Paul Stamsnijder, De Reputatiegroep.
Het is zeker niet onverwacht dat Jurgen van Breukelen opstapt als topman van KPMG. Juist in tijden van crisis is het voorbeeldgedrag van de top cruciaal. Het publiek beoordeelt de reputatie van de organisatie uiterst kritisch: if they don’t believe the messenger, they won’t believe the message.
In de casus-KPMG doet zich het probleem voor dat zowel de organisatie als de topman vrijwel tegelijkertijd in opspraak zijn geraakt. Dat is lastig. In die zin was er geen andere optie voor Van Breukelen als topman: omdat hij een smet had opgelopen, was hij niet meer geloofwaardig genoeg om de revolutie te prediken. Helaas kijkt het publiek tegenwoordig niet alleen naar het spel, maar vooral naar de spelers. De vent is de tent: hier was bovendien sprake van vlek-op-vlekwerking.
Van Breukelen maakt nu de weg vrij voor een andere bestuurder, die met een schone lei kan beginnen. In die zin is het een chic besluit van hem, en een betere doorstart voor KPMG. Vanuit reputatieperspectief maakt het de situatie gemakkelijker: nieuwe bezems vegen schoner.
Jan van Ingen, Philips
Natuurlijk komt het aftreden van Jurgen van Breukelen te laat. Maar alleen als we terugkijken met de kennis van nu. Want hoe gaat zoiets? Er is een lastig dossier. De buitenwacht vindt daar iets van, zelden geschraagd door 100% kennis van zaken overigens. Maar je kunt uitleggen hoe het zit. Dat vind je niet alleen zelf, dat vinden ook je collega's, je adviseurs. "We hebben een duidelijk verhaal." Je gaat ermee naar buiten, want zo doe je die dingen is je verteld. Dan, juist als je denkt dat de storm is gaan liggen, komt een ander dossier naar buiten. Heeft het een iets met het ander te maken? Zelf vind je van niet en de mensen om je heen steunen je in die opvatting. Dus je gaat voor transparantie: fouten toegeven, schoon schip maken. Allemaal volgens het boekje. Maar het is al te laat. Er staan opeens dingen in de krant waarvan je dacht dat die privé waren. De losse incidenten worden door de pers en door talloze commentatoren moeiteloos tot een samenhangend geheel van verdorvenheid in een bredere maatschappelijke context gepresenteerd. Je bedrijf staat op het spel. De hele sector staat op het spel. Er is geen houden meer aan. Je moet weg. Had je een dergelijk scenario kunnen voorzien? Alleen als je de nietsontziende eerlijkheid van een psychotherapeut en de verbeeldingskracht van een script writer had gehad. En dat is misschien net iets teveel gevraagd van wie dan ook.
Ferdinand Helmann, Porter Novelli
Een simpele vraag: was het goed dat topman Jurgen van Breukelen opstapte bij KPMG? Een simpel antwoord: ja want het was onvermijdelijk. In plaats van de bevechter was hij het gezicht geworden van zaken die niet deugden. Met zijn aanblijven was de-escalatie niet mogelijk. De Telegraaf had doorgezet, externe en interne onrust waren nog sterker geworden. Maar was het ook terecht? Was er sprake van schuld? verwijtbaarheid? Dat is moeilijk te beoordelen. Voor zover ik weet was Van Breukelen juist bezig de zaken meer vanuit een maatschappelijk perspectief onder controle te krijgen. Misschien was hij goed op weg had hij goede plannen. Maar who cares. We hebben in Nederland inmiddels een sterke traditie van symboolafrekening. Rommel gemaakt, baas weg, doel bereikt, over tot de orde van de dag. We vermoeien ons niet graag met zaken als nuances en redelijkheid. Beeldvorming is king. Leuk als je in die business zit maar het is niet altijd een zegen. Aan KPMG nu de uitdaging om er wel een zegen van te maken. Gaat dat lukken? Absoluut. Het offer is gebracht en misschien volgen er onder een nieuwe leider - graag elke schijn van verbondenheid met de oude cultuur vermijden en liefst een vrouw! - nog een paar. Niet dat ze daarmee in de luwte terechtkomen want de dossiers zijn nog lang niet gesloten. Maar de context waarin al dat komende nieuws wordt beoordeeld zal drastisch veranderd zijn. Als KPMG het slim speelt – en dat gaan ze vast doen – halen ze voordeel uit de onvermijdelijke aandacht door de positie van gebeten hond op een natuurlijke manier te verruilen met die van thought leader. Dan moeten ze reputatiekansen wel boven juridische kansen stellen. Maar de kansen zijn er. En ze hebben straks alle recht van spreken.
