Er lijkt een kentering gaande in de wereld van de interne communicatieprofessionals. Waar we altijd veel Calimero-gevoelens zagen, zien we nu steeds vaker zelfbewuste professionals die samen optrekken met hun management en met andere disciplines. En die zich niet meer puur op communicatie profileren. Michiel van Delden pleit voor een herpositionering van interne communicatie.
Vorig jaar vroegen wij aan een groot aantal interne communicatiespecialisten wat in de komende jaren de grote uitdagingen voor hun vak zullen zijn. De antwoorden gingen vooral over de vraag hoe zij kunnen bijdragen aan de grote ontwikkelingen binnen organisaties. Zoals de transformatie naar nieuwe organisatievormen als agile en zelfsturing, de grote invloed van technologie op organisaties en de uitdagingen rondom diversiteit en generaties.
Dat is een interessante uitkomst die laat zien dat IC-professionals hun blik de laatste jaren hebben verruimd. Ze noemen niet langer communicatie-uitdagingen waar zij exclusief voor verantwoordelijk zijn, maar organisatie-uitdagingen die ze samen met anderen helpen oplossen. Als gelijkwaardige partners van het management en professionals uit andere disciplines.
Dat lijkt me een mooie ontwikkeling in het vak. Een ontwikkeling die wel vragen oproept over de rol van IC-professionals. Want als je samen met anderen aan de grote ontwikkelingen in je organisatie werkt, wat is dan jouw unieke bijdrage? Wat voeg je toe en waar ben je op aanspreekbaar? Als we dat scherper kunnen formuleren helpt dat de professionals wellicht om zich nog beter te profileren en daarmee hun impact te vergroten.
Van Communicatio naar Communicare
Mijn collega’s en ik hebben jaren geleden besloten om ons te profileren als communicatie- en changeprofessionals. Daar hoort een brede opvatting van communicatie bij. Als we teruggaan naar de twee Latijnse voorouders van het woord, dan richten we ons liever op communicare dan op communicatio. Dat laatste betekent het overbrengen van informatie of een boodschap. Dit is traditioneel het werkterrein van de IC-professional. Communicare betekent gemeenschappelijk maken.
Vrij vertaald naar onze wereld: zorgen dat je vanuit gedeelde doelen en ambities en een gedeelde cultuur samenwerkt om zo goed mogelijk te doen waar de organisatie voor op aarde is. Dit is het werkterrein van de communicatie- en changeprofessional.
Uitwisseling als basis voor gemeenschappelijkheid
Hoe ontstaat gemeenschappelijkheid eigenlijk? Uit de sociale psychologie weten we dat uitwisseling hierbij essentieel is. Mensen gebruiken uitwisseling met anderen om de wereld om zich heen te begrijpen. Als je een groep mensen een poosje bij elkaar zet zie je dat ze de wereld op dezelfde manier beginnen te duiden. Dat er een gemeenschappelijke taal ontstaat om die wereld te beschrijven. En een gemeenschappelijk begrip van wat er aan de hand is. Dat is de basis van gemeenschappelijkheid.
In organisaties wordt heel veel uitgewisseld. Dat gebeurt echter meestal binnen relatief gesloten groepen die elk in hun eigen realiteit leven. Met als meest bekende voorbeeld de kloof tussen de ‘beleidswereld’ en de ‘uitvoeringswereld’. Je kunt het vergelijken met de bubbels op sociale media: binnen jouw groep ben je elke dag bezig om je gezamenlijke werkelijkheid te bevestigen. Maar tussen de bubbels is er nauwelijks uitwisseling, waardoor die werelden nooit bij elkaar komen.
De toegevoegde waarde van communicatie- en changeprofessionals ligt vooral in het faciliteren van communicatieprocessen waarmee verschillende werelden wél bij elkaar komen. Waarmee mensen hun ervaringen en hun inzichten bij elkaar brengen, hun doelen op elkaar afstemmen en die samen gaan realiseren. Niet alleen tussen de beleidswereld en de uitvoeringswereld. Ook tussen productontwikkelaars en de mensen met klantcontact. Tussen IT-ers en gebruikers. Tussen de compliance-afdeling en de mensen die de regels in de praktijk moeten zien toe te passen. In al die gevallen kunnen communicatie- en changeprofessionals met hun expertise helpen om bubbels te doorbreken en meer gemeenschappelijkheid te ontwikkelen.
Uitzoomen en instappen
Dat vraagt om professionals met impact. Dit soort communicatieprocessen komt niet vanzelf tot stand en wordt ook niet altijd bij voorbaat door alle spelers omarmd. Daarom moet je als communicatie- en changeprofessional twee dingen goed kunnen: uitzoomen en instappen. Uitzoomen betekent: het grote plaatje van jouw organisatie overzien. Je opereert niet in het veilige vacuüm van de afdeling interne communicatie, maar op het grote speelveld van de organisatie. Begrijp je de grote ontwikkelingen die gaande zijn? Weet je wie de spelers zijn? En begrijp je het spel dat zij spelen?
Instappen betekent: meespelen. Actief de andere spelers opzoeken en samen met hen verantwoordelijkheid nemen. Dat gaat verder dan de adviseursrol die IC-professionals vaak aannemen. Adviseurs staan buiten het team en hun advies kan ook genegeerd worden. Wie impact wil hebben, wordt één van de teamleden die samen met managers en andere professionals de aanpak bepaalt.
De grote sprong voorwaarts?
Interne communicatiemensen hebben al lang de wens om meer impact te hebben op de communicatie in hun organisatie. Tegelijk neemt de hoeveelheid verandering in organisaties toe en daarmee de noodzaak van effectieve communicatieprocessen. Een goed moment om de afdeling interne communicatie opnieuw te positioneren als communicatie & change. En om professionals op te leiden met een brede blik op organisaties. Met inzicht in veranderprocessen en met de houding en de vaardigheden die nodig zijn om over disciplines heen samen te werken. Kortom: communicatie- en changeprofessionals met impact.
Michiel van Delden is managing partner bij Involve.
Reacties:
Ook een reactie plaatsen? Word lid van Adformatie!