Schieten met Nagel

De gemiddelde politicus is een dossiervreter, een vergadertijger en doet leuk met Twitter. Hij telt de jaren af totdat hem een kabinetszetel wordt toegeworpen, dan wel een burgemeesterspost. Tegen verkiezingstijd wordt een bezoek gebracht aan een aanleunwoning of buurtcafé, waarbij de politicus voor het oog van de camera vertelt dat hij de problemen serieus neemt. Of dat imago klopt of niet, zelden is de politicus een vooruitziende marketeer. Zo niet Jan Nagel, die met de precisie van een scherpschutter de doelgroep weet te vinden.

Waar verandering in de lucht hing, daar was Jan Nagel. In 1966 moest het maar eens afgelopen zijn met de regenteske kliek die het binnen De Partij van de Arbeid voor het zeggen had. Nieuw Links was het toverwoord om de gewenste spreiding van kennis, macht en inkomen te realiseren. De politieke realiteit bleek uiteindelijk weerbarstiger dan de verbeelding van de nieuwlichters, waardoor de meeste punten in homeopathisch verdunde vorm werden overgenomen.
Toen in 2001 Leefbaar Nederland werd opgericht, had Nagel feilloos aangevoeld dat de tijd rijp was voor een aanval op ‘marktleider’ Den Haag. Maar dat niet alleen, ook het ‘eigen regio eerst-gevoel’ smeulde al een tijdje als een veenbrand in de samenleving. Het concept mocht dan goed zijn, evenals de pr-machinerie, maar het product LN kon nooit een A-merk worden vanwege de dubieuze figuren die op de zegekar sprongen.
Het experiment met Peter R. Vries (Partij voor Rechtvaardigheid, Daadkracht en Vooruitgang) stierf in 2005 een snelle dood toen bleek dat de harde cijfers onvoldoende potentieel lieten zien. De niche-partij OokU die zich onder Nagel in 2009 voor een geleidelijke aftrek van hypotheekaftrek wilde inspannen, kwam niet van de grond door een gebrek aan fondsen.

Tena Lady
Dan nu 50Plus, de lijn van niet-ideologische en lekker bekkende namen wordt voortgezet. 50Plus, alsof het een nieuw huismerk van Albert Heijn is met natrium- en cholestorol-arme producten. Vergelijk dat eens met eerdere single issue-partijen onder de naam Seniorenpartij of Algemeen Ouderen Verbond, associaties met Beter Horen en Tena Lady doemen op. Forever Young, dat is wat senioren willen horen.
Met het marktaandeel zit het wel snor, zo heeft Maurice de Hond becijferd. Bovendien kun je in het (Social) Media-tijdperk als kleintje ook een machtsfactor van belang zijn.
De trend naar de ont-ideogisering in de politiek heeft een nieuwe mijlpaal bereikt, de niche wordt mainstream.
Met de voortschrijdende vergrijzing in het achterhoofd is de sky the limit. Nu zijn er al 5 miljoen 50-plussers in Nederland, waaronder twee miljoen pensioengerechtigden. Steeds minder werkenden die niet werkenden van een inkomen moeten voorzien. Terugkerende klaagzangen van ouderen dat het onrechtvaardig is als bezuinigingen ook hen ten deel vallen: “wij hebben de welvaart mogelijk gemaakt.” Waarbij gemakshalve wordt vergeten dat een deel daarvan riant op wachtgeld heeft kunnen leven, in de WAO is afgevloeid, in de VUT is gegaan; voorzieningen waarvan jongere generaties minder gebruik zullen kunnen maken.
Gaan de jongeren zich als een lam naar de slachtbank laten leiden? Als 50Plus een succes wordt, zal de segmentering op leeftijd ongetwijfeld een antwoord krijgen. Maar zover is het nog lang niet. Laten we eerst maar even afwachten of deze neo-polarisatie gestalte krijgt. Tot dusverre is Nagel een uitmuntende trendwatcher gebleken, maar een beduidend mindere marketingstrateeg.