Persoonlijke Reputatie Bestuurders en Toezichthouders onder Druk

Bestuurders van organisaties hebben weinig behoefte aan professioneel advies over hun eigen imago. Dat was een van de conclusies van een onderzoek dat recent is uitgevoerd door The Executive Network onder 220 topbestuurders, commissarissen en HR-directeuren van grote bedrijven en instellingen. Blijkbaar maken zij zich geen zorgen over hun persoonlijke reputatie.

Door: Frank Peters, managing director Porter Novelli Nederland, auteur van 'Reputatie onder Druk'.

Dat is een interessante bevinding als je kijkt naar de praktijk van nu. Een belangrijke maatschappelijke trend is namelijk dat de druk vanuit de omgeving op bestuurders van organisaties steeds meer toeneemt. En dat zij bovendien hard worden afgerekend op het uitblijven van adequaat beleid en toezicht op momenten dat de organisatie onder druk komt. Het gebeurt steeds meer dat de bestuurders het veld moeten ruimen na een crisissituatie. Voorbeelden zijn er inmiddels in overvloed. Denk alleen al maar aan de zorgsector en ziekenhuiswereld.

Waarheidsvinding
De druk vanuit de omgeving is niet meer stoppen en impactvolle crisissituaties zullen worden gevolgd door een fase waarin waarheidsvinding centraal staat. In dit proces wordt ook steeds meer gekeken naar het leiderschap van bestuurders. De interne en externe omgeving verwacht daadkrachtig leiderschap van bestuurders. Daarbij wordt niet alleen geoordeeld over de leden van de Raden van Bestuur, maar vooral ook over de kwaliteit van het toezicht dat op hen heeft plaatsgevonden vanuit de Raden van Commissarissen. Met deze verwachting is natuurlijk helemaal niets mis. Het is echter wel belangrijk dat bestuurders zich bewust zijn en er naar handelen. Want de effecten voor de persoonlijke reputatie kunnen groot zijn. Probleem is daarbij dat bestuurders en toezichthouders lang niet altijd op basis van rationele argumenten sneuvelen, maar het veld veelal moeten ruimen onder druk van de emotie!

Samenspel bestuurders
De geschetste ontwikkeling legt in potentie ook druk op de samenwerking tussen de Raad van Bestuur en haar toezichthoudende bestuurders. Als een adequate reactie vanuit de organisatieleiding op onverwachte gebeurtenissen uitblijft, dan zal ook de toezichthouder onder druk komen. Immers staat de persoonlijke reputatie van niet alleen de bestuurders, maar ook de toezichthouders dan op het spel. Dit vereist zeker ten tijden van crisis veel aandacht en afstemming in de relatie tussen de beide bestuursorganen. Want een toezichthouder die geen toezicht houdt is risicovol, maar tegelijkertijd mag een Raad van Commissarissen de bestuurders van de organisatie ook niet voor de voeten lopen bij het managen van de crisis. Bijvoorbeeld in de communicatie.

Heldere afspraken vooraf
Het gebeurt slechts zelden dat zowel de directie als toezichthouders direct betrokken zijn bij crisisoefeningen. Het samenspel tussen beiden wordt dus eigenlijk pas getest als het er echt op aankomt in de praktijk. Pleidooi is daarom om het gezamenlijk acteren tijdens crisissituaties actief onderwerp van gesprek te maken voorafgaand aan een crisis. Het is belangrijk dat er heldere afspraken zijn. Dat verantwoordelijkheid voor woordvoerderschap duidelijk is geregeld en afgebakend. En dat er bijvoorbeeld consensus is over transparantie, communicatiehouding en communicatiestijl van de organisatie. Gezamenlijke evaluatie van crisissituaties is raadzaam en is het zeer leerzaam om ook de Voorzitter van de Raad van Commissarissen gewoon een keer onderdeel te laten zijn van de crisisoefening als het thema zich daartoe leent.