Waarom het eerste Nederlandse Correspondentendiner een magistrale zet is van Mark Rutte

Als je er niet meer om kunt lachen is het pas echt erg. Maar juist over ernstige zaken moet je kunnen lachen. En in tijden waarin het maatschappelijke en politieke debat is verhard en soms ontspoord, was de eerste editie van het Nederlandse Correspondentendiner een groot succes. Al mag het wel wat minder Amerikaans.

3 miljoen Nederlanders

In een democratie is het belangrijk om stevige debatten niet te schuwen. Beter dat het onderste gevoel boven komt in niet mis te verstane bewoordingen dan dat het smeulend leidt tot frustratie. Maar iedere samenleving heeft relativerende momenten nodig. Een correspondentendiner is precies zo’n moment. Bijna 3 miljoen Nederlanders keken gisteravond naar de Nederlandse primeur en de grappen van de premier. Het dicht een klein beetje de kunstmatige kloof die door zo velen wordt ervaren tussen burger en politiek. Daarnaast is dit broodnodige zuurstof voor een democratie na een stevig debat. Je gunt het eigenlijk ieder stevig politiek debat in honderden gemeenten; na afloop drinken de politici en de aanwezige burgers nog een drankje en daar mag ook gelachen worden.

Staande ovatie

De staande ovatie in Nederland is al lang en breed gedevalueerd. Musicalkoning Joop van den Ende heeft het in menig theater al helemaal platgeregisseerd. Dus de gemiddelde theatershow eindigt met een up-tempo reprise van de meest herkenbare deuntjes waardoor iedereen als één man gaat staan. Gisteren hoefde dat niet. En dat resulteerde ook in een staande ovatie van sommige journalisten en aanwezigen. Anderen zoals aan tafel bij RTL-Nieuws vonden dat ze niet moesten staan voor de premier. En dat kan. Sterker nog; NRC Handelsblad bleef helemaal weg in navolging van het Amerikaanse voorbeeld de New York Times. Ook dat moet mogen.

Perfecte pitch

Volgend jaar zijn – als het kabinet niet eerder valt – de verkiezingen. Het bijkomende voordeel dat de eventuele VVD-lijsttrekker en kandidaat premier dan 20 minuten lang op prime-time een niet inhoudelijke show mag weggeven is een onbetaalbare bonus. Vier jaar na dato deed Rutte mee aan het politiek-journalistieke carnaval van één dag waarbij de rollen een keer zijn omgedraaid. De politicus neemt de kritische pers onder vuur. Dit straalt niet alleen goed af om de samenleving maar een geslaagd optreden levert de premier zelf ook voordeel op. Als het niet direct in de peilingen is dan wel in de beeldvorming van velen die eerst sceptisch stonden ten opzichte van een dergelijke avond en na de eerste editie hiervan terug moesten komen.

Geef ons de Nederlandse variant

Een duidelijk verbeterpunt is wel dat de eerste editie van het correspondentendiner in de Beurs van Berlage nogal leunde op de Amerikaanse traditie: in de aankondigingen figureerden diverse Presidenten van de Verenigde Staten en ook organisator Twan Huys memoreerde veelvuldig diverse Amerikaanse anekdotes. En ook gisteravond viel het Trans-Atlantische voorbeeld veelvuldig. Zelfs de deuntjes van het Metropole Orkest deden Amerikaans aan. Geef ons volgend jaar nu een typisch Nederlandse variant. Met taboedoorbrekende Nederlandse grappen. Maar laat het moraliserende vingertje thuis. Er is een avond waarin de premier grappen mag en kan maken. En de cabaretier hoeft de moraliserende rol van de calvinistische inborst niet over te nemen. Net zoals al te politieke statements over andere politieke partijen. Wat dat betreft had ook de uiterst grappige Dolf Jansen zijn sarcastische tirade aan de PVV beter achterwege kunnen laten.

FOTO: ANP HANDOUTS ROY BORGHOUTS