Black Lives Matter: ‘Fascinerend dat een branche met creativiteit en verbeeldingskracht stil blijft’

De Haan kan er niet bij dat juist het communicatievak nog nauwelijks in beweging is te krijgen. De Haan deed afgelopen week mee aan een Zoom-meeting op initiatief van Dept tussen veertig bureaumensen met de titel ‘Let’s try to do the right thing’, vrij naar de film van Spike Lee van 31(!) jaar geleden. En dat ging al snel mis, zegt hij.

‘Ook al was iedereen best van goede wil, er komen zo veel emoties los rond het onderwerp Black Lives Matter. Na afloop zat ik drie kwartier te shaken, zo moe was ik. Van de veertig mensen waren er zeven van kleur en de anderen gingen vragen aan óns stellen. Wij vroegen ons af waarom wij de oplossing moesten verzinnen voor een probleem waar we niet om hebben gevraagd. Daarnaast kregen we veel te horen: “Ja, maar wij zijn niet zo”. En dan sloop je de discussie meteen. Want het gaat om een groter ding.’

Maar De Haan vindt het toch ook een goed initiatief geweest en zegt dat er zeker een tweede Zoom-meeting komt. 'We gaan er komen.' 
 

Merken reageren ook defensief. Thecla Schaeffer – ‘Tony’s Chocolonely vecht automatisch al tegen een neokoloniaal, racistisch systeem’ - vindt dat marketeers een grote rol hebben in de discussie, ook als een statement maken niet bij je merk-dna past. ‘Je moet er mee aan de slag. Als je als marketeer naar buiten zo’n statement maakt, creëer je ook intern druk. Marketeers hebben een grote verantwoordelijkheid als mensen die voor de communicatie zorgen. Je draagt bij aan de beeldvorming. Woorden en beelden zijn heel krachtig in het vormen van cultuur. Maar ook moet je als marketeer sensitief zijn voor wat er in de wereld gebeurt en dat naar binnen toe vertalen. Mooi is dat wij door de publieke opinie nu onder druk worden gezet om iets te doen.’

Ze moet bekennen dat het ook binnen Tony’s beter kan met de diversiteit. ‘We zijn nog best een wit bedrijf. We zien dat er nu nieuwe gesprekken loskomen hoe wij dit kunnen verbeteren. Het leidt tot zelfonderzoek.’

Schaeffer vindt ook dat marketeers een quotum aan een bureau kunnen stellen. ‘Als je dat niet doet, verandert er niks. Alleen heb ik nog nooit gehoord dat merken het doen.’

De Haan vindt dat het andersom ook zou moeten. ‘Stel dat je met ons wilt werken, kijk dan goed naar je eigen bedrijf. Klopt het nog wel? Er zijn zo veel onderzoeken waaruit blijkt dat diversiteit goed is voor je organisatie.’

Kan je het als bureau ook veroorloven? ‘Dat is een keuze die je moet durven maken. Bureaus zijn principieel als het gaat om alcohol- of gokmerken. Op het moment dat het om mensen gaat is het ineens geen logische keuze meer.’

Gaat er snel iets echt veranderen in de branche? De Haan blijft sceptisch. ‘De beweging is vrij marginaal. We moeten een brug bouwen naar een paar kilometer verderop: de Bijlmer. Daar loopt zo veel puur talent rond, maar we vinden elkaar niet. Het is onze taak om die stap te maken.’

Jitske Kramer helpt als corporate antropoloog organisaties al jaren met het diversiteitsvraagstuk. ‘Vroeger was dat in Nederland heel erg politiek. Ik zie wel dat er meer aandacht is voor diversiteit en inclusie. Die twee moeten hand in hand gaan. Diversiteit gaat dan over hoeveel verschil er is en poorten open of dicht. Inclusie gaat uiteindelijk over hoe we er mee omgaan. Wie mag waar aan meedoen en meepraten? Daardoor gaat dit hele vraagstuk over macht.’

Mireille Ollivieira denkt dat het kantelpunt er nu is. ‘Ik zie dat na al die jaren dat ik daarvoor gestreden heb nu langzaam maar zeker gebeuren. Anderzijds: hoeveel tijd hebben we nog?’

Kramer denkt dat de tijd voorbij is om stil te blijven zitten en dat het gaat om truth én dare. ‘Interactie en besluitvorming. We kennen de verhalen nu toch wel? Nu moet je je nek uitsteken. En dat is meer dan één keer een hashtag.’

Waarom komt de marcombranche maar zo moeilijk in beweging? Ollivieira denkt dat het om bewustzijn gaat én anderzijds ook gevaar om klanten te verliezen. ‘Je moet met je marketing- en budgetpet op gaan zitten en je afvragen: wie willen we zijn en hoe past dit onderdeel in onze bedrijfsvoering? Het is niet iets wat je er bij doet.’

Kramer haakt daar op aan: ‘Organisaties moeten kunnen omgaan met verschil. Mij fascineert het dat de marcombranche het allemaal in huis heeft, maar er weinig mee doet: creativiteit, verwondering, verbeeldingskracht, verhalen vertellen. Waar blijven jullie?’

Olliviera heeft een tip voor witte marketingprofessionals die niet weten waar ze moeten beginnen: ‘Ga naar withuiswerk.nl en kijk naar alle voorbeelden die daar op staan. Daar leer je veel van.’