Hoe de Onderwijsinspectie weerstand omzet in waardering via een dialoog

Het lijkt inmiddels een communicatiewet: als maatschappelijke weerstand optreedt, wordt een dialoog gestart. Zorgverzekeraars Nederland kwam afgelopen zomer met ‘de zorgdialoog’ als antwoord op het tanende vertrouwen in zorgverzekeraars. Na de uitschakeling van Oranje in de EK-kwalificatie, bleek dat de KNVB in dialoog is over de Hollandse School in het voetbal. En ook Volkswagen gaat na Dieselgate in dialoog met de politiek, toezichthouders en consumentenorganisaties.

Kritische vriend

En nu komt er een nieuw voorbeeld: de Onderwijsinspectie. De toezichthouder wil zich minder gedragen als een politieagent en meer als een ‘kritische vriend’, schreeft de Volkskrant vanochtend. Een mooie bron van inspiratie voor alle communicatieprofessionals en een mooie les voor het handboek stakeholder management. Hoe zet je weerstand om in waardering?

Afvinklijstjes

Als Onderwijsinspectie is het lastig om waardering te oogsten. Toezicht houden is complex: hoe kan dezelfde instantie zowel controleren als vertrouwenspersoon zijn? Vorig jaar lag de Onderwijsinspectie nog onder vuur. Een bezoek van de Inspectie veroorzaakt veel administratieve druk op scholen, bleek uit onderzoek van de Algemene Onderwijsbond. Schoolleiders klaagden. inspecteurs werd verweten dat zij alleen maar kijken naar risico’s, met afvinklijstjes als enig instrument. De Onderwijsinspectie stond te boek als de schrik van elke school. Minister Bussemaker en staatssecretaris Dekker van Onderwijs deden de oproep om de werkwijze aan te passen.

Zowel controleren als inspireren

Het antwoord van de Onderwijsinspectie was dialoog. Inspecteur-generaal Monique Vogelzang kwam begin dit jaar naar buiten met de visie, dat de inspectie zowel kan controleren als inspireren. Zowel de scholen als de inspectie hebben immers eenzelfde belang, is haar betoog: goed onderwijs, en niet het middel of het toezichtsysteem. Met ‘stimulerend toezicht’ zou het mogelijk moeten zijn om scholen aan te sporen zichzelf te verbeteren, ook als zij de basis op orde hebben.

Rondetafelgesprekken met leraren en ouders

In de nieuwe aanpak proberen de inspecteurs minder de boeman te zijn en meer de dialoog aan te gaan. De schoolleiders worden gevraagd wat hun visie is op hun vak en wordt tijd ingeruimd om met schoolleiders en leerkrachten te discussiëren over de ontwikkeling van de kwaliteit van het onderwijs. De inspecteurs hebben geleerd minder naar details te kijken en meer naar een algemeen beeld van de school en haar kwaliteit. De inspecteurs wandelen meer door het gebouw en houden rondetafelgesprekken met leraren en ouders. Het inspectiebezoek wordt afgesloten met een ‘feedbackgesprek’ met alle docenten plus directie en bestuur.

Reputatie versterken

In de Volkskrant van vanochtend staat dat de schoolleiders tevreden zijn over de nieuwe houding van de inspectie. De resultaten worden meegenomen in de ontwikkeling van een nieuwe aanpak voor het toezicht, dat vanaf 2017 in werking treedt. De les: de dialoog is de beste manier om reputatie te versterken.

FOTO: ANP