De hysterie om hoge inkomens

Hoe moet je in vredesnaam met de huidige totale chaos aan verwijten, emoties, directe en zijdelingse discussies en vooral totaal onevenwichtige ingrepen terzake de inkomens omgaan ? Want die issue schiet echt álle kanten op. Van “morele verantwoordelijkheid” tot dekkingsgraad van pensioenen aan toe!

Als een paar woningcorporatiedirecteuren grootscheeps falen (zie het ss. “Rotterdam”) of zelfs frauderen (de Maserati-man), dan dienen álle directeuren en commissarissen van alle woningcorporaties in te leveren (zie de WNT). Wat voor velen van hen oploopt tot de helft - jazeker de helft ! - van hun salaris inleveren. Wie zou dat wél pikken ?

Of als SNS Reaal omvalt, mag de nieuwe baas wel 5,5 ton verdienen, in plaats van het wat opgerekte Balkenende-normsalaris, maar moeten alle andere medewerkers van banken 15-20% er op achteruit, zoals minister Dijsselbloem suggereert. Is dat populisme, of op onverantwoorde wijze nieuw beleid inleiden ? Deze man zit de vergadering van Eurozone-ministers van financiën voor ! Wierookvaten worden bij de deur uitgereikt.

Geen programmamaker meer of hij denkt, dat in zijn profielschets staat: ”moet in het bezit zijn van kinnesinne”, dan wel dat in zijn taakomschrijving staat, dat hij minstens 1x per week over inkomens moet beginnen, kan niet schelen wat het onderhavige nieuws-item op dat moment ook maar is.

Wat politici en journalisten niet schijnen te kunnen of willen begrijpen, is dat dat zogenaamde “loongebouw” in Nederland de oogst is van een paar eeuwen ontwikkeling. Zoals in de zorg, waar gratis naastenliefde van geestelijken of van iemands omgeving niet het fundament legde voor dikke beloningen. Zou ook iets aan moeten gebeuren.

En verder dat vraag naar en aanbod van specifieke kwaliteiten op de arbeidsmarkt de salarishoogte bepalen. Zie de vraag naar schaarse technici of software-experts.

Nu door de transparantere jaarverslaggeving en dergelijke van heel veel groepen en zelfs van individuen het totale beloningspakket zichtbaar is geworden, breekt de hel los. Dan kunnen politici het ineens “niet meer uitleggen aan mijn achterban” dat iemand een bepaald inkomen heeft. Wat me eerder een testimonium paupertatis lijkt dan een reden om een beroepsgroep in zijn inkomen te grijpen.

Mag ik toch bepleiten dat er nu eindelijk eens een fundamentele discussie komt wat de inkomensverhoudingen in Nederland idealiter zouden moeten zijn, op grond van een of meer principes die voor de meesten van ons aanvaardbaar zijn ?

De oprichter van het Centraal Planbureau en latere Nobelprijs-winnaar Jan Tinbergen gaf na de Tweede Wereldoorlog als norm aan, dat de hoogstbetaalde maximaal 5 maal het salaris van de laagstbetaalde in de organisatie zou mogen ontvangen. Wat toch een richtsnoer werd.

Die 1 op 5 verhouding lijkt mij wat aan de magere kant in het huidige tijdsgewricht, maar dat was toen aanvaardbaar. Maak nu een nieuwe, eigentijdse norm en stimuleer het sociale proces om daar beheerst naar toe te groeien. Kunnen we meteen uitmaken welke groepen kans maken naar het buitenland te vertrekken om meer te kunnen verdienen, dan wel worden weggekocht, en of hen meer moet worden betaald. Misschien moeten we het wel Europees coördineren.

Mag ik daarom al mijn collega’s opwekken hun voorzitter in te fluisteren, dat als ook die man of vrouw in (weer) zo’n zinloze discussie belandt, hij of zij de geëigende gremia moet verzoeken er bij minister en Kamer op aan te dringen een fundamentele discussie over de inkomensverhoudingen in Nederland of de EU op gang te brengen ?

En verder maar wanhopig proberen het redelijk deel van journalistiek en politiek proberen inzicht te verschaffen in wat fair en unfair zou zijn.

Want de huidige unfaire manier van omgaan met groepen gewaardeerde landgenoten kan echt niet.