Hebzuchtmachine gooit álle remmen los

Recent maakte een aantal kranten gewag van het feit dat ze bevreesd zijn voor Apple, Google en Facebook omdat deze van Brussel het groene licht dreigen te krijgen voor het gebruik van betaalgegevens van Europese consumenten.Deze IT-reuzen weten dus binnenkort wat ons betaalgedrag (en dus consumptiegedrag)  is.

Dat kunnen ze doorverkopen aan allerhande bedrijven die hiermee hun doelgroepen zeer goed kunnen bewerken. Marketing in optima forma. Echt nieuws is het niet want dit speelt al geruime tijd. De banken verzetten zich heftig, met als argument dat zij deze betaalgegevens zelf niet kunnen verkopen aan adverteerders omdat dan de hel over ze wordt uitgestort en ze een orkaan van kritiek krijgen. Daar hebben ze gelijk in want toen vorig jaar Hans Hagenaars van ING in een interview vertelde dat men met deze gedachte speelde kwam hem dat te staan op een stortvloed van ongekend negatieve reacties. Tot in de Tweede Kamer. Dit ondanks het feit dat ING natuurlijk de consument de keuze liet of die dat wel wilde. Mocht niet baten, de boodschapper van het slechte nieuws werd geslachtofferd en deze vorm van potentiële ‘dienstverlening’ door de banken stierf een snelle dood.

Wangedrag
Nu Apple, Google en Facebook er met de buit vandoor dreigen te gaan voelen de banken zich achtergesteld. Er is geen sprake van een level playing field meer is de stelling want de IT-reuzen krijgen deze storm van kritiek niet over zich heen. De omgekeerde wereld .. want de banken krijgen nu de rekening gepresenteerd voor jarenlang wangedrag. En de rekening komt nu eens niet van de overheid (Dijsselbloem c.s.) maar van de eigen klanten.

Drie rode kaarten
Hebben Apple, Google en Facebook ondeugdelijk renteswaps geïntroduceerd, woekerpolissen verkocht, de Liborrente gemanipuleerd, perverse beloningsystemen gehanteerd en onsportief hoge marge gemaakt (de hoogste in Europa) op de hypotheekrente ? Het wantrouwen in banken is nog steeds groot. Vreemd is dat niet, maar het zijn niet Apple of Google die dat hebben veroorzaakt. Het is alsof een voetbalteam dat zich heel onsportief gedraagt en drie rode kaarten krijgt voor de rust, in de rust besluit dat ze niet verder willen spelen omdat er geen level playing field meer is (8 tegen 11). Spijtig voor de banken dat ze betaalgegegevens niet kunnen doorverkopen, maar dat ligt toch heel nadrukkelijk is de sfeer van dikke bult, eigen schuld. Overigens meen ik dat de banken het gewoon wél moeten doen en dat negatieve reacties snel zullen wegebben, zeker als Apple, Google en Facebook het ook doen. Op termijn zal het gebruik van betaalgegevens (met toestemming) heel normaal zijn. Door wie dan ook aangeboden.

Geweldig anticiperen
Het gevolg van dit alles is veel ingrijpender dan we ons realiseren. Als we straks een diep inzicht hebben in het koopgedrag van een individuele consument dan kunnen we geweldig goed anticiperen, doen wat Amazone reeds doet met zijn klanten maar dan op grote schaal. We kunnen consumenten rechtstreeks aanbiedingen doen, wijzen op nieuwe producten, of bestaande producten onder de aandacht brengen. Met een zeer hoge trefkans. We confronteren de consument immers alleen met proposities en ideeën waarvan we nagenoeg zeker weten dat de interesse daarvoor hoog is.

Waterdicht
Dat is revolutie, nu immers hebben we tv-commercials, advertenties, radiospots, blogs, reviews, banners, PR, mond-op-mond en noem maar op nodig in de hoop dat we het juiste aanbod doen, op het juiste moment bij de juiste doelgroeppersoon. Waarbij we weten dat de trefkans niet bijzonder hoog is. Straks kunnen we consument rechtstreeks via zijn elektronische apparatuur bereiken met de juiste propositie. Natuurlijk moet hij daarvoor zijn toestemming geven. Maar hoe waterdicht zal dat zijn? Ik heb nooit toestemming verleend om mij te bellen met allerhande weinig vertrouwenwekkend aanbiedingen, ook heb ik al vele malen doorgegeven niet meer gebeld te willen worden. Helpt dat ? Nada.

Obese
Dat het allemaal kán en dat marketing hierdoor vele malen effectiever wordt moge duidelijk zijn, maar moeten we dat ook willen? Het neveneffect is immers immens. De verleidingen nemen giga-vormen aan want al die aanbiedingen, ideeën en producten die ik straks binnenkrijg  via mijn smartphone zijn relevant. Mijn hebzucht zal een boost krijgen. Met knikkende knieën zal ik steeds vaker zwichten. Mijn leven zal nog meer in het kader komen te staan van kopen, kopen, kopen.
Hoe erg is dat ? Welnu, ik denk dat ik dat nog nét binnen de perken weet te houden maar er zijn volksstammen Nederlanders met zwakkere knieën. Voor die mensen is bovenstaande ontwikkeling geen zegen maar een vloek.

Moeten we dat willen? Kijk om je heen, 40% van de Nederlanders is obese en dat aantal stijgt. Het gaat niet om de ene hamburger of donut. Het gaat om de maatvoering. De spiraal van de verleiding zal omhoog schieten. En tenminste 40% weet daar niet goed mee om te gaan. Die maatvoering loopt uit de hand. Het lijkt me zinnig om daar eens een discussie over te hebben. Moeten merken hierin niet hun verantwoording nemen ? En het dus niet doen? Moeten overheden wetgeving ontwikkelen die paal en perk stelt en bepaalt hoe ver marketing mag gaan.

Grenzen ondernemerschap
Dat is reeds gebeurd met de sigarettenmerken en lijkt een gunstig effect te hebben. Het is geprobeerd in NY door de inhoud van colabekers bij fastfood restaurants te beperken. Natuurlijk weet ik ook wel dat we hiermee de grenzen van het vrije ondernemerschap opzoeken en dat we daarmee gaan morrelen aan de inrichting van de huidige samenleving. Niettemin dat lijkt me een relevanter discussie dan de vraag wat goede reclame is, want die hebben we straks niet meer nodig.

Beeldcredits: Skint/FBS