Groot feest in Beijing vanwege gouden medailles, Oeigoeren doen er even niet toe. Wat te doen met de expansiedrift van Vladimir Poetin? Zo min mogelijk, als het om het eigen hachje gaat. Een boycot kan onze gasrekening verdubbelen, de Nederlands-Russische handel schaden, bijvoorbeeld de export van groenten, vrachtwagens, pillen en elektronica. Een boycot, al dan niet wederzijds, kost volgens Rabobank maximaal 16 miljard euro. Dat is een abstract bedrag; omgerekend per Nederlander ongeveer duizend euro, per gezin 4.000 euro.
Wat betekent het voor marketing, voor merken? Neem Hak, de groenteboer in het Brabantse Giessen, het ‘puur Hollandse’ merk dat we allemaal kennen dankzij wijlen Martine Bijl. Hak werd vorig jaar onverwacht eigendom van de Russische KDV Groep. Komt er iets van een boycot tegen Russische producten? ‘U moet de groenten van Hak even niet hebben’.
Nicole Freid, Directeur Marketing & Innovatie en ‘HAKtivist’, ziet geen invloed op haar marketing van Poetins expansiedrift en onze economische boycot: ‘Dit heeft geen impact op onze marketing daar onze focus op de Benelux en Duitsland ligt. Hak opereert volledig autonoom en het grootste deel van onze groenten en peulvruchten worden in Nederland geteeld en in onze fabriek in Giessen verwerkt. Er komen geen producten uit Rusland.’
Duitsland en Engeland wel
Maar Gazprom dan, een grote sponsor van de Champions League? Het merk verkoopt vanuit Den Bosch energiecontracten op de zakelijke markt. Op de website staat al ‘Gazprom Energy is Nederlands.’ Ook een blokkade van financieel verkeer heeft geen invloed. De woordvoerster marketing voegt eraan toe: ‘We hebben geen Russische bankrekening, er werken hier geen Russen, we komen nooit in Rusland en rapporteren aan Gazprom Marketing & Trading Retail Ltd in Engeland. We opereren onafhankelijk op de groothandelsmarkt voor energie, net als elke andere leverancier en zijn niet specifiek afhankelijk van gasleveringen uit Rusland.’
Gevolgen voor reclame? ‘Nee, Gazprom Energy adverteert niet. We hebben een zeer beperkt marketingbudget dat we met name besteden aan het relatieonderhoud van partners en bestaande klanten. We besteden niets aan promotie.’
Gazprom in Nederland plukt indirect de vruchten van internationale marketing zoals de sponsoring van de Champions League, maar verwijst daarvoor naar Gazprom Germania in Duitsland die het contract onderhoudt. Daar zwijgt men, ook al omdat ex-premier Gerhard Schröder onder vuur ligt vanwege zijn aanstaande benoeming als commissaris bij Gazprom.
Finale in St. Petersburg
De sponsoring van de Champions League is vanuit voetbalbond UEFA een operatie van Team Marketing in Luzern in Zwitserland. Sinds de aanvang van de Champions League in 1991 heeft deze eenheid van zo’n 120 mensen al een slordige 40 miljard euro binnen geharkt aan sponsorgeld. Vanaf 2012 doet Gazprom mee. Gazprom is 22e op deze lijst van merken die in marketing met sport het meest prominent aanwezig zijn. In 2021 is een nieuw contract gesloten met Gazprom. Woordvoerster Sandra Dorizzi over de relatie en de Russische spanningen: ‘We geven geen commentaar.’
Laat Nederland veelal alles langs de kleren glijden als het op principes aankomt, in Duitsland is wel een heftige discussie ontbrand rondom het merk Gazprom. Immers, niet enkel sponsort het merk de UEFA, ook de Duitse club Schalke 04 en het staat op de nominatie om de Europese voetbalkampioenschappen van 2024 te sponsoren.
De krant Tagesspiegel vraagt zich af of we op 28 mei de finale van de Champions League in St. Petersburg kunnen spelen, de geboortestad van Poetin waar niet toevallig het hoofdkantoor van Gazprom is gevestigd. Niks aan het handje, liet de Uefa alvast weten, de finale in de Gazprom Arena gaat fijn door, oorlog of niet.
Maar zo eenvoudig is dat niet. In het Europees Parlement gaan krachtige stemmen op om de banden met Gazprom te verbreken, ook op voetbalgebied. De Britse premier Boris Johnson liet in het Britse parlement weten dat Engeland geen merk moeten steunen dat zo nauw met Poetin en zijn militaire zucht is verbonden; boycotten die Gazprom-cupfinale dus. Manchester City, Chelsea, Liverpool en Manchester United maken nog kans op deelname. Dan maar op Wembley in Londen spelen, zeggen de Engelsen. De Uefa, nu geschrokken, laat weten dat ze de situatie nauwkeurig in het oog houdt.
Gaat Ajax de finale in Gazprom Arena in St. Petersburg spelen als het zo ver komt? De vraag is neergelegd. Het antwoord kom laat op zich wachten en laat zich raden: ‘Dat is afhankelijk van de optelling van de Uefa en van de Nederlandse regering. Ajax is een voetbalvereniging die zelf geen politieke beslissingen neemt…’
