Door één selfie als pedo de wereld over

Jezelf op de foto zetten met een kartonnen Darth Vader in het winkelcentrum en een dag later jezelf als pedofiel terugvinden op Facebook. Een bericht dat inmiddels 20.000 keer is gedeeld via social media.

Het overkwam een Australische vader onlangs. Een moeder maakte een foto van de man die iets tegen haar kinderen zei en plaatste deze direct met een bericht online. Wist zij veel dat haar post zo serieus zou worden genomen. ‘Alsof het niet al pijnlijk genoeg is om als volwassen man naast een kartonnen Darth Vader te staan’ (zijn woorden, niet de mijne), gaat de man nu gebukt onder smaad. Hij roept mensen op hun feiten niet van social media te halen, maar juist uit betrouwbare nieuwsinstanties zodat dergelijke situaties voorkomen worden.

Recht op de waarheid

Deze 'betrouwbare' nieuwsinstanties werken namelijk volgens grondbeginselen die zijn opgenomen in de Gedragscode voor Nederlandse journalisten. Zo moet de journalist fair te werk gaan, indien mogelijk hoor en wederhoor toepassen en eerbied voor de waarheid en voor het recht van het publiek op de waarheid hebben. Dit soort maatregelen verkleint de kans op onterechte beschuldigingen en moet publieke lynchpartijen via de media voorkomen. Maar is deze gedragscode anno 2015 nog wel te handhaven?

Geen gedragscode

De grens tussen journalist en publiek vervaagt steeds meer. Blogs groeien als paddenstoelen uit de grond en de populariteit en macht van social media blijft maar toenemen. In het huidige digitale tijdperk is iedereen met een internetverbinding auteur. ‘Traditionele’ journalisten zijn dan wel min of meer gebonden aan een gedragscode om eerlijke artikelen te schrijven, maar hoe zit het met andere contentverspreiders?

In bovenstaande grafiek wordt duidelijk dat de snelheid van het medium invloed heeft op het waarheidsgehalte van de content. Hoe sneller een bericht wordt gepubliceerd, hoe groter de kans is dat er onjuistheden in de tekst zitten en er geen hoor en wederhoor is opgenomen. Bloggers en gebruikers van social media zijn bovendien niet gebonden door een gedragscode.

Neem Geenstijl.nl bijvoorbeeld, een blog die niet onbekend is met het principe van naming & shaming. Bij een mishandeling in Eindhoven in 2013, publiceerde Geenstijl.nl al snel de namen en telefoonnummers van de daders. Alleen was één persoon niet de dader, maar een onschuldige naamgenoot. De arme jongen die nu met de dood werd bedreigd, had helemaal niets met het incident te maken.

Macht

Het is een van de vele voorbeelden waarin men liever snel roept om het nieuws als eerste naar buiten te krijgen. Als je fout zit, kan excuses aanbieden later altijd nog. Het lijkt een makkelijke werkwijze, maar onderschat als communicatieprofessional de macht van het internet niet. Blijkbaar leven we in een tijdperk waarin een onschuldige selfie je tot pedofiel kan bombarderen. Laten wij als communicatieprofessionals ons gezond verstand behouden en nadenken over wat de gevolgen zijn van wat we online zetten.