Nederland won onlangs 6 Gerety Awards, de internationale vakprijs die wordt uitgereikt door een voltallige vrouwelijke jury:
- Brons voor Anne Frank House: The Bookcase for Tolerance – Works for Good van Media.Monks in de categorie Works for Good
- Brons voor Aline – The French Dispatch en Wes Anderson van WeTransfer Amsterdam in de categorie Entertainment
- Zilver voor The Rhythm of Denim van G-Star Raw, The Family en Sizzer in de categorie Craft (Music)
- En Zilver, brons en brons voor Millboard van Mercedes-Benz/Publicis in de respectievelijke categorieën Communication, Entertainment en Media
Vivian Opsteegh zat in de Grand Jury, is General Manager Film.Monks van Media.Monks (dat naast de prijs voor Nederland nog 4 Gerety Awards won*, red.), is tevens medeoprichter van Girls in Film en zit in de Raad van Toezicht van het Nederlands Filmfonds. Wat is haar ambitie?
De Gerety Awards hebben een volledige vrouwelijke jury, of noem ‘t de female gaze – wat is die gaze?
'Behalve voor schroevendraaiers, autobanden en grasmaaiers wordt het merendeel van de aankoopbeslissingen genomen door vrouwen. Het merendeel van de creatieven die vrouwen probeert te overtuigen tot het doen van die aankoopbeslissingen is nog steeds overwegend mannelijk; mannen die zich moeten verplaatsen in hoe vrouwen denken en tot aankoopbeslissingen komen en ‘op welke knoppen ze moeten duwen’. Een female gaze is eigenlijk niets meer en niets minder dan de wereld om je heen (en in dit geval communicatie) bekijken vanuit het standpunt van een vrouw. En met name de rol die een vrouw daarin speelt. Iets wat eenvoudiger is als je zelf een vrouw bent.'
De jury bestaat uit een Grand Prix-jury en landen-jury’s, van Oostenrijk en België tot Japan, Brazilië en de VS. Waarom is er geen Nederlandse jury?
'Elk jaar zijn er tien landenjury's om zoveel mogelijk wereldwijde aandacht te krijgen voor de Gerety Awards en het lokale talent dat plaatsneemt in de jury. In 2019 was er een Nederlandse landenjury. En volgens Joe Brooks, initiator van de Gerety Awards, zal dat in de niet al te verre toekomst weer het geval zijn.'
Vind jij dat de Gerety Awards een tijdelijk iets zouden moeten zijn, tot gendergelijkheid in de industrie niet meer bestaat, of vind je dat de prijs een blijvertje moet zijn?
'Net zoals voor een vrouwenquotum zijn de Gerety Awards iets waar de meningen over verdeeld zijn. Zowel bij mannen als bij vrouwen. Misschien nog wel meer dan de awards zelf vind ik de aandacht voor de vele getalenteerde vrouwen in onze industrie en het podium dat zij krijgen een fantastisch resultaat van de organisatie. Net als de verbinding tussen deze vrouwen.
Onze industrie en awards zijn continu in ontwikkeling. Gendergelijkheid in onze industrie heeft nog een hele lange weg te gaan. Ik kan niet zeggen of de Gerety Awards al die tijd relevantie behouden in zijn huidige vorm. Maar datzelfde geldt voor awards voor bijvoorbeeld print. Misschien bestaat er wel geen print meer over 50 jaar? Ik zat dit jaar in de shortlist jury van de Cannes Lions voor de categorie Film die uitpuilde van het middelmatige, totaal niet vernieuwende werk. Ik hoop dat een dergelijke award zich ook door-ontwikkelt.'
Wat is het meest schrijnende dat jij zelf hebt meegemaakt op het gebied van ongelijkheid tussen vrouwen en mannen in jouw vak?
'Ik heb in mijn carrière altijd hele mooie banen gehad en nooit veel moeite gehad om te groeien. Met de gedachte dat dit voor alle vrouwen mogelijk zou kunnen zijn, zolang je de ambitie maar hebt. Een aantal jaren geleden kwam ik tot het inzicht dat dit absoluut niet het geval is en dat de meeste vrouwen op mijn positie behoorlijk wat eigenschappen bezitten die we als mannelijk zouden kwalificeren en niet-natuurlijk zijn voor veel vrouwen. Dat is tot op de dag van vandaag het geval. Dat vind ik schrijnend. Niet zozeer in mijn vak maar overal. Hetzelfde zou je overigens kunnen zeggen over mannen die meer ‘vrouwelijke’ eigenschappen bezitten en de mate waarin zij carrière kunnen maken in deze ‘mannelijke’ cultuur.
We moeten beter leren luisteren en kijken naar wat vrouwen te zeggen hebben en kunnen bijdragen – en hen ondersteunen in het op een veilige manier tot uiting laten komen van hun talent.'
Je bent ook medeoprichter van GirlsinFilm.nl, dat zich hard maakt voor meer vrouwen voor en achter de schermen in de film-, TV- en reclame industrie. Dus het onderwerp gaat je meer dan gemiddeld aan het hart.
'Dat klopt. Ik ben niet iemand die op de barricades staat. Liever wil ik vrouwen concreet kansen geven om te laten zien wat ze kunnen. Mijn team zoekt de beste regisseurs bij bepaalde scripts. In het verleden waren dit vaak mannen. Ik zei dan telkens tot op het vervelende af: ‘Leuk lijstje, maar waar is de vrouw?’ In eerste instantie was het antwoord dan: ‘Die zijn er niet.’ Wat natuurlijk onzin is, je moet gewoon wat beter zoeken. Deze vraag hoef ik nu nooit meer te stellen.'
Je hoofdjob is dat je General Manager Films Media.Monks of Film.Monks bent. Hoeveel vrouwen werken daar, welk percentage is dat?
'Wereldwijd zijn er ruim 200 Film.Monks. Ik kan de percentages niet precies zeggen, omdat dit niet overal wettelijk mag worden bijgehouden, maar naar verwachting zal het net iets minder dan 50% vrouw zijn. Alle vier de internationale regio’s waar we filmteams hebben, hebben een vrouwelijke lead. De verdeling tussen man en vrouw heeft met name te maken met postproductie en technische crew, waar het merendeel van de mensen die dat werk doet nog steeds mannelijk is. Binnen creatie en productie is dat anders.'
'Steeds meer merken willen (en moeten) verhalen vertellen over hun merk en de positie van het merk in de samenleving'
In algemene zin: hoe heeft jouw afdeling zich de afgelopen jaren ontwikkeld – qua inhoud en groei? En waar gaat film heen in de industrie?
'Mijn afdeling is in 2019 ontstaan uit vier verschillende labels: Made.for.Digital, The Boardroom, Caramel Pictures en Media.Monks Films. Dat geeft waarschijnlijk wel aan hoe breed het dienstenpakket is dat we aanbieden als het gaat om creatie en productie van film en foto. Inmiddels hebben we filmteams over de hele wereld voor de best mogelijke productiemethodes, talent en lokale relevantie. In Amsterdam hebben we twee eigen studio’s in de Houthavens en zijn we gespecialiseerd in de productie van high-end tabletop content; foodporn zeg maar. Van regie, tot gespecialiseerde crew en equipment hebben we allemaal in huis. In Stuttgart is dat het geval voor automotive. Maar we werken ook veel als productiepartner in een decoupled production model. Dan zijn we puur verantwoordelijk voor de content, variërend van één post voor social media tot high-end films, zoals we de afgelopen vier jaar bijvoorbeeld werk hebben gemaakt voor Cerveza Victoria in samenwerking met Ogilvy Mexico. Deze film won dit jaar in Cannes een gouden Leeuw in Entertainment.
Dat laatste geeft een belangrijke ontwikkeling aan voor de industrie. Advertising zal aan de ene kant steeds dichter aan schurken tegen de ‘traditionele filmindustrie’, anders val je simpelweg niet meer op. Steeds meer merken willen (en moeten) verhalen vertellen over hun merk en de positie van het merk in de samenleving. Dat is anders dan in 30 seconden een chocoladereep aanprijzen met een gezin in een woonkamer.
Tegelijkertijd zien we aan de andere kant dat merken steeds meer content nodig hebben om alle kanalen te vullen terwijl hun budgetten alleen maar dalen. Dat betekent dat je nog slimmer moet produceren en natuurlijk kwaliteit leveren. Ik vind dat we teveel praten over data, procesmatig zo goedkoop mogelijk produceren en te weinig over de craft en het talent. Daar moeten we een betere balans in zien te vinden.
Een andere ontwikkeling die ik zie heeft met name impact op hoe we produceren. In toenemende mate zal dit volledig virtueel plaatsvinden, een combinatie daarvan of met behulp van AI – omdat het (kosten)efficiënter is, betere voor de planeet en omdat het kan. Als een filmteam met een digitaal hart worden we hier ontzettend enthousiast van.'
Jullie hebben inmiddels geen roster meer, waarom is dat?
'Klopt. Wij geloven erin dat je creatief talent moet zoeken dat het best aansluit bij een script of merk. In het ene geval kan dat een Film.Monk zijn die een script ontwikkelt en het ook zelf regisseert, in het andere geval stellen we een op maat gemaakt roster samen, bestaande uit freelance talent van over de hele wereld om culturele relevantie te bieden. En voor weer andere klussen werken we samen met externe productiemaatschappijen. Omdat we steeds vaker dedicated productiepartner zijn van merken, red je het niet met een beperkt roster.'
Media.Monks is een digitale reus/Goliath, is film een soort David? Moet je dat, net als de positie van vrouwen, bevechten?
'Nee, eigenlijk niet. We vullen elkaar juist aan. De toekomst van film is steeds meer digitaal en gebruik makend van digitale technieken. Wij hebben de luxe dat we een heleboel collega’s hebben die daar alles van snappen. Het dwingt je om na te denken over de rol van film in de Metaverse bijvoorbeeld. Of het gebruiken van CGI en film om deze relevant te maken voor meerdere markten of doelgroepen. Al in de conceptfase komen alle disciplines bij elkaar en bepalen we de meest optimale productiestrategie. Ik word daar erg gelukkig van. Maar misschien ben ik daarin wel een beetje bevooroordeeld door mijn digitale achtergrond ;) (Opsteegh was vroeger onder andere Head of Digital Media bij MTV en Managing Director van Social Embassy, red.)'
Lees verder onder de foto.
Binnenkort komt jullie documentaire Death Row Angels (die gaat over (Europese) vrouwen die schrijven met ter dood veroordeelde, Amerikaanse gevangenen) uit bij Amazon – een primeur! Wat kun je daarover vertellen?
De film is gemaakt door regisseur Eva Julia Manneke, die eerder op jullie roster stond.
'Twee dingen die ik een warm hart toedraag zijn talentontwikkeling en de ontwikkeling van 30 seconden advertising naar storytelling. Non branded storytelling is niet onze core business, maar wel iets wat we ontzettend leuk vinden om te doen. En waarbij je de ervaringen die je opdoet goed kunt toepassen in werk voor merken. Eva kwam bij ons met het idee om deze documentaire te maken. Samen met productiemaatschappij Kale Jakhals van Beau van Erven Dorens hebben we dit idee omarmd en haar de mogelijkheid geboden om naar de VS af te reizen en deze documentaire te maken. In 2018 was de docu Phenoms die we samen met Mario Melchiot hebben gemaakt al te zien op diverse VOD kanalen. Death Row Angels is omarmd door Amazon Prime Benelux en dat is iets waar we best wel (erg) trots op zijn.'
Je bent ook Lid Raad van Toezicht Nederlands Filmfonds. Hoe word je dat? En wat is jouw perspectief daarin, waar hamer jij vooral op?
'Daar worden vacatures voor uitgezet en daar kun je gewoon op solliciteren. Dat heb ik dan ook gedaan. Lange tijd geleden dat ik zo zenuwachtig was haha. Er zijn een aantal zaken die ik belangrijk vind zoals aandacht voor (divers) talentontwikkeling. Niet alleen meer vrouwen, maar ook voor diverse groepen uit de samenleving waarbij het beroep van filmmaker niet wordt gezien als ‘serieus, haalbaar beroep’. Of voor filmmakers die niet per se de Filmacademie hebben gedaan. Daarnaast uiteraard aandacht voor nieuwe digitale technieken om films te ontwikkelen. Dat gaat zo hard en kan de industrie snel veranderen. Als je dag in dag uit bezig bent met je script en het krijgen van financiering, kan ik me voorstellen dat je je niet even lekker gaat verdiepen in een Midjourney of Dall-E.
Tot slot wil ik ook streven naar een betere relatie tussen commerciële films voor merken versus films voor de bioscoop. Deze twee werelden kruipen hoe dan ook dichter tegen elkaar nu merken meer en langere verhalen gaan vertellen. Een paar jaar geleden hebben we bijvoorbeeld commercials geproduceerd voor bol.com met Anne de Clerq, die nu als regisseur een Gouden Film heeft gewonnen voor de film Soof 3. Deze werelden zijn nu te vaak gescheiden. En dat is zonde. Althans dat vind ik.'
Afgaande op je verschillende petten neem je graag de leiding. Wat is je eigen/persoonlijke ambitie op filmgebied? Wat is jouw kracht – hoe zou je dat willen vergroten, en wat zou je met die kracht het liefst voor elkaar willen krijgen?
'Oef… Dat is een interessante. Ik ben natuurlijk geen typische filmmaker. Ik ben meer iemand die zich graag in de voorhoede bevindt van de ontwikkeling en transformatie van onze industrie. Uiteraard wel met een voorliefde voor content. Mijn kracht bevindt zich ergens op het snijvlak van strategie, creatie en operatie.
Verbinding maken tussen waar de markt om vraagt, creatieve oplossingen met een digitaal hart en talent vind ik het leukst wat er is. Vandaar dat ik net zo graag meepraat over volledig digitale manieren om lower funnel content in realtime te maken, als een kijkje te nemen in de workshop van onze SFX (special effects) artist die met zijn 3D printer allemaal rigs maakt voor een upper funnel foodporn shoot. Industrieën opschudden vind ik het leukst. En zolang we nog steeds briefs krijgen voor een 30 seconde TVC en het merendeel van het werk nog steeds wordt bedacht en gemaakt door hetzelfde soort mensen als toen ik 25 jaar geleden begon met mijn carrière, hoef ik me niet te vervelen.'
*)
- Goud: Dell: I Will Always Be Me - Pharma
- Zilver: Girls, Not Brides: I'm A Criminal - Craft (Copywriting)
- Brons: Victoria: Cempasúchil - Craft (Cinematography)
- Brons: Victoria: Cempasúchil - Craft (Editing)
