Stichting Nederlandse Datakluis is een initiatief van NPO, RTL, Talpa, DPG Media en Mediahuis, geleid door Martijn van Dam (ex-bestuurder NPO) en Arno Otto (‘Chief Transformation Officer’ bij Talpa Network). Ze willen Nederlanders de mogelijkheid bieden om zelf hun digitale data op te slaan en te bepalen wie, wanneer welke data mogen gebruiken en inzien vanuit een soort persoonlijke datakluis.
Begin 2023 dienden ze een aanvraag bij het Groeifonds in ter grootte van 50 miljoen euro. Het Groeifonds verdeelt grote bedragen; in de voorgaande twee rondes was al 5 miljard euro verdeeld. In de adviescommissie zitten zwaargewichten als Nobelprijswinnaar Ben Feringa, Rianne Letschert (Universiteit Maastricht), ASML-ceo Peter Wennink en Constantijn van Oranje.
Over de afwijzing van de aanvraag, zegt Martijn van Dam: ‘Door een procedureel onderdeel.’ Wat was dat onderdeel? ‘Dat is moeilijk toe te lichten. Ze beoordelen het op heel veel onderdelen en op één procedureel onderdeel hebben zij het niet goedgekeurd. Dat is hun goed recht.’
Wel doorgaan
Van Dam noemt de afwijzing ‘voor ons bijzonder teleurstellend, maar bij elke aanvraag weet je dat je het risico loopt op afwijzing. Daar waren we ook op voorbereid. We zijn dus al aan het onderzoeken hoe we de Datakluis wel kunnen realiseren.’
Komt dat geld uit de markt, bijvoorbeeld van de deelnemende omroepen en uitgevers, of volgen er meer subsidieaanvragen? Van Dam: ‘Dat kan ik nu nog niet zeggen. Ergens na de zomer maken we bekend hoe we het willen financieren. Van afblazen is geen sprake.'
De aanvraag van 50 miljoen was een hoog bedrag gezien de benodigde fondsen om de datakluis tot stand te brengen, want de markt biedt al technologie. Met het geld wilde de Stichting Datakluis een grote ‘proeftuin’ bouwen om verschillende toepassingen te testen. Zo onderzoeken NPO en de Koninklijke Bibliotheek samen of ze aanbevelingen kunnen genereren op basis van gecombineerd kijk-, luister- en leesgedrag. Ook wilden de omroepen en DPG de datakluis inzetten om consumenten voorkeuren voor marketing te laten delen bij concrete behoeften voor aanschaf van producten en diensten. Daarmee zou het verlies van de digitale reclamemarkt aan Amerikaanse bedrijven als Google teruggehaald moeten worden.
Tot nu toe overlegt de Stichting Datakluis technisch vooral met de ontwikkelaars van Solid, die met onder meer het bedrijf Inrupt van world wide web-uitvinder Sir Tim Berners-Lee sinds 2018 probeert om persoonlijke datakluizen aan browsers toe te voegen. De Vlaamse overheid heeft daar miljoenen in gestoken.
Wel geld voor creatieve industrie
In de derde ronde van het Groeifonds is 4 miljard euro verdeeld onder 18 projecten, 21 voorstellen haalden het niet. Zo is voor ontwikkeling van technologie voor 6G mobiel internet ruim 60 miljoen euro voorwaardelijk toegekend en 140 miljoen gereserveerd. 6G komt rond 2030 op de markt.
Ook is het project CIIIC gehonoreerd: Creative Industries Immersive Impact Coalition die een metaverse-achtige alternatieve, digitaal gecreëerde realiteit zal bouwen. CIIIC bouwt voort op de ontwerpkracht en het publieksbereik van de creatieve industrie, media en cultuursector. Er komen ‘open calls’ waarin de hele sector, inclusief media en marketing, met voorstellen kan meedoen. Het Groeifonds heeft 200 miljoen euro voorwaardelijk toegekend.
Wopke-Wiebesfonds
Het Groeifonds werd op Prinsjesdag 2020 aangekondigd door de ministers Hoekstra en Wiebes en kreeg de bijnaam ‘Wopke-Wiebesfonds’. Onder een lage rente werd op de kapitaalmarkt 20 miljard euro geleend, die tussen 2021 en 2025 wordt verdeeld over projecten voor langetermijninnovatie en economische groei.
