"Facebook, is dat een blog?" - Sociale media in Madrid

“Facebook, is dat een blog?” , deze vraag kreeg Tamara Garcia-Noblejas, online communicatie consultant bij Edelman PR Madrid, tijdens een gesprek met een klant over sociale media. “Hoewel het kennisniveau van onze klanten over sociale media soms beperkt is, worden ze zich wel steeds meer bewust van het potentieel van sociale platformen”. Het gebruik van sociale media in Spanje maakt dezelfde ontwikkeling door als in Nederland. Bedrijven weten dat ze hiermee iets moeten doen, maar wát precies is nog vaak onduidelijk. Wat men in Spanje wel weet is dat sociale media steeds populairder worden. Een kort verslag van het gebruik van sociale media door jongeren in Madrid en hoe Edelman PR in Spanje hiermee omgaat.

In Europa staat Spanje op nummer drie wat betreft het gebruik van sociale media: een Spanjaard is hierin gemiddeld 5.5 uur per maand actief. Jongeren tussen de 11 en 20 jaar maken het meest gebruikt van Tuenti (vergelijkbaar met Hyves in Nederland), Messenger en YouTube. Facebook is vooral populair onder (jong)volwassenen (18+). Uit onderzoek blijkt dat jongeren het liefst foto’s uploaden en becommentariëren. Rebecca (16), Pedro (16), Macarena (16), Santi (26) en Pablo (27) zijn allen actief in de sociale media. Rebecca: “Ik gebruik Tuenti om met vrienden af te spreken, dan hoef ik ze niet te bellen en dat scheelt weer geld. Verder gebruik ik Tuenti vooral als fotolog, waar ik reageer op foto’s van anderen”. Jongvolwassenen gebruiken sociale media vaker als medium om na te praten over gebeurtenissen en het in stand houden van relaties met vrienden. Santi is elke dag te vinden op Facebook. “Ik gebruik Facebook voor de fun met mijn vrienden. Maar niet om met ze af te spreken, als ik ze wil zien bel of sms ik liever”.

Hoewel volgens Tamara Garcia-Noblejas blogs en fora een belangrijk onderdeel zijn van sociale media, zijn de jongeren zich hiervan minder bewust: Santi: “Ik bekijk nooit actief blogs of fora, daar heb ik geen tijd voor. iGoogle is mijn startpagina en als ik een nieuw product wil kopen, typ ik eerst het merk in op Google. De eerste drie fora of blogs die ik tegenkom bekijk ik om te zien wat mensen over het product zeggen. Twitter gebruik ik niet, dat is meer voor bekende mensen”. Garcia-Noblejas: “Spanje staat nog aan het begin van de ontwikkeling om sociale media als Twitter en Linkedin te ontdekken. We zien dat deze media niet meer alleen door ‘technologen’ en professionals worden gebruikt, maar ook steeds meer door de gemiddelde Spaanse”.

Video over gebruik sociale media in Spanje (spaanstalig!)

Bedrijven in de sociale media
In eerste instantie reageren de jongeren afwijzend op de vraag wat ze vinden van de aanwezigheid van bedrijven in de sociale media. Er wordt gelijk gedacht aan de vele advertenties in de sociale media. Vooral de jongere generatie waardeert dit niet. Macarena: “Ik vind het heel irritant om steeds weer die advertenties weg te klikken, daarom zit ik ook op Tuenti. Daar heb je veel minder advertenties dan op Facebook”. Santi heeft minder last van bedrijven die op internet hun producten aanprijzen. “Op Facebook vind ik het niet vervelend en ook de korte reclames op YouTube vind ik niet erg. Dat duurt meestal maar enkele seconden”. Beiden zijn het erover eens dat de meest irritante reclames op internet pop-ups zijn. Santi: “Ik zit daar niet op te wachten en bekijk de reclame ook niet, ik klik het zo snel mogelijk weg”.

Hoewel de jongeren publiciteit van merken op internet als irritant beschouwen, vinden ze het wel begrijpelijk. Santi: “Als een merk een keuze moet maken tussen publiciteit op televisie of op internet, dan zou ik kiezen voor het laatste. Ik vind het juist raar als een merk online niet aanwezig is”. Macarena: “Ik snap het wel dat ze op internet aanwezig zijn, maar zolang het maar niet teveel is en te opdringerig”. Geadverteerde spelletjes (tell a friend) doet ze ook wel eens: “Als ik op die manier korting kan krijgen op een pizza of iets anders, doe ik daar wel eens aan mee”.

