De gestaalde kaders van GroenLinks hebben het zo snel opgebouwde imago van Jesse Klaver effectief weten te verwoesten. Bij wie? Bij alle serieuze politici buiten GroenLinks én bij veel van de kiezers die op hem hebben gestemd.
Trekpop
Politiek gezien is hij nu neergezet als trekpop van andere figuren in zijn partij; als onbetrouwbare overlegpartner; als draaikont. Zijn positie als grootse overwinnaar bij de Kamerverkiezingen is binnen zijn fractie en de rest van zijn partij kennelijk niet stevig genoeg nu het om echt knokken ging. Hij kon niet – of nog erger: dúrfde niet – nee te zeggen tegen de betweters die een eerste onderhandelings-resultaat in de kabinetsformatie wilden bijschaven of verwerpen. Als hij nu achteraf roept dat zij precies verwoordden waar hij zelf ook voor staat, dan is dat ongeloofwaardig; hij had aan tafel bij Tjeenk Willink ingestemd.
Kortom, hij bleek een politieke zwakkeling. Leuk koppie, vlotte babbel, de Madurodam-uitgave van Obama dan wel Trudeau, maar verder?
• Mentaal even niet zichzelf?
De formatiebesprekingen moesten een dag worden stilgelegd toen Jesse’s moeder – zijn steun en toeverlaat – overleed. Er is een visie denkbaar dat het overlijden van zijn moeder hem zó heeft geschokt, dat hij psychisch niet meteen weer zichzelf was. Dan vecht je minder hard tegen die politieke gelijkhebbers die je voor de voeten lopen. Menselijk gezien zou je hem zo best willen accepteren. Maar in de genadeloze politiek in Den Haag heeft dat helaas geen enkele relevantie.
Poeha
Want de komende jaren kan hij in geen Kamerdebat zijn stem verheffen, of hij zal sarcastische opmerkingen dan wel bittere verwijten naar zijn hoofd krijgen waar hij toch was, toen het echt om de knikkers ging. Elk voorstel van betekenis dat hij of zijn fractie met veel poeha zal doen, krijgt als reactie de vraag of GroenLinks straks ook kan léveren, mochten andere fracties er ja tegen zeggen. ‘Of GroenLinks misschien tóch niet even de tijd wil krijgen om na te gaan of ook de niet-fractieleden Femke Halsema, Paul Rosenmöller, Maarten van Poelgeest, Mirjam de Rijk, Wijnand Duyvendak, Tineke Strik e.v.a. het er wel mee eens zijn. En of zij niet gaan dwarsliggen bij de uitvoering, straks. Op principiële gronden ongetwijfeld… Boordevol menselijke bezorgdheid om de mensen waar het om gaat, uiteraard… Maar wat staat ons te wachten als we ja zeggen?’
Al die informele leiders van GroenLinks hebben dus een aantal politieke en communicatiewetten met voeten getreden. Bijvoorbeeld:
• Verwachtingen moet je managen
De verwachtingen die je in de verkiezingscampagne hebt gewekt, moet je managen. Zowel bij andere partijen waar je zaken mee moet doen als bij je eigen electoraat. Onderhandelen is ten dele inleveren, en hoofdpunten slechts ten dele binnenhalen. Ja óók bij ‘migratie’. Bereid je achterban daar op voor. Ga anders absoluut niet onderhandelen. Hou dan liever ‘schone handen’ en probeer je beweging uit te bouwen tot de grootste of zelfs de meerderheidspartij bij de volgende verkiezingen. Dán verander je Nederland tenminste.
• Spreek als partij altijd uit één mond
Dus wees ook consistent aan de onderhandelingstafel, want anders is je positie wég! Bedenk vóórdat je gaat onderhandelen wie de finale say van jouw partij heeft op tussenresultaten in de onderhandelingen. Zeg dus nooit zonder meer ‘akkoord’ tegen de andere fractieleiders op een deelonderwerp – zeg migratie – als je toch nog terug moet naar je fractie en haar vele gevraagde en ongevraagde ‘adviseurs’. Terwijl je wéét dat het een opgewonden stelletje is als het om een heikel punt als migratie gaat. Partij-mastodonten, door de Telegraaf liefdevol aangeduid als ‘belanghebbenden met baantjes in de asielindustrie’.
• Koester de geloofwaardigheid
Bewaak als een hellehond de kostbare geloofwaardigheid van je politieke voorman. Onwrikbaar geldt immers: het vertrouwen in een leider komt te voet en vertrekt te paard. In de politiek is het nog sterker: als dat vertrouwen eenmaal weg is, komt het nooit meer terug. Zie bijvoorbeeld Job Cohen, Rita Verdonk, Lousewies van der Laan, Geert Wilders, Henk Krol, de Turken van Denk, Ivo Opstelten, Ard van der Steur, of de electoraal machteloze Roemer.
Aan zulke gulden regels hebben die eigenwijze straatvechters van GroenLinks geen boodschap gehad. Electoraal zal dat dan ook flinke schade gaan opleveren. Al doen al die tearjerkers in de media als Eva Jinek nog zo hun best kleine Jesse in bescherming te nemen.
• Kan het nog goedkomen voor Jesse of GroenLinks?
We kunnen er gevoeglijk van uitgaan dat het leeuwendeel van de kiezers die op hen hebben gestemd, nauwelijks beseffen wat het GL-partijprogramma inhoudt. Nog niet eens voor henzelf. Die stemden op Klaver en de zijnen vanwege het jonge, het frisse en de gelikte verkiezingsbijeenkomsten over die grote pretenties.
En uiteraard uit weerzin tegen de bekende koppen en bekende betogen en bekende gebroken beloften van andere lijsttrekkers. Dus misschien trappen nog flink wat kiezers in die verhalen dat het toch niet aan Jesse en de zijnen lag, maar aan dat rechtse motorblok van VVD en CDA…
Mouwen opstropen
En misschien, als GroenLinks de komende jaren toch nog met zulke constructieve voorstellen weet te komen, dat het hoongelach wegsterft en andere partijen er mee in gaan stemmen, dan zou GroenLinks electoraal weer wat winst kunnen boeken. Het politieke geheugen van (te veel) kiezers is maar kort. Omdat we bovendien absoluut bij een kanteling in de economie, de samenleving en de politiek, wereldwijd en in Nederland, zijn aanbeland, moeten er ook nieuwe kansen voor GroenLinks komen. Maar Jesse mag geen stap meer verkeerd zetten en moet zijn gezag snel gaan opbouwen. Hij mag zijn mouwen wel eens écht gaan opstropen…
FOTO: ANP
Plaats als eerste een reactie
Ook een reactie plaatsen? Word lid van Adformatie!