Door de digitalisering springen nieuwe mediavormen als paddenstoelen uit de grond. Deze ontwikkeling is ook terug te zien in het aantal SpinAward-nominaties voor Nederlandse omroepen dit jaar. Met in het bijzonder de NOS, die de Grand SpinAward wint voor interactieve verhalen over depressiviteit en telefoonverslaving. Allebei weerspiegelen ze een nieuwe trend: immersive storytelling, ook wel ‘belevingsjournalistiek’ genoemd.
Even rondstruinen door het gangenstelsel of een kijkje nemen achter de geluidstafel in de grote zaal. De Volkskrant geeft de lezer een 360 graden rondleiding door de krochten van de Paradiso. De KRO-NCRV laat met zijn productie ‘De Verwarde Man’ de lezer een psychose ervaren. En de NTR maakt een interactief verhaal over Rembrandts Nachtwacht. Dit zijn allemaal voorbeelden van immersieve journalistiek. Het idee is dat je de lezer of kijker meeneemt naar een visuele wereld en met digitale toepassingen de ervaring verrijkt.
Drugs
De NOS experimenteert ook al jaren met deze vorm van journalistiek. De omroep won gisteren de Grand SpinAward voor de digitale producties over telefoonverslaving en depressie. In 2016 won de NOS ook een gouden Spin-ring voor een immersief verhaal over de ‘love drug’ MDMA. Dat was de allereerste productie van NOS Lab, zegt Lara Ankersmit, hoofd digitale media. ‘In het lab experimenteren we met nieuwe vertelvormen. In de productie over MDMA wilden we vanuit een ander oogpunt informatie overbrengen. We kruipen in het hoofd van iemand die soms gebruikt. Omdat we het onderwerp niet vanuit een dood-en-verderfperspectief benaderden, kregen we veel positieve reacties. Toen hebben we besloten om door te gaan met deze specials, die mensen tussen de 20 en 30 jaar moeten aanspreken.’
Techbedrijf
Belevingsjournalistiek is in Nederland nog niet echt ingeburgerd. Dat is ook niet zo vreemd, omdat veel media niet zijn ingericht als techbedrijf. Ook de NOS heeft zijn medewerkersbestand moeten aanvullen met graphic designers en developers. Samen met de redacteuren gaan zij aan de slag en na drie tot vier weken rolt een verhaal het lab uit. Ankersmit: ‘Eigenlijk gaan we op dezelfde manier te werk als bij een redactioneel artikel. We doen research, alleen vertellen we het verhaal niet met alleen tekst en beeld, maar zetten het om in verschillende vertelvormen.’
In de ijskast
De NOS experimenteerde de afgelopen jaren met diverse digitale technieken, waaronder verticale video’s en virtual reality. Dat laatste staat voor nu even on hold, zegt Ankersmit. ‘Wat virtual reality sterk maakt, is dat je plekken kunt laten zien waar mensen normaal gesproken niet komen. Maar de montage kost veel tijd. Stel je hebt vandaag een event, dan kun je het pas over twee dagen klaar hebben. We hebben het voor nu even in de ijskast gezet.’
De arbeidsintensieve producties zijn de moeite waard, benadrukt Ankersmit, maar je moet alleen wel strategisch een onderwerp kiezen. ‘Deze artikelen maken we slechts een paar keer per jaar, waarin we inhaken op de actualiteit. We letten erop dat ze tijdloos zijn, zodat we ze opnieuw kunnen publiceren zodra het onderwerp weer in het nieuws komt. Hierdoor beschikken we inmiddels over een database met allerlei specials, die hartstikke interessant en leuk zijn.’