Dialoog
Ook krijgt Edelman PR steeds vaker de vraag wat ze kunnen doen in de sociale media. Naast het adverteren zien ze dat het ook steeds belangrijker is om de dialoog aan te gaan met de consument. Eén van hun klanten is Microsoft, waar ze het Twitteraccount voor Xbox beheren en inmiddels al meer dan 3.000 followers hebben gegenereerd. Garcia-Noblejas: “Klanten denken op dit moment nog niet echt in termen van ROI, maar zien sociale media als fundamenteel instrument van communicatie die vooral dient om verbindingen aan te gaan met mensen op een oprechte, open en transparante manier”.

Dat bedrijven ook participeren in blogs, fora en op Twitter klinkt de jongeren nog vreemd in de oren. De term Webcare is dan ook erg Nederlands, en in Spanje bestaat hier (nog) geen woord voor. Toch staan ze positief tegenover dit initiatief. Pablo: “Het plaatsen van commentaar op een blog of forum is voor iedereen, dus waarom niet voor bedrijven? Ik heb een hekel aan reclame op internet, maar ik zou het niet erg vinden als een bedrijf reageert op mijn klacht op internet”. Ook de groep jongeren van zestien reageert positief op deze vorm van participatie van bedrijven op internet, maar ze zijn wel angstig: hoe weet je nu dat het commentaar ook echt afkomstig is van het bedrijf zelf en niet van een fake-user? Er zijn natuurlijk veel dubieuze gebruikers in de sociale media actief.

Met initiatieven zoals mystarbucksidea.com (crowdsourcing) zijn de jongeren ook nog onbekend. Toch vind Pedro dit geen gek idee: “Kan ik dan een idee online uitwerken van een nieuw koekje met aardbei en chocolade? Cool”.

Toekomst
Garcia-Noblejas: “Elke dag worden weer nieuwe Facebook-pagina’s aangemaakt. Niet alleen door consumenten, maar ook door merken. Zelfs Tuenti, die eerder de voorkeur gaf zich uitsluitend te richten op het promoten van evenementen, heeft onlangs ruimte gemaakt om pagina’s in te richten rondom bepaalde merken”. Garcia-Noblejas denkt dat in de toekomst sociale media vooral gebruikt zullen worden als aanvulling op reclame-uitingen in de traditionele media. De rol van PR-bureaus hierin is om ervoor te zorgen dat de dialogen niet hun eigen leven gaan leiden op het internet. “Het toezicht op online conversaties is een grote uitdaging gezien de omvang van de discussies. We zijn daarom met eigen bloggers actief in de sociale media om bepaalde kwesties tijdig te signaleren”. Het bedrijf maakt verder geen gebruik van monitoring tools en houdt via Google Alerts online conversaties in de gaten. De core-business van PR-bureaus blijft in principe hetzelfde – op basis van dialoog en actieve participatie van het merk de publieke betrokkenheid te stimuleren – alleen moet een aantal indicatoren worden vertaald naar sociale media, zoals bijvoorbeeld de ROI.

De jongeren van zestien hebben een interessante kijk op de toekomst van het gebruik van traditionele media en sociale media: Rebecca: “Boeken van papier zullen over tien jaar niet meer bestaan, ook de bioscoop zal verdwijnen. Ik kan nu alles downloaden van internet en nodig mijn vrienden thuis uit”. Macarena denkt ook dat deze media zullen verdwijnen, maar televisie en magazines zullen volgens haar altijd blijven bestaan. Ook Santi denkt dat de volgende generatie nog meer gebruik zal maken van internet en sociale media: ”Niet alleen bankzaken, maar ook wat mensen zeggen op internet wordt steeds belangrijker. Zo lees ik liever de reacties van mensen op nieuwsberichten dan het artikel zelf. Internet is een machtig medium”.

Bekende blogs in Spanje:
- Weblogs SL, opgericht door Julio Alonso met 40 blog thema’s
- Hypertextual, opgericht door Eduardo Arcos
- Microsiervos
- Blog van Enrique Dans

Edelman PR op internet:
- Tweetlevel (belangrijkste gebruikers van Twitter)
- Edelman digitaal