Zijn onze Cannes-juryleden genoeg ingeburgerd?

De Nederlandse reclame is niet meer wat het geweest is. Als lid van de Art Directors Club Nederland krijg je tegenwoordig mails in het Engels. Want, zo wist de directeur van de ADCN me te vertellen, zo’n kwart van de leden is tegenwoordig van buitenlandse komaf. Dus yes, dan is het niet meer dan logisch dat driekwart van de leden toch gewoon lekker in het Engels leest en dat zijn Art Directors Club Nederland nog wel naar dezelfde afkorting luistert, maar dat het toch echt ‘Advertising Design Creativity the Netherlands’ is geworden.

Dat was de druppel die mij deed besluiten om in gewoon Nederlandse vriendelijk te bedanken voor mijn jaarlijkse ‘annual contribution’. Begrijp me niet verkeerd, buitenlands talent is meer dan welkom. We hebben zelf een bijzonder getalenteerde Zuid-Afrikaanse in huis gehaald. We praten Nederlands tegen haar bij de lunch., omdat ze binnen drie jaar moet slagen voor haar inburgeringsexamen. En dat wil ze graag.

Inburgeringsexamen

Zou Kerrie Finch van de ‘Orange Lions’ eigenlijk geslaagd zijn voor haar inburgeringsexamen? Je zou zeggen van wel toch? We laten in Cannes toch niet iemand voor het wereldkampioenschap reclame de Nederlandse juryleden aanstellen, die niet van de hoed en rand weet? Of in ieder geval weet dat ‘van de hoed en de rand weten’ een Nederlandse uitdrukking is? De IND wilde het me niet zeggen, maar ik betwijfel of Finch de inburgeringspapieren in huis heeft.

Zeker als ik moet afgaan op de Nederlandse juryleden die zij de afgelopen drie jaar heeft voorgedragen. Twaalf van de 23 juryleden werkten sinds 2014 weliswaar bij bureaus in Nederland (180, 72andsunny, Anomaly, Wieden&Kennedy) maar spreken geen woord Nederlands. Daar gaat al de helft van onze delegatie juryleden in Cannes. Een groot percentage, zeker gezien ‘slechts’ 25 procent van de ADCN-leden van internationale komaf is.

Nu kan ik narrig gaan doen door te zeggen dat tussen alle, door Finch aangedragen juryleden, wel erg veel ex-collega’s of klanten zitten, maar dat is niet het punt dat ik wil maken. De Nederlandse reclame is gewoon niet meer Nederlands. Zoals de reclame die we op televisie zien, dat wel is. Of de reclame die we in de auto op de radio horen en op de reclamemasten zien, als we stapvoets over de A10 naar ons Amsterdamse reclamebureau rijden. Tuurlijk, die ook. Ja, dat is reclame waar wij dagelijks al ons talent, onze energie en liefde instoppen. Die is nog steeds Nederlands. Maar op de een of andere manier mogen we daar van onze reclameclubjes niet meer trots op zijn.

Kwalificatietoernooi voor Cannes

Zo zijn de ADCN Lampen verworden tot een kwalificatietoernooi voor Cannes. Een Nederlandse radiocommercial moet je in het Engels insturen, anders snappen de juryleden ‘m niet. I kid you not, dit zijn de letterlijke woorden van de ADCN. TV-commercials, waar Nederlanders nog hartelijk om kunnen lachen, staan zelfs bij onze eigen ADCN buitenspel. En de Gouden Loeki is ook al niet meer op tv, asjemenou!

We maken onszelf wijs dat we moeten internationaliseren, maar in de tijd dat we nog gewoon Nederlands werk maakten, werd er nog gelachen op een Lampenavond en domineerden we wel eens in Cannes. Dat waren trouwens de tijden dat er nog Nederlanders in de jury zaten. Nederlanders die dondersgoed wisten wat de Nederlandse kanshebbers waren en bereid waren daarvoor nog wat ongeoorloofde druk uit te oefenen tijdens de rookpauzes in het Palais de Festival.

Cannes is een verhaal apart, twee keer mocht ik daar namens Nederland jureren en heb ik ervaren dat je je land wel degelijk een handje kunt helpen. Brons naar zilver helpen. Een van de tafel gevallen nominatie er weer opzetten. Dat werk. Als tien Nederlandse juryleden ieder één keer zoiets voor elkaar krijgt, zijn dat tien leeuwen meer of tien leeuwen in een mooiere kleur. Maar dan moeten die juryleden wel weten welk werk er überhaupt uit Nederland komt. En zich geroepen voelen daarvoor te strijden.

Toch gloort er nog een sprankje hoop aan de horizon. In de internationale kennissenkring van de Orange Lions zit geen geschikte kandidaat om plaats te nemen in de jury Product Design en daarom kan iedereen solliciteren naar deze vacante positie.

Good luck!

Antoine Houtsma is oprichter en creative director van reclamebureau Joe Public Take-Away Advertising.