Eindelijk was het dan zover. De langverwachte uitzending van Boos. Het voelde licht gênant om in zekere mate uit te zien naar een programma over zo’n serie waarschijnlijke gebeurtenissen.
Gelukkig maakte het team van Boos en met name Tim Hofman er een integere productie van met zuiver journalistieke principes. Nergens was er de intentie om iemand af te slachten. Dit verdiende niet alleen complimenten, maar ook het grote kijkerspubliek dat het kreeg. Op het moment van schrijven, donderdagavond even voor tienen, zijn er op YouTube al vijf miljoen weergaven geweest.
Hier op Adformatie is het relevant om de mediastrategie van Boos en met name het mediaoptreden van John de Mol te beschouwen. Hoe was zijn optreden? En wat zegt dat in een bredere context? Ik waag een poging.
De mediastrategie van Boos
Er was een behoorlijk lange aanloop naar vanmiddag 16.00. Dagen waarin er volop werd gelekt en gespeculeerd, waardoor we in aanloop naar de uitzending ook best wel wat wisten.
Lees ook:
- John de Mol over The Voice-gate: 'Voel me verantwoordelijk voor wat er buiten mijn zicht is gebeurd'
- Sven Sauvé (RTL Nederland): 'OM gevraagd actief onderzoek te doen naar gemelde misstanden'
Angela de Jong zei gisteravond bij Op1 al dat als het hele land zo over een uitzending praat, deze negen van de tien keer tegenvalt. Ik herkende dat van de uitzending over Joran van der Sloot destijds of van de matchfixing-podcasts van de NOS onlangs; als je veel weet, dan word je soms nauwelijks nog verrast.
Dat was in dit geval wel anders. Met name de vermeende heftige voorvallen die in relatie gebracht werden met Ali B. waren ronduit schokkend. Ook dat Marco Borsato weer opgevoerd werd, gaf genoeg nieuws.
Slimme keuze
De echte klapper in media-opzicht was dat John de Mol daar zelf zat om zijn visie op het verhaal te geven. Deze keuze was op initiatief van de mediamagnaat zelf. Hij stelde dat hij een reactie wilde geven, maar na had zitten denken over waar hij dat zou moeten doen.
Bij een RTL-praatprogramma zitten wees hij af, dat was als de slager die zijn eigen vlees keurt. Andere opties waren Nieuwsuur, Buitenhof of Op1, maar daar lulden ze al de hele week over iets wat nog niemand gezien had.
Nee, dan bij de maker zelf. Bij hem kon De Mol afdwingen wel eerst de uitzending te bekijken, en die had het journalistieke graafwerk gedaan, Dat is op zichzelf een slimme keuze.
De setting was wat donker. Johns gezicht half op de schaduw. Hij zat ook wat scheef op zijn stoel. Zijn hoofd verdween meermaals in de boord van zijn overhemd. Dat vond ik zelf niet heel prettig kijken en nogal gesloten overkomen. Details. Maar daar is John zelf ook goed in, dus daar krijgt hij minpunten.
John als mens of als ‘woordvoerder’
Ik was benieuwd of we John de Mol als een mens zouden zien of als een woordvoerder die wat te beschermen had. Het werd helaas het laatste, met enkele pijnlijke verdedigingslijnen.
Zo we weten dankzij De Mol nu één ding zeker: bij Talpa hebben ze loketten. Hartstikke veel loketten. En als er iets bij die loketten belandt, dan kun je er vergif op innemen dat je klacht serieus genomen wordt. En als het niet bij die loketten belandt? Ja, dan kunnen De Mol en de zijnen er ook niets aan doen. Maar echt, alles is beschikbaar. Dus nogmaals, daar ligt het echt niet aan.
Een moeilijk punt bij De Mol zijn zijn vriendjes en familie. Dat Jeroen Rietbergen zijn zwager is, zorgt er volgens De Mol niet voor dat er ineens sprake is van een machtspositie. Een orkesteider heeft namelijk geen zwier te vertellen, hoe kan er dan toch sprake zijn van macht? En van Marco Borsato kon John de Mol het heel moeilijk geloven dat die aan kinderen zou zitten. ‘Ik kan het me gewoon niet voorstellen.’
Pure victim blaming
Waar de schoen natuurlijk echt wringt is bij de hoofdboodschap van John de Mol. Hij mag een enorm slimme mediaman zijn die precies weet hoe ‘het’ werkt, maar hij verplaatste zich totaal niet in de kijkers en slachtoffers van al deze vreselijke gebeurtenissen.
Op de vraag wat er zou moeten gebeuren, liet De Mol weten dat het aan de slachtoffers is om hun mond open te trekken, pas dan kan er iets worden gedaan. Deze oproep is niets minder dan pure victim blaming.
