Overheid heeft behoefte aan dodehoekspiegel

Door Susanne Peters, senior adviseur De Issuemakers

Uit het onderzoeksrapport over de toeslagenaffaire komt duidelijk naar voren dat de problemen met de kinderopvangtoeslagen al jarenlang bekend moeten zijn geweest binnen de Belastingdienst, het ministerie en het kabinet. Er waren waarschijnlijk genoeg signalen. Toch gaven tijdens de verhoren de meeste ondervraagden aan dat ze niet hadden zien aankomen dat het probleem zo groot was. Je zou kunnen zeggen dat het dossier in de dode hoek zat, waardoor er te weinig rekening mee gehouden wordt.   

Dit dossier staat niet op zich. Ook bij andere ministerie spelen dit zaken. Denk alleen maar aan de gaswinning in Groningen, de ICT-beveiliging bij de GGD of de stikstofproblemen,  Je kunt je natuurlijk afvragen hoe dit kan. Belangrijker echter is de vraag hoe dit in de toekomst te voorkomen is.

Ook binnen het bedrijfsleven spelen dit soort dossiers. Dossiers die taai zijn. Dossiers waarvan iedereen weet dat ze op de achtergrond aanwezig zijn en waarvan iedereen hoopt dat ze altijd op de achtergrond blijven. De ervaring leert echter dat ze vroeg of laat naar buiten gaan komen. Door een kritische journalist, een klokkenluider, een nietsvermoedende medewerker die erover vertelt of een actiegroep die de publiciteit zoekt. Deze dossiers kunnen elk moment exploderen en volop in de schijnwerpers kunnen komen te staan.

Binnen het bedrijfsleven is daarom de functie Issuemanagement ontstaan. Een functie die tot taak heeft het verloop van deze issues – zowel intern en extern – nauwkeurig in de gaten te houden. En hierover op reguliere basis de top van de organisatie te informeren en te adviseren. Die verder kijken dan het huidige nieuws. In feite zijn deze medewerkers de interne actiegroep die ervoor zorgt dat issues op de agenda van de organisatie komen en blijven staan.

Signalen

In feite zijn zij de dodehoekspiegel van de organisatie. Zij vangen de signalen uit de samenleving en klantencontactcentra op en zorgen dat ze op de bestuurstafel terecht komen. Zij kunnen daarmee wellicht voorkomen dat optimisme de overhand krijgt en de overheid bijtijds het belang van deze issues onderkent waardoor er eerder gewerkt wordt aan een oplossing. Samen met burgers, maatschappelijke organisaties en bedrijven.

Door mogelijke problemen vroegtijdig te signaleren, kan voorkomen worden dat problemen in de dodehoekspiegel blijven zitten en kan gewerkt worden aan het kantelen van beleid. Waardoor hopelijk het vertrouwen in overheid en politiek weer kan groeien.

Lees ook: De politiek heeft de overheidscommunicatie over corona gekaapt