"Mickey Mouse is een kat met grote oren"

We kennen inmiddels allemaal de namaak-Rolexen, foute handtasjes van Gucci of Louis Vuitton, en illegale copieen van muziekalbums of film-DVDs.

Luxegoederen, muziek en film, speciaal gemaakt om zoveel mogelijk op het origineel te lijken, compleet met valse merknamen en vaak zelfs inclusief garantiebewijzen en origineel uitziende verpakkingen.

Kopers hebben in principe twee opties: de pretentie in stand houden en doen alsof je van een dure aankoop geniet, of met een sluwe glimlach, al dan niet vergezeld van een tongue-in-cheek, je vrienden laten zien hoe goed die vervalsers eigenlijk zijn en proberen te impliceren dat je slim hebt ingekocht.

Of allebei natuurlijk, afhankelijk van het gezelschap waarin je verkeert.

Maar Chinese merkproductpiraterij gaat tegenwoordig veel verder, en begint ook subtieler te worden. Er zijn drie trends: meer in de breedte, gedurfder, en grootschaliger.

Om te beginnen blijft piraterij al lang niet meer beperkt tot CD-tjes of luxegoederen. Soft- en hardware, gadgets en speelgoed, babyvoeding en geneesmiddelen: niets is meer heilig.

In principe komt alles met een merknaam erop in aanmerking voor vervalsing. Veel Chinezen zien diep in hun hart het probleem niet eens: weliswaar weet iedere vervalser donders goed dat zijn werk wereldwijd als illegaal wordt ervaren, maar China heeft nu eenmaal geen eeuwenlange ervaring met het respecteren van intellectuele eigendom.

Zelfs het in gevaar brengen van de volksgezondheid brengt veel piraten niet van de wijs. Hartverscheurend zijn de verhalen van Chinese babytjes die verhongeren in een omgeving die eten genoeg heeft, omdat hun ouders namaak-babyvoedsel is aangesmeerd.

In de tweede plaats zien we hoe tersluikse merkvervalsing steeds meer wordt vervangen door openlijke bijna-merkvervalsing. In plaats van een Nokia N95 produceert de piraat een Nokla N95 die er ? afgezien van de ene letter in de naam ? precies hetzelfde uitziet. En wat dacht je van een Nokta N75, of een Suny Ericssom K550i?

Daarmee denken de boosdoeners claims van Nokia of Sony Ericsson te voorkomen, of in ieder geval te bemoeilijken.

Met een beetje (of eigenlijk: een heleboel) goede wil zou je het imitatie kunnen noemen, maar een Nederlandse rechter zou er onmiddellijk doorheen prikken. Chinese rechtbanken, die met grote kwaliteits- en capaciteitsproblemen kampen, helaas niet.

Het klinkt misschien merkwaardig, maar rechters met gebrek aan rechtskennis zijn in China vrij normaal. En corruptieperikelen laten we dan nog maar even onbesproken.

Tegelijkertijd draagt de 'subtiele' naamswijziging de boodschap "Als je mij koopt, dan koop je de voordelen van het origineel voor de prijs van een imitatie." En vaak wordt die boodschap nog even versterkt de imitatie nog een tikje te 'verbeteren'.

Zo dient de aan/uitknop van de Nokla N95 tevens als zaklantaarn, en beschikt de Opple Aifeng (inderdaad, de Apple iPhone ? ook al te koop in China) ook over een FM-radio.

En tot slot is tegenwoordig helemaal niets meer heilig. Ging het in het voorgaande nog om dingen die je in je hand kon houden, tegenwoordig vergrijpen Chinese merkpiraten zich aan complete auto's, kolossale autobussen en zelfs complete pretparken.

Betwijfel je nog of Chinezen het concept 'auteursrecht' snappen, lees dan maar eens hier hoe de Zhongwei Busgroep met een roestvrij stalen gezicht beweert dat hun busontwerp, het complete evenbeeld van MAN's Neoplan Starliner (te zien in de eerdergenoemde link) voor een derde van de prijs, toch echt een origineel ontwerp is en dat ze er zelfs patent op hebben. En regelrecht dolkomisch wordt het als je de directie van het Shijingshan Amusement Park, een schaamteloze Disneyland-copie compleet met sprookjeskasteel en stripfiguren, met droge ogen hoort beweren dat hun Mickey Mouse helemaal geen muis is, maar gewoon een kat met grote oren. Tja?

De wereldpers staat tegenwoordig vol van het mengsel van angst en ontzag dat de razendsnelle opkomst van China inboezemt. (De Economist heeft deze week zelfs "America's angst voor China" op de cover.)

Maar zolang de Chinezen zich onledig houden met het bestraffen van creativiteit en het aanmoedigen van laagkwalitatief volggedrag, hoeven we ons in het Westen volgens mij niet al te grote zorgen te maken over mogelijk Chinees leiderschap.