Veel mensen maken onbewust van een presentatie een wedstrijd voorlezen. De focus ligt bij het overdragen van informatie, en een onervaren spreker staat alleen stil bij wat hij zegt, niet bij hoe hij het zegt. Het gebruik van jouw stem is belangrijk bij het spreken. De wijze waarop je hem gebruikt, is van grote invloed op je overtuigingskracht. Variatie in volume, snelheid en stiltes is essentieel voor het trekken en houden van aandacht, verhoogt de aantrekkelijkheid van je betoog en geeft aan welke waarde je zelf aan de verschillende onderdelen van het betoog geeft.
Oefening: snel versus langzaam spreken
Snel spreken kan enthousiasmeren, langzaam spreken kan ademloos boeien. Probeer eens een verhaal of tekst snel en enthousiasmerend te vertellen zonder te ‘ratelen’ en vervolgens langzaam te spreken zonder saai te zijn. Welke stijl past het best bij jou? Welke elementen kun je gebruiken om de valkuilen bij je spreekstijl te voorkomen?
Wees niet bang voor stiltes
In tegenstelling tot wat veel sprekers denken, moet je tijdens een debat of presentatie niet constant praten. Door af en toe een stilte in je betoog te laten vallen, krijgen je woorden een bepaalde lading en wint je toespraak aan kracht. Je geeft daarmee ook je publiek de gelegenheid de woorden tot zich door te laten dringen. Zoals de grote Quintilianus zegt in zijn Opleiding tot redenaar: ‘Spreek vlot, niet te vlug, kalm, niet langzaam.’ Het gebruik van pauzes in je betoog heeft een aantal voordelen. Ten eerste kun je hierdoor vaker de aandacht vasthouden; door een stilte te laten vallen zorg je er immers voor dat je de aandacht van de toehoorder weer trekt. Als we ervan uitgaan dat een monotone toespraak niet erg overtuigend is, moet je proberen te variëren. Dat betekent ook dat je rustmomenten inbouwt.
Ten tweede kun je door aan het begin of aan het einde van een zin een stilte te laten vallen extra nadruk leggen op bepaalde woorden; je brengt dus accenten aan in je eigen verhaal. Dit zorgt tevens voor duidelijkheid in de structuur, waardoor je publiek het beter kan volgen. Een stilte contrasteert met de momenten waarop je wel praat. Als je publiek dan een wegzakkertje heeft, veert het na een stilte weer op. De voormalige Britse premier Tony Blair was altijd goed in het gebruik van stiltes tijdens zijn voordracht. Hij bewees keer op keer dat de combinatie van een vlotte spreekstijl en de nodige stiltes overtuigt. Geef om het te oefenen in je tekst aan op welk moment je met een stilte de absolute aandacht wilt hebben.
De serie Winnende Debattips is gebaseerd op de het boek ‘Debatteren om te winnen’, van het Nederlands Debat Instituut. Het boek bestellen? Klik hier.
Plaats als eerste een reactie
Ook een reactie plaatsen? Word lid van Adformatie!