‘Elk land heeft zijn eigen maffia. In Rusland heeft de maffia zijn eigen land.’ Aldus Gavin Elser, presentator, journalist en maker van de podcast ‘The Big Steal’. In deze reeks onderzoekt Elser hoe de prille democratie van Rusland veranderde in een ‘kleptocratie’. Oftewel: pakken wat je pakken kunt. En dat wordt verteld aan de hand van de grootste roof van publiek eigendom in Rusland ooit: oliebedrijf Yukos.
Diefstal
Op deze plek belichten we gewoonlijk podcasts van merken of instanties die iets te vertellen hebben, vaak met als doel om een merkvoorkeur te creëren of om informatie over te dragen. ‘The Big Steal’ is een categorie apart, de podcast is namelijk gefinaniciërd door belanghebbenden in een politiek en juridisch geschil: de aandeelhouders van Yukos.
Nadat Rusland begin jaren ‘90 uiteenviel, werden veel staatsbedrijven geprivatiseerd, waaronder ook Yukos. Topman Michail Chodorkovski werd alleen door Poetin als rivaal gezien, omdat hij kritiek had op het politieke systeem in Rusland. Poetin liet in 2003 Chodorkovski arresteren, in de gevangenis zetten en via een slinkse constructie ontnam hij hem zijn oliebedrijf. Volgens de podcastmakers is dit de grootste diefstal in de geschiedenis.
Carte blance
Een belanghebbende partij in een juridisch geschil die een podcast maakt om haar kant van het verhaal te vertellen: dat klinkt als glad ijs. Het risico op propagandamateriaal ligt immers nogal op de loer. Maar die valkuil wordt gelukkig vermeden. In eerste instantie door een zeer gerespecteerde Britse journalist aan te trekken en hem carte blanche te geven bij het vertellen van dit verhaal. En over wie als financier achter de podcast zit, zijn de makers transparant.
50 miljard dollar
Vanaf 2020, het jaar dat de eerste reeks verscheen, valt ‘The Big Steal’ in de prijzen bij internationale podcast awards. Ook recent nog, bij The Signal Awards. En terecht: het is een goed gemaakte en journalistiek doorwrochte reeks die op een onderhoudende manier in kaart brengt hoe Poetin samen met een kleine groep metgezellen de rijkdommen van Rusland naar zich weet toe te trekken. De reeks is weliswaar uitgebracht voor de oorlog in Oekraïne, maar daarmee niet minder interessant.
Sinds de podcast verscheen, zijn er wel de nodige juridische ontwikkelingen geweest. De aandeelhouders leken in eerste instantie in het gelijk te zijn gesteld door de rechter, waardoor ze recht hadden op een schadevergoeding van 50 miljard dollar (!). Maar die uitspraak is met succes aangevochten door de Russische staat. Het lijkt erop dat het volgende seizoen van ‘The Big Steal’ zich al heeft aangediend.
Meer luisteren?
Alle eerdere ‘podcasts van de week’ vind je op deze overzichtspagina. Op de hoogte blijven en nooit meer iets missen? Dat kan met deze handige afspeellijst op Spotify.
Plaats als eerste een reactie
Ook een reactie plaatsen? Word lid van Adformatie!