Deze week was Pim Gerrits, zelfstandig creatief, mediamaker en schrijver, curator van Random Pic(k) Of The Day For A Week. Vijf dagen lang deelde hij zijn inspiratie op de Facebook-pagina van Nils Adriaans (één bijdrage per dag).
Pim over zijn week: 'De rode draad is dat de beste communicatie-ideeën van buiten het vak komen. Net zoals echte vernieuwing meestal van buitenaf komt.'
Hier zijn 5 pic(k)s:
1. De eenhoorn bestond niet / en dat vond hij niet leuk.
'Dit is de eerste zin uit het kinderboek ‘Tijs en de Eenhoorn’ van Imme Dros en Harrie Geelen (Querido, 2015). Een zin die de opening van veel literaire meesterwerken overtreft. ‘Call me Ishmael’, bijvoorbeeld, de nummer 1 uit de American Book Review 100 best first lines from novels is gewoon sneu hiermee vergeleken, laten we eerlijk zijn. Oké, Melville maakt het goed met de rest van Moby Dick, maar een kinderboek moet direct en voortdurend raak zijn. En met minder tekst en uitleg lezers vervoeren.
De beste kinderboeken, -films en -uitspraken zijn dan ook high concept: ‘a striking and easily communicable idea’. Net als een goed communicatie-idee, format, pitch of formule dus. Sterk, simpel en scherp. Uitnodigend voor interpretaties en stimulerend voor de beleving van de ontvanger. Of ‘engaging’ zoals sommige mensen zeggen.
Kinderboeken en -films zijn voor mij daarom inspirerender en leerzamer dan vakboeken of publicaties over communicatie. De enige reden dat je dit verhaal nog steeds leest is immers omdat je wil weten hoe het afloopt met de eenhoorn, toch?
Nog een voorbeeld van een kinderverhaal waarvan ik altijd onder de indruk blijf: ’Jacco’s Film’, de Filmacademie-eindexamenfilm van Daan Bakker uit 2009. De scène waarin Jacco als regisseur van zijn eigen verhaal de film stopt, terugspoelt en herinterpreteert is een van de mooiste, ontroerendste en meest ontwapenende stukjes cinema die ik ken (en ik ken echt keiveel films).
O ja, en de ontknoping? De eenhoorn en Tijs raken samen verdwaald en dat is best heel spannend. Gelukkig komen ze thuis waar Tijs de eenhoorn wijst op een tegel met een tekening van een eenhoorn. De reactie: ‘Ik besta echt,’ riep de eenhoorn. ‘Ik sta op een tegel!’'
2. Hollywoods First Black Acting School - 'Townsend houdt mensen een spiegel voor in plaats van een vuist'
'“Hi, my name is Robert Taylor. And I’m a black actor. I had to learn to play these slave parts. And now you can too: at Hollywoods first Black Acting School!”
In zijn film ‘Hollywood Shuffle’ (1987) toont regisseur (en producent, schrijver en hoofdrolspeler) Robert Townsend de absurditeit aan van stereotype casting in de filmindustrie. Zwarte acteurs kregen (en krijgen) vaak clichérollen met weinig diepgang in films, series en commercials van witte schrijvers, regisseurs en producenten. Ook hier in Nederland. Deze film is een pijnlijk grappig protest in een tijd dat elke zwarte mannelijke acteur een ‘Eddie Murphy-type’ werd geacht te zijn.
Een van de hoogtepunten van de Hollywood Shuffle is deze infomercial voor ‘Hollywoods First Black Acting School’, waarin witte docenten zwarte acteurs (met een Shakespeariaanse achtergrond) jive leren spreken en ze trainen om goede bedienden, gang members of slaven uit te beelden. Oef…
Townsend houdt mensen een spiegel voor in plaats van een vuist. Met scherpe humor opent hij de ogen van een groot publiek dat zijn oren sluit voor onrecht. Briljante communicatie.
Inmiddels leven we 34 jaar na de release van deze film en is het systeem iéts verbeterd, maar spelen vrouwelijke acteurs en acteurs van kleur nog vaak een bijrol in de industrie. Zelfs na de heisa rond eerdere Oscars blijft het vooral bij mooie voornemens. En zoals uncle Ray in Hollywood Shuffle al zegt: “There ain't nothin to it, but to do it.”'
3. TIMOTHY McSWEENEY’S QUARTERLY CONCERN - 'Ik ben een grote fan van zijn het-kan-wél-mentaliteit'
'’s Werelds eerste officiële ‘Pirate Supply Store’ zit op 826 Valencia in San Francisco. Je vindt er alles wat een klassieke piraat nodig heeft: van fijn geprijsd instructieboek tot een vergulde haakhand voor $300,-.
Achterin de winkel vind je Creative Writing lessen voor kinderen van 6 tot 18 uit de iets armere wijken van de stad. Auteur en sociaal ondernemer Dave Eggers mocht van de gemeente geen Creative Writing school beginnen in het pand dat hij daarvoor had gekocht. Dat had namelijk een winkelbestemming. Dus kwam er een bloedserieuze, officiële piratenbevoorradingswinkel, met achterin Creative Writing classes. Touché, gemeente.
Dave Eggers heeft een onweerstaanbare ‘waarom niet?’ energie. Zijn 826 Valencia initiatief is inmiddels uitgebreid naar acht steden. Daarnaast heeft hij prachtige boeken geschreven (‘A Heartbreaking Work of Staggering Genius’ is mijn lievelings) én heeft hij de short story gered, waarvoor dank. Vooral dankzij dit elke drie maanden weer totaal van vorm en materiaal veranderend wonder: TIMOTHY McSWEENEY’S QUARTERLY CONCERN.
Elke drie maanden een bundeling van bijzondere korte verhalen van beroemde en onbekende auteurs onder eindredactie van Eggers en co. En elke drie maanden een verrassing in vorm: soms is het een sigarendoosje vol handgeschreven brieven (issue #19), soms een kartonnen hoofd met toneelstukken en ’s werelds langste fortune cookie (issue #36), soms een postpakket met flyers en folders (#17)… En dat voor nog geen $25,- per stuk.
Held Dave heeft namelijk alle tussenhandel uitgeschakeld en produceert het gewoon zelf, zodat iedereen ervan kan genieten. Ik ben een grote fan van die het-kan-wél-mentaliteit.'
Wil je een abonnement? Ga naar store.mcsweeneys.net.
4. Macabere beeldenrij maakt zelfmoord bespreekbaar
'Mark Jenkins is een Amerikaanse straatkunstenaar die prachtige, doorzichtige giraffes van tape maakte en verkeersborden in reuzenbloemen veranderde. Hij maakt ook hyperrealistische poppen van mensen die opduiken uit vuilnisbakken of drijven in een vijver. En die poppen brachten zelfmoordpreventiestichting Calm (Campaign Against Living Miserably) en Adam&Eve/DDB in 2018 op het idee om samen met Jenkins ‘Project 84’ op te zetten.
Elke week plegen 84 mannen* in Groot-Brittannië zelfmoord. En om mensen daarover te laten praten én om het ministerie te dwingen hier meer aandacht aan te besteden, benaderden Calm, Jenkins en Adam&Eve/DDB omroeporganisatie ITV met de vraag of er 84 levensechte poppen van zelfmoordenaars op de dakrand van hun indrukwekkend hoge gebouw in Londen mochten worden geplaatst. Om daar vervolgens op gepaste wijze aandacht aan te besteden in hun programma’s. De combinatie van een onvergetelijk luguber straatbeeld en achtergrondreportages op tv en online leverde fantastische resultaten op: 156.000 mensen tekenden de petitie voor het ministerie en 34% meer mannen durfde hulp te vragen bij hun zelfmoordgedachten.
De foto’s van de 84 zelfmoordenaars gingen de wereld over. Op mainstream en social media werd je overspoeld met foto’s en filmpjes die passanten in Londen maakten van de beeldenrij. En zo werd het niet alleen in het VK bespreekbaarder, maar zorgde het wereldwijd voor meer aandacht voor zelfmoord.
Met een relatief klein budget maximale impact bereiken. Door unieke, spraakmakende content te creëren waarover gecommuniceerd kan worden. Elke opdrachtgever droomt ervan en elke maker is er jaloers op. En toch zijn er maar weinig opdrachtgevers of makers die het aandurven. Ik ben erg dankbaar dat ik met diverse dappere merken mocht werken, maar veel opdrachtgevers en makers zijn liever allemansvrienden. En zullen nooit iemand vol treffen. Dirk Witte zong het in 1917 al:
Je kop in de hoogte, je neus in de wind
en lap aan je laars hoe een ander het vindt.
Hou een hart vol van warmte en van liefde in je borst
maar wees op je vierkante meter een vorst,
wat je zoekt kan geen ander je geven: mensch, durf te leven!'
*) Waarom het alleen over mannen gaat in dit verhaal? 'Because suicide is still the single biggest killer of men under the age of 45. And 75% of all UK suicides are male.'
5. Er is altijd ruimte voor echt originele geesten en baanbrekend werk
'In mijn laatste bijdrage aan deze rubriek die je voor onmogelijke keuzes stelt (ik kan bijvoorbeeld nu niet uitleggen waarom The Nightmare Before Christmas de beste film aller tijden is en hoe een klootzak in een rolstoel de maatschappij beter maakt), kies ik voor drie sterke vrouwen die alledrie een eigen eerbetoon verdienen. maar die ik nu samenvoeg onder de categorie self-made. Drie vrouwelijke regisseurs met grootse plannen die niemand ze toevertrouwde. En die alledrie een inspirerend voorbeeld zijn van je eigen plan trekken als het binnen een bestaand systeem niet lukt.
Kathryn Bigelow is de allereerste vrouw ooit die de ‘Best Director’ Oscar won, voor ‘The Hurt Locker’ in 2010. (Sinds afgelopen maandag is er maar liefst een tweede (2e!) vrouw die deze onderscheiding kreeg: Chloé Zhao voor Nomadland). De filmindustrie is niet echt vrouwvriendelijk. Daarom viel Bigelow me ontzettend op met haar horrorfilm Near Dark (1987) en de actiefilm Point Break (1991). Die laatste was echt een openbaring in edit en cameravoering. Hiermee dwong ze respect af bij actie- en horrorfans. Ook door een feministische thriller (Blue Steel) te maken en een scifi-actiefilm (Strange Days), waarin Angela Bassett als sterke vrouwelijke held zwakke man Ralph Fiennes moet redden. Bigelow veroverde haar eigen plek en vocht vervolgens vanuit haar zelfverworven machtspositie conventies aan. Respect.
Ava DuVernay verdient minstens evenveel respect, want als zwarte vrouw is het zo goed als onmogelijk om een kans te krijgen in het studiosysteem. Daarom heeft ze haar eigen pad gecreëerd: van journaliste naar reclamemaker (ik voel een band) en pr-manager voor films en tv-series. En van daaruit haar eigen documentaires en films in de markt gezet. In 2014 kreeg ze als eerste zwarte vrouwelijke regisseur een Golden Globe nominatie voor ‘Selma’, haar prachtige portret van Martin Luther King.
Heldin drie is de Australische Jennifer Kent. Ze was tv-actrice en stuntvrouw, maar wilde regisseren. De traditionele filmschool was geen optie, dus vroeg ze Lars von Trier in een brief of ze bij hem in de leer mocht. Haar onorthodoxe benadering werkte en ze werd regie-assistent bij ‘Dogville’. Kents film ‘The Babadook’ is een bijzondere horrorfilm die de angsten van een alleenstaande moeder uitvergroot. Met crowdfunding kreeg ze het budget bij elkaar en vervolgens maakte de film wereldwijd indruk. Exorcist-maker William Friedkin noemde het zelfs de engste film aller tijden. Het behekste pop-up boek uit de film heeft ze ook met crowdfunding in beperkte oplage uitgebracht. (En een van die funders en dolgelukkige boekbezitters ben ik, uiteraard.)
Mensen die tegen alle verwachtingen in en buiten het systeem om hun eigen succes creëren inspireren me mateloos. Zij bewijzen dat er altijd ruimte is voor echt originele geesten en baanbrekend werk. Aan de slag dus.'
Komende week is Wilmar Versprille, creatief achter Snelweg Sprookjes (de meest bekroonde Nederlandse campagne in 2019 en 2020) en copywriter bij Roorda, curator van #RPOTDFAW.
