Onderzoek: minderjarigen zien op tv vrijwel geen alcoholreclames meer

Minderjarige Nederlandse tv-kijkers zien tegenwoordig vrijwel geen reclames rondom alcoholische drank meer, meldt brancheorganisatie Stichting Verantwoorde Alcoholconsumptie (STIVA) op basis van cijfers van Stichting KijkOnderzoek (SKO). In 2020 bereikten veertien alcoholreclames op tv meer dan honderdduizend kijkers. Dat is 0,0003 procent van alle tv-reclames uit het jaar, zegt STIVA.

De brancheorganisatie heeft mediabureau Featly Media onderzoek laten doen naar hoeveel jongeren in aanraking komen met alcoholreclames op tv. Featly Media baseert zijn onderzoek op basis van SKO-kijkcijfers, die door de hele tv-branche gebruikt worden. Het onderzoek focust zich op minderjarigen (tot achttien jaar) met een grenswaarde van honderdduizend minderjarige kijkers.

53 tv-programma's, 14 reclames

Patrick Horstman van Featly Media concludeert: 'er zijn in Nederland in 2020 53 televisieprogramma’s uitgezonden die door meer dan honderdduizend 18-minners zijn bekeken en die na 21.00 uur zijn uitgezonden. Voor die tijd mag immers geen alcoholreclame worden uitgezonden. Voor, tijdens en na die 53 programma’s werden veertien alcoholreclames uitgezonden die door meer dan honderdduizend 18-minners zijn bekeken.'

Het onderzoeksrapport maakt duidelijk dat van die veertien reclames er zeven zijn uitgezonden rondom voetbalwedstrijden. Vijf van de veertien reclames zijn op oudejaarsavond uitgezonden.

Nationaal Preventieakkoord

Het onderzoek is uitgevoerd naar aanleiding van afspraken in het Nationaal Preventieakkoord. Eén van die afspraken is dat de branche duidelijker wil krijgen in hoeverre minderjarigen alcoholreclames op tv zien. Dat was namelijk een blinde vlek, concludeerde onderzoeksbureau Ecorys in 2020. Meer duidelijkheid was nodig omdat de Reclamecode voor Alcoholhoudende dranken (RvA) voorschrijft dat alcoholreclames verboden zijn rondom tv-programma's met meer dan 25 procent minderjarige kijkers.

De STIVA laat bij monde van directeur Peter de Wolf weten: 'anno 2020 kregen 18-minners gemiddeld 2,6 seconden alcoholreclame op tv per dag te zien. In het perspectief van alle online en offline impressies die jongeren op een dag binnenkrijgen is dat verwaarloosbaar.'

Betere naleving door influencers

Dat minderjarigen nog maar weinig alcoholreclames op tv zien, komt volgens verschillende onderzoeken ook omdat zij steeds minder tv en meer naar videostreamingsdiensten kijken. De STIVA zegt zich hier ook van bewust te zijn en benadrukt dat streamingdiensten geen reclame bevatten. Wat overigens niet klopt, want onder meer Videoland biedt een basisabonnement aan met reclames. 

De Wolf van de STIVA denkt vooral winst te kunnen behalen bij influencers, die op sociale media nog wel eens alcoholreclames plaatsen. 'We zijn nu in overleg met (managementbureaus van) influencers om ervoor te zorgen dat de naleving daar nog verder wordt verbeterd en dat zij goed op de hoogte zijn van alle regels die gelden voor samenwerkingsverbanden met alcoholmerken.'