Reli-filter op Youtube

Innocence of Muslims gezien? Helemaal uitgekeken? Het lijkt me bijna onmogelijk om in dit bizar slecht gemaakte filmpje een serieuze aanleiding te zien om beledigd te zijn. Ik vraag me ook af hoeveel Arabieren dit prutswerk hebben aanschouwd. Het is niet te volgen en al helemaal niet als je geen woord Engels spreekt. In Libië, Egypte en Afghanistan is het filmpje geblocked. Vreemd genoeg lijkt daar de woede het grootst: heel erg boos worden op iets dat je niet zelf hebt gezien. Apart.

Vrijheid van meningsuiting betekent niet 'het recht om op elk moment en op elke plek je botte mening rond te bazuinen.' We mogen best een beetje meer rekening houden met elkaars gevoeligheden. Er zijn natuurlijke wel grenzen aan al dat goede fatsoen: satire moet kunnen.

Laten we dus -in Godsnaam- een Internationale Mediacode Voor Satire afspreken. Aanstootgevende uitingen over religie worden niet in de openbare ruimte getoond, maar mogen wel met een 'opt-in' context. Een cartoon in een betaalde krant kan daarmee wel, want zo'n krant moet je bewust kopen. Een uiting op een abri is iets anders, dat is publieke ruimte. Sta je als Katholiek een half uur op de bus te wachten naast een Reclame-Romein die met een Makitaboor en een paar kruiskoppen Jezus vastschroeft. Da's niet oké. Op TV ligt het ook simpel. Tijdens of vlak na Sesamstraat is een scherpe sketch over Joodse Pijpenkrulsets, Hoogpolige Gebedskleedjes of Staphorster Ontklederdracht niet zo handig. Maar om een uurtje of 23.00 tijdens een satirisch programma is dat een ander verhaal. Voor de zekerheid geven we vooraf aan dat een show beledigend kan zijn. Een Kruis met een kruisje erdoor betekent Niet Geschikt Voor Christenen (Hans Teeuwen), een maan met een V-tje betekend: prima geschikt voor Moslims (Raymann is Laat).

En Youtube dan? Dat is al jaren een vergaarbak - maar wel met duidelijke gebruiksvoorwaarden. Je mag niet: blote mensen laten zien, haatspeeches houden, dieren misbruiken, uitleggen hoe je bommen maakt, echte doden laten zien, of privégegevens openbaren. Je mag wel 'unpopular points of view' delen. Freedom of speech in optima forma. Dit gare Innocence filmpje is een geval van Mislukte Satire, de moeite van het kijken niet waard. De maker is een Egyptenaar die belastingfraude pleegde en in drugs dealde. Geen politieke afzender, zoals bij Fitna van ons chloorkopje Wilders. Dan kun je enige ophef nog begrijpen.

Om in de toekomst te voorkomen dat religieus licht ontvlambaren andermans broddelwerk gebruiken als lont in een kruitvat, moet Youtube een reli-filter introduceren. Dat kunnen individuele gebruikers (niet hun regeringen!) zelf aan of uit zetten. Als het filter uitstaat kun je zaken als Innocence tegenkomen en als het filter aanstaat niet. Een goeie gelovige zet het ding natuurlijk aan want als je dat niet doet, leef je in zonde. Youtube kan ook per religie een filter maken, zodat Moslims zelf wel een lekker beledigend filmpje over Boeddhisten kunnen bekijken. En Hindoes kunnen zich het apezuur lachen om die malle Mormonen. Wel bidden dat een toekomstige 'Innocence of Christians' beter gemaakt is dan de Islamversie. Die is namelijk een belediging voor alle kijkers.

Scato van Opstall
creatieve oplossingen voor communicatie, strategie & innovatie