiekem minder waar of kwaliteit bieden voor hetzelfde geld. Merken maken nog volop gebruik van zogeheten krimpflatie, beknibbelflatie of ‘kwaliflatie, tot grote ergernis van consumenten.
Het probleem is volgens campagneleider Frank Lindner van Foodwatch dat de gekrompen inhoud of mindere kwaliteit van de bestanddelen vaak verstopt zit in de ingrediëntenlijst. Merken zijn er zelden open over, de consument moet er zelf maar achter komen.
Lindner: ‘Op de Milka-chocokoekjes moet je achterop kijken en dan nog weer een flapje openen om bij de Nederlandse ingrediënten te komen. Je kunt van een consument toch niet verwachten dat die dit doet?’
Daarbij komt dat merken ook niet ‘wederkerig’ zijn in hun informatievoorziening. Ze meten het over het algemeen breed uit als er juist extra in een pak zit of ‘nog betere ingrediënten’ worden gebruikt. Lindner kan geen enkel voorbeeld noemen van een merk dat ook negatieve aanpassingen ruimhartig bekend maakt.
Zeer ergelijk, niet verboden
Mag dat allemaal zomaar? Ja, de Autoriteit Consument en Markt meldde vorig jaar al dat krimpflatie geen overtreding van de consumentenregels is. De klant krijgt immers wat er op de verpakking staat. Wel zouden fabrikanten volgens de ACM consumenten duidelijker kunnen informeren als de verpakkingshoeveelheid is gewijzigd.
Ondanks dat krimpflatie niet verboden is zolang inhoud en ingrediënten op de verpakking staan vermeld, voelen consumenten voelen zich wel genaaid. Volgens zowel de Consumentenbond als Foodwatch zijn de stille aanpassingen van inhoud en kwaliteit een van de grootste ergernissen voor consumenten. De Consumentenbond ontving via zijn meldpunt Eerlijk in een jaar tijd 1300 meldingen over krimpflatie.
Klagers signaleerden daarbij bijzondere aanpassingen. Peijnenburg bijvoorbeeld dat zijn volkoren gesneden ontbijtkoek met bijna 30 procent kleiner maakte, maar nauwelijks iets aan de prijs deed. Of Jumbo, dat zijn pak diepvriescroissants terugbracht van 370 naar 240 gram en volgens de Consumentenbond zorgde voor een prijsstijging van 50%.
Krimpflatie 'voor een beter milieu'
Tekenend voor de wijze waarop veel fabrikanten de krimpflatie verantwoorden is de uitleg van Jumbo over deze croissants. Aan de ene kant stelt het dat het zijn producten betaalbaar wil houden voor zijn klanten en daarom prijsstijgingen van grondstoffen liever ‘doorberekent’ via minder inhoud dan via hogere prijzen. Dat is een logische en ook begrijpelijke verklaring.
Maar daarnaast gooit Jumbo het op duurzaamheid, een reden die vaak is te horen bij merken. Kleinere verpakking zorgen voor minder plastic verpakkingsmateriaal is hun redenering. Dat zou goed zijn voor het milieu.
Dat er uiteindelijk juist meer verpakkingsmateriaal nodig is, omdat producten eerder op zijn, komt in deze merklogica blijkbaar niet voor.
Nominaties
En dan de genomineerde merken voor het Gouden Windei van dit jaar. Albert Heijn, Liga, Knorr, Danerolles, Hertog IJs, Nescafé en Milka zijn de zeven kanshebbers.
Lekkerbekjes Albert Heijn: dikkere korst, nog maar 55% koolvis erin
Albert Heijn is dit jaar genomineerd met AH Lekkerbekjes uit de diepvries. Het ongemerkt verlagen van het visgehalte van 75% naar 55% koolvis en het dikker maken van de korst zorgt ervoor dat consumenten minder vis voor hun geld krijgen.
Liga Repen Noten Amandel & Pinda: verkapte prijsstijging van 45%
De Liga Repen Noten Amandel & Pinda van fabrikant Mondelez maken kans op de prijs, omdat deze repen lichter zijn geworden van 40 naar 35 gram per reep. Dit is een prijsstijging van bijna 45%.
Danerolles Pains au Chocolat: van 8 naar 6 broodjes, van mindere kwaliteit
Luxe uitpakken bij het ontbijt? Uitgekleed worden bij het boodschappen doen! 'New recipe' staat er op de verpakking van Danerolles Pains au Chocolat. Dat betekent in werkelijkheid: minder chocolade, geen boterconcentraat meer en nog maar zes broodjes in een verpakking in plaats van acht.
Nescafé Farmers Origin India koffiecapsules: goedkopere en minder koffie
Nescafé Farmers Origin India verminderde de inhoud van de koffiecapsules van 53 gram naar 44 gram. In plaats van 100% arabica is er nu een mix van arabica- en goedkopere robusta-bonen. De prijs voor 10 cups is gelijk gebleven.
Knorr Veggie Wraps Wortel: kleiner en omgerekend 33% duurder
Knorr Veggie Wraps Wortel zijn eerder dit jaar een stuk kleiner geworden. De nieuwe kiloprijs is echter gestegen naar 11,00 euro ten opzichte van 8,27 euro. Dit trekt de transparantie en eerlijkheid van de prijs van dit Unilever-product ernstig in twijfel.
Milka Choco Sensation cookies: goedkopere palmolie
Het stilzwijgend vervangen van zonnebloemolie voor goedkopere, ongezondere en minder duurzame palmolie in Milka Choco Sensation cookies is misleidend te noemen van fabrikant Mondelez, oordeelt Foodwatch.
Hertog IJssalon Citroentaart Meringue
Het verlagen van de inhoud van Hertog IJssalon Citroentaart Meringue van 900 ml naar 825 ml betekent dat consumenten minder product krijgen voor hun geld. Er zitten tegenwoordig nog maar 8 porties in een verpakking in plaats van 9. Bovendien is de literprijs van 5,50 euro naar 6,05 euro verhoogd. Dat is pas zuur van Unilever!
