Er waren eens twee heel verschillende, maar allebei heel ambitieuze autobouwers. Ze hadden precies dezelfde droom: een auto verzinnen, die de geschiedenis van mobiliteit zou veranderen. Een auto die disruptief, onconventioneel en baanbrekend zou zijn.
De ene bouwer ging direct geestdriftig aan het werk. Hij schetste en schetste en gooide alle schetsen die niet ‘anders’ genoeg waren weg – net zo lang tot hij een daadwerkelijk revolutionair ontwerp had. En toen ging hij bouwen.
De ander deed net zo lang over zijn ontwerp, maar besteedde het grootste deel van zijn tijd niet aan het opwindende proces van gekke schetsen maken – hij dacht na. Hij vroeg zich af: bestaat er een behoefte die mensen hebben, maar die nog niet door een auto vervuld wordt?
De eerste bouwer is Reliant, de makers van de Reliant Robin uit 1973, een ontwerp dat inderdaad radicaal anders was. De Robin is, voor wie het niet weet, het bekendste voorbeeld van de categorie ‘auto’s met drie wielen’. Disruptief – maar vooral omdat het zo ‘anders’ is, niet omdat het zo fantastisch rijdt. Op YouTube kun je zien (Top Gear heeft er een hilarische aflevering over gemaakt) waar de Robin vooral beroemd om is geworden: hij valt zo koddig om.
De tweede bouwer – u had het denk ik al geraden – is Elon Musk. Zijn Tesla heeft nu al een enorme, relevante en onomkeerbare verandering in de auto-industrie teweeg gebracht.
Balletdanser
De Rabobank heeft over het grote verschil tussen deze twee voorbeelden van baanbrekend ontwerp nooit nagedacht, zo bleek deze week. De bank deed namelijk een open oproep aan iedere Nederlander die zich creatief voelt. Balletdanser, architect, muzikant, TU-student: iedereen die ideeën heeft mag meedenken over hoe de Rabo zich opnieuw aan Nederland gaat voorstellen. Want, zo zegt de nieuwe directeur communicatie: ‘Je kunt wel weer aankloppen bij een reclamebureau, maar dan krijg je iets voorspelbaars’.
Creatieve crowdsourcing: het klinkt hartstikke goed en het is ontegenzeglijk baanbrekend – maar is het ook slim?
Het meest recente voorbeeld van een merk dat met ‘revolutionaire coalities’ van artiesten een productie in elkaar heeft gedraaid is Pepsi – en wie de berichtgeving gevolgd heeft, weet hoe dat is afgelopen.
De waarheid is natuurlijk dat ‘vier wielen onder een auto’ weliswaar een tamelijk voorspelbare uitkomst is van het ontwerpproces – maar om een reden. De eerste mensen die door Elon Musk werden ingehuurd waren – ook om een reden – geen kunstenaars, maar ervaren auto-ontwerpers.
Niet door innovatie gedreven
En het verhaal wordt nog droeviger. Want wie onder de motorkap van de oproep kijkt, kan meteen zien dat de aanpak van de Rabobank helemaal niet door innovatie wordt aangedreven. De bank wil namelijk zonder betaling het auteursrecht van alle ideeën overnemen. Eist van de deelnemers dat ze afstand doen van hun leveringsvoorwaarden. Dat ze het werken voor enige andere financiële dienstverlener afzweren. En biedt in ruil daarvoor geen enkele vorm van commitment of exclusiviteit.
Daarmee zijn we terug bij het idee van de Reliant Robin. Dat gaat namelijk niet over beter rijden, maar over kosten besparen op een wiel.
Van de man die aan het stuur zit bij de Rabobank, een voormalig McKinsey-man, had ik eerlijk gezegd verwacht dat hij zou inzien dat de reputatie van een bank in zwaar weer zonder meer ‘Chefsache’ hoort te zijn. En dus onder geen voorwaarde de speelbal van de modieuze experimenteerdrift van een uit de bocht gevlogen communicatiebaas.
Ivo Roefs is co-ceo van DDB & Tribal Amsterdam
Plaats als eerste een reactie
Ook een reactie plaatsen? Word lid van Adformatie!