[column van Hans Laroes]
Cees Vis was jarenlang de financiële man bij de publieke omroep. Hij is overleden en hij wordt gemist, vooral omdat Cees zo aardig en zo kundig was. Met een scherp inzicht in hoe de dingen gaan en een opvallend vermogen om dat met scherpe humor samen te vatten.
Hij kwam van PCM Uitgevers. Daar werd plots een nieuwe topman geparachuteerd. Laten we hem Ton aan de Stegge noemen. Groot geworden in de telefonie, althans rijk.
Dat wordt niks, dacht Vis.
‘Hij heeft Fuck-you-Money’, vatte hij samen.
In vertaling: die man zoekt gewoon wat lolligs om te doen, en verder kan het hem allemaal niets schelen. En als het vervelend wordt, nou dat stop je toch gewoon en vlieg je naar een zonnig strand?
Aan de Stegge bleef ongeveer een jaar. Hij vertrok ‘met onmiddellijke ingang’ en ‘wegens verschil van inzicht omtrent de toekomstige strategie’. Die zinnen zitten onder F5 en F6 in de tekstverwerker.
Fuck-you-Money. Ik kende het begrip niet, maar dat komt vast omdat ik niet goed had opgelet. Toen ik het eenmaal snapte, begon ik het overal te zien.
Dat gaat zo, met van die begrippen, die plots alles verklaren.
‘Masters of the Universe’. Ook zo’n begrip. In mijn herinnering voor het eerst gebruikt door de Amerikaanse schrijver Tom Wolfe – al weet ik niet of hij inderdaad de eerste was.
Plotseling waren ze overal, die masters. Ze bleken de nieuwe bankiers, financiers, beurshandelaren. Ze waren lawaaiig, slim, arrogant, uitdagend, snel, vermogend. Geen gewone stervelingen in ieder geval.
En ze toonden dedain tegenover de rest van de wereld, niet zo slim en handig als zij. Zij grepen de kansen en verdienden het geld. En ja, in die context werd dat ‘Fuck-you-Money’.
Uiteindelijk knalden ze op een muur. Dat heb je met snelheidsduivels.
Nu zijn de accountants aan de beurt.
Er zijn wetmatigheden, blijkt. Eerst vergeet je waarvoor je ooit bent opgericht. Daarna ontstaat iets wat je als een bonuscultuur kunt beschrijven. Dan bouw je een te groot en te duur paleis voor je eigen organisatie. En vervolgens blijkt de leiding de organisatie niet meer in de hand te hebben maar vooral: het dna blijkt zodanig herschreven dat de cultuur van de organisatie verpest is geraakt. Dat zelfs de topman, de KPMG-‘labrador’ Van Breukelen (de niet erg vleiende beschrijving is van z’n eigen collega’s) in dit geval moet terugtreden. Met een mooie verklaring maar eigenlijk niet begrijpend waarom dit nu allemaal moest gebeuren. En zeker niet waarom zijn onhandige privé-beleggingen hem kwetsbaar hadden gemaakt.
Dat heb je, als je niet meer op een gewone manier goed wil verdienen, maar op ‘Fuck-you-Money’ jaagt. Iedereen die op die manier de middelvinger opsteekt, komt ooit voor de spiegel te staan.