Tim Hofman gaf hem kans op kans om zich daarvan te herstellen en vroeg: ‘Wat zou je tegen de daders willen zeggen?’ Of: ‘En de mannen dan’? Maar het haalde allemaal niks uit. De Mol herhaalde zijn oproep aan vrouwen als slotakkoord.
Redden van eigen hut
Wat zegt dit nu over John de Mol? Ik ben graag voorzichtig in mijn antwoord, ik was er immers niet bij, maar De Mol liet een beeld achter van een man met een sterk verouderd denkpatroon. Een man die toch in de eerste plaats denkt aan het redden van zijn eigen hut, eigen familie, eigen vrienden.
Dat is een gemiste kans. Een gemiste kans om te zeggen dat de vrouwen en meisjes die zich gemeld hebben oneindig moedig zijn. Een gemiste kans om te schreeuwen dat iedereen die in een positie verkeert die anderen als machtig kunnen ervaren moeten leren wat verantwoordelijk gedrag is.
De Mol verschoof zich achter procedures en schoot een schitterende voorzet die hij zelf zo goed gegeven had, huizenhoog over.
Reacties:
Ook een reactie plaatsen? Word lid van Adformatie!
1. Dat er keihard is ingegrepen bij de eerste gemelde faux pas.
2. Dat hij zeer teleurgesteld is in de mens Borsato (als het tenminste waar is; natuurlijk, terecht voorbehoud).
3. Dat de daders ziek in hun hoofd zijn. "Wat moet ik er nog meer over zeggen? Dat doe je gewoon niet. Dat is de norm in al mijn bedrijven geweest."
4. Dat hij ze bij herhaling natuurlijk op staande voet zou ontslaan.
5. Dat hij zijn medewerkers na het incident met Rietbergen had opgedragen om extra op te letten.
6. Dat bij Kids er nooit een kind alleen met een medewerker mag zijn.
7. Dat de Voice 4 kandidatenbegeleiders heeft die het welzijn moeten bewaken.
8. Hij vertelde beschaamd dat hij graag zou willen weten wat hij had kunnen doen om de drempels om te melden lager te maken. Ja, criticus, dat heeft hij ook heel expliciet gezegd! Hoezo victim-blamer?
9. Hij wordt beschuldigd dat hij Rietbergen niet op staande voet heeft ontslagen na App contacten met een kandidaat; weet dat uit jurisprudentie blijkt, dat dit ook helemaal niet kan na een dienstverband van 10 jaar zonder enig incident.
10. Dat Rietbergen geen machtspositie had klopt gewoon; maar hij speculeert terecht dat hij mogelijk zijn rol groter heeft gemaakt om kandidaten te misleiden. Dat zijn toch gewoon de feiten?
11. En last but not least: al het misbruik heeft buiten de studio's van De Mol plaats gevonden: bij Ali B thuis of in zijn eigen studio; bij barbecue feestjes van Borsato. Alleen de opmerkingen van Rietbergen waren in eigen domein; daar heeft hij dan ook hard tegen opgetreden.
En dan ben ik misschien nog dingen vergeten.
Ook Nieuwsuur liet dit allemaal weg.
Ja, zo kun je van De Mol inderdaad wel een victim-blamer maken.
Ik vind het vooral schandelijk, dat de pers hoofdzakelijk zo tegen John de Mol optreedt. Als werkgever heeft hij m.i. alles gedaan wat je in die positie redelijkerwijze kunt doen.
Zo, nu ben ik waarschijnlijk ook een victim-blamer. Het zij zo…….
>Dat Rietbergen geen machtspositie had klopt gewoon; maar hij speculeert terecht dat hij mogelijk zijn rol groter heeft gemaakt om kandidaten te misleiden. Dat zijn toch gewoon de feiten?
Als je dit (en meerdere mensen) écht denkt, dan is er toch echt een heel groot probleem. Het belangrijkste punt: Het gaat erom of er macht ervaren wordt, niet of die macht er puur volgens de functiebeschrijving is. Punt 2: Natuurlijk is die macht er. Rietbergen bepaalt in zijn functie nogal wat: toonsoort- en hoogte van arrangementen bijvoorbeeld. Dat heeft invloed of een kandidaat doorgaat of niet. En dan noem ik maar een klein detail.
Het allerbelangrijkste: het is een grof schandaal dat de grootste mediaman die we hebben in dit land er kennelijk niet in slaagt om een veilig klimaat te scheppen. En bij de talloze kansen die hij kreeg om het juiste te doen precies het verkeerde deed: wijzen naar vrouwen. Terwijl bijna 80% van het machtsmisbruik waarbij seksuele daden in het spel zijn worden veroorzaakt door mannen. Dát is het probleem. En niet het aanvallen van de zogenaamde goede bedoelingen van de Mol.